Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ηλίας Νικολακόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Ε.Κ.Π.Α.
Χρήστος Λυριντζής, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Ε.Κ.Π.Α.,
Ιωάννης Τσίρμπας, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Ε.Κ.Π.Α.,
Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Ε.Κ.Π.Α.,
Ιωάννης Καραγιάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης,
Ευτυχία Τεπερόγλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Α.Π.Θ.,
Ευθύμιος Παπαβλασόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης.
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή επιχειρεί να διερευνήσει τη διαχρονική εξέλιξη της εκλογικής συμπεριφοράς της Αργολίδας την περίοδο 1974-2009, πως αποτυπώνεται το διαχρονικό φαινόμενο της επικράτησης της συντηρητικής παράταξης, η πορεία και η εξέλιξη του πολιτικού προσωπικού, κυρίως των δύο μεγάλων κομμάτων, και η πιθανή σύνδεσή τους τόσο με τη διοικητική και γεωγραφική διαίρεση του νομού σε επαρχίες όσο και με το βαθμό αστικότητας των περιοχών, τις πελατειακές σχέσεις και τα πελατειακά δίκτυα, πάντα σε συνδυασμό με την εκλογική παράδοση του νομού, όπου η Ν.Δ. αναδείχθηκε πρώτο κόμμα σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της υπό εξέταση περιόδου, ανεξάρτητα των αποτελεσμάτων στο σύνολο της επικράτειας των εκάστοτε βουλευτικών εκλογών, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι ο ένας από τους τρεις νομούς που παρουσιάζουν αυτό το φαινόμενο, να αναδεικνύεται δηλαδή πρώτο κόμμα το ίδιο, όποιο και αν είναι αυτό, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της συγκεκριμένης περιόδου, ανεξάρτητα του αποτελέσματος στο σύνολο της χώρας.
Η περίοδος 1974-2009 επιλέγεται από τη μεταπολιτευτική περίοδο για τους εξής λόγους:
• Θεωρείται μία επαρκής χρονικά περίοδος για μελέτη στα πλαίσια μίας διδακτορικής διατριβής.
• Οι εκλογές του 2009 σήμαναν το τέλος του δικομματισμού-δίπολου Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ., που κυριάρχησε και σημάδεψε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο, και δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που μίλησαν για το τέλος της μεταπολίτευσης, μια και από την αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση, του Μαΐου του 2012, υπήρξε ριζοσπαστικοποίηση του εκλογικού σώματος, πολυκερματισμός του κομματικού συστήματος, αλλαγή του διακυβεύματος των εκλογών, με συνέπεια την αλλαγή του δίπολου από Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ. σε Ν.Δ.-Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), σε συνδυασμό με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης και των δυσάρεστων αποτελεσμάτων της για τους Έλληνες.
• Η διαφορετική αρίθμηση των εκλογικών τμημάτων του νομού από εκλογή σε εκλογή, λόγω των αλλαγών στο χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθιστά δύσκολη την αντιστοιχία των εκλογικών τμημάτων και συνεπώς και τη μελέτη και ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων στις μετέπειτα εκλογικές αναμετρήσεις.
• Το πλεονέκτημα που δίνει η συγκεκριμένη περίοδος για τη μελέτη του πολιτικού προσωπικού τόσο για τη Ν.Δ., όσο και για το ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπου χρειάζεται να γίνουν αναφορές και συγκρίσεις, μια και εμφανίζονται και τα δύο κόμματα με σταθερές εκπροσωπήσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
• Είναι η περίοδος που οι έδρες του νομού κατανέμονται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, ενώ από τις εκλογές του Μαΐου του 2012 ξεκίνησε η «τριχοτόμηση» της εκπροσώπησης του νομού.
• Μέσα σε αυτή την περίοδο δίνεται η δυνατότητα να μελετηθεί η Ν.Δ. τόσο σε εκλογές που κερδίζει όσο και σε εκλογές που χάνει στο σύνολο της χώρας, ώστε να καταστεί δυνατή η σύγκριση και η εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με την Αργολίδα, που έχει μία διαφορετική εκλογική συμπεριφορά, εμφανίζοντας επίσης μία διαχρονική εκλογική σταθερότητα.
