Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεοελληνική ΦιλολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2021-11-03
Συγγραφέας:
Σταθάτος Πάνος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Επόπτρια: Πέγκυ Καρπούζου, Επίκουρη Καθηγήτρια Θεωρίας Λογοτεχνίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Επιτροπή: Θανάσης Αγάθος, Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Επιτροπή: Δημήτρης Αγγελάτος, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Πρωτότυπος Τίτλος:
Προς μία διαλεκτική κριτική του φασματικού είδους της ελληνικής Επιστημονικής Φαντασίας: Ουτοπία και Αλληγορία στον Νίκο Α. Μάντη και στην Ιωάννα Μπουραζοπούλου
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Προς μία διαλεκτική κριτική του φασματικού είδους της ελληνικής Επιστημονικής Φαντασίας: Ουτοπία και Αλληγορία στον Νίκο Α. Μάντη και στην Ιωάννα Μπουραζοπούλου
Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η σκιαγράφηση μίας διαλεκτικής κριτικής του λογοτεχνικού είδους της ελληνικής Επιστημονικής Φαντασίας (ΕΦ), με μεθοδολογικά εργαλεία του μαρξισμού και ειδικότερα το έργο του Fredric Jameson, μέσα από μία ερμηνευτική ανάλυση των μυθιστορημάτων της Άγριας Ακρόπολης του Νίκου Α. Μάντη και Τί είδε η γυναίκα του Λωτ; της Ιωάννας Μπουραζοπούλου. Η ΕΦ γίνεται αντιληπτή ως ένα είδος που είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία και την αλλαγή, έχοντας την ικανότητα να αμφισβητήσει και να σπάσει την ηγεμονική δομή της αίσθησης της παγκοσμιοποίησης που ο Mark Fisher όρισε ως "καπιταλιστικό ρεαλισμό", ως τη διάχυτη αίσθηση ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική πέρα από αυτή του καπιταλιστικού κοσμοσυστήματος. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί το θεωρητικό θεμέλιο και την θεωρητική προϋπόθεση των επόμενων, θέτοντας τους όρους μίας εν ιστορία διαλεκτικής ειδολογικής κριτικής. Κύριος στόχος του είναι να εκθέσει τα κριτικά χαρακτηριστικά του είδους της ΕΦ, εστιάζοντας 1) σε μία κριτική των όρων της γνωστικής ανοικείωσης και του novum του Darko Suvin, 2) σε όψεις του χώρου που εγείρει η ΕΦ σε συσχετισμό με την αισθητική γνωστικής χαρτογράφησης που πρότεινε ο Jameson και 3) στην ικανότητα της ΕΦ να προκαλεί μία ιστορική κατανόηση της ίδιας της παροντικής μας κατάστασης. Στο δεύτερο κεφάλαιο το είδος της ΕΦ (επανα)συνδέεται με τους σχετικούς όρους της δυστοπίας και της ουτοπίας, με την τελευταία να γίνεται αντιληπτή ως μέθοδος, πριν προχωρήσει σε μία παραδειγματική ανάλυση γνωστικής χαρτογράφησης στο μυθιστόρημα Άγρια Ακρόπολη του Νίκου Μάντη με τη συνεργεία του σημειωτικού τετραγώνου του Greimas. Το τρίτο κεφάλαιο αποτελεί την κορωνίδα της παρούσας διπλωματικής. Σε αυτό εστιάζουμε συγκεκριμένα στην ελληνική ΕΦ, επιχειρώντας να την χαρτογραφήσουμε στο παγκόσμιο λογοτεχνικό πεδίο μέσα από μία κριτική ιστορική ανασκόπηση της ελληνικής ΕΦ που εστιάζει στον περιορισμό των συνθηκών των πιθανοτήτων της πριν συγκροτήσουμε μία διαλεκτική των εννοιών του φασματικού είδους και της εθνικής αλληγορίας. Ο όρος φασματικό είδος υπογραμμίζει την αορατότητα του είδους της ΕΦ και την ασυμβατότητά της με την εθνική λογοτεχνία, ενώ η εθνική αλληγορία είναι μία έννοια εναντίον της έννοιας του Κανόνα και τονίζει τον περιορισμό μίας μικρής λογοτεχνίας (Pascale Casanova) εντός της άνισης δομής του παγκόσμιου λογοτεχνικού συστήματος. Τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο επιχειρείται μία ερμηνευτική προσέγγιση του μυθιστορήματος Τί είδε η γυναίκα του Λωτ; της Ιωάννας Μπουραζοπούλου με σκοπό να συνδεθεί το είδος της ΕΦ με την αλληγορία και να διαφανεί το πολιτικό ασυνείδητο του έθνους, με τη βοήθεια της θεωρητικοποίησης του Jameson του τετραμερούς συστήματος της μεσαιωνικής αλληγορίας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Επιστημονική Φαντασία, Ουτοπία, Δυστοπία, Αλληγορία, Διαλεκτική, Μαρξισμός, Γνωστική χαρτογράφηση, Λογοτεχνικό Είδος, Φασματικό Είδος, Εθνική Αλληγορία, Παγκόσμια Λογοτεχνία, Κανόνας, Εθνικός κανόνας, Σημειωτικό Τετράγωνο, Νίκος Μάντης, Ιωάννα Μπουραζοπούλου
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
402