Να διευκρινισθεί πως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, οι ιστορικές-πολιτικές καταβολές ενός γεωγραφικού χώρου παίζουν σοβαρό ρόλο στη διαμόρφωση της εκλογικής συμπεριφοράς των κατοίκων του. Όταν γίνεται λοιπόν λόγος για την εκλογική παράδοση ενός νομού, αυτό συνδέεται κατά κύριο λόγο με τις δύο βασικές διαιρετικές τομές του 20ου αιώνα: τον Εθνικό Διχασμό και τον Εμφύλιο Πόλεμο και τη στάση που κράτησε η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος στη συγκεκριμένη περιοχή σε αυτές τις δύο πολιτικές αντιπαραθέσεις. Σίγουρα κανείς εκ των προτέρων δε μπορεί να ισχυρισθεί πως οι δύο αυτές διαιρετικές τομές παγιώθηκαν και διαμόρφωσαν την εκλογική συμπεριφορά της συγκεκριμένης περιοχής στη μεταπολιτευτική περίοδο. Αντίθετα θα μπορούσε να ισχυρισθεί πως η συνεχής διαδικασία μετασχηματισμού των πολιτικών παρατάξεων, ιδιαίτερα στο εσωτερικό τους, οδήγησε στην υπέρβαση αυτών των διαιρέσεων και στον περιορισμό τους στο εσωτερικό κάθε πολιτικής οικογένειας. Παρ' όλα αυτά δε μπορεί να αποκλειστεί τελείως το ενδεχόμενο ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος μιας τοπικής κοινωνίας να ψήφιζε ή να ψηφίζει ακόμα και σήμερα, έστω και ως μη συνειδητή επιλογή, με βάση αυτά τα κριτήρια.
Η σειρά που ακολουθήθηκε ξεκινά με την ανάλυση των θεωρητικών και μεθοδολογικών εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν. Ακολουθεί μία εκτενής ιστορική αναδρομή στην εκλογική διαδικασία και στην πολιτική εκπροσώπηση της Αργολίδας από τις Εθνοσυνελεύσεις μέχρι τη δικτατορία, που κρίθηκε απαραίτητη για να γίνει κατανοητή η εκλογική παράδοση, ως σημαντική παράμετρος της εκλογικής συμπεριφοράς του νομού, σε συνδυασμό με το εκάστοτε πολιτικό πλαίσιο. Περνώντας στην υπό εξέταση περίοδο, γίνεται μία αναλυτική παρουσίαση κάθε εκλογικής αναμέτρησης από το 1974 μέχρι και το 2009, με αναφορές στο γενικότερο πολιτικό πλαίσιο της εποχής. Στη συνέχεια ακολουθεί η παρουσίαση και ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων στην επικράτεια και στο νομό, με ιδιαίτερη αναφορά στα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων, στο άθροισμα του δικομματισμού, της αριστεράς όπου υπήρχαν αξιόλογα ευρήματα, αλλά και του ευρύτερου συντηρητικού χώρου, σε σχέση τόσο με την επικράτεια όσο και με τα προδικτατορικά αποτελέσματα του νομού, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Στο επίπεδο του πολιτικού προσωπικού παρουσιάζονται αναλυτικά οι συνδυασμοί της Ν.Δ. του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και όποιοι υποψήφιοι από τα υπόλοιπα κόμματα άξιζε να αναφερθούν και τέλος γίνεται αναφορά σε διάφορα στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τη διοικητική και γεωγραφική κατανομή της επιρροής των δύο μεγάλων κομμάτων και των υποψηφίων τους στις επαρχίες και στις περιοχές με βάση το βαθμό αστικότητας. Στη συνέχεια ακολουθεί το κεφάλαιο με τα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία και τους δείκτες μεταξύ των δεκατριών εκλογικών αναμετρήσεων, που βοήθησαν στην εξαγωγή πληρέστερων συμπερασμάτων, τα οποία παρουσιάζονται στο τελευταίο κεφάλαιο προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τους λόγους που διαμόρφωσαν την εκλογική συμπεριφορά και την εκλογική σταθερότητα της Αργολίδας. Ολόκληρη η διατριβή υποστηρίχθηκε από ένα αναλυτικό παράρτημα πινάκων, που είχε ως στόχο την καλύτερη παρουσίαση και κατανόηση των εκλογικών δεδομένων, προκειμένου να διερευνηθεί η αρχική υπόθεση εργασίας.
