Κατεύθυνση Εργαστηριακή / Βασική Έρευνα
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας

2021-11-16

2021

Κατσίδη Χριστίνα

Μιχαήλ Κουτσιλιερη, Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Εμμανουηλ Καναβακης, Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Βαιοπουλος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ

Η κλινική σημασία της ανάλυσης όλων των εξωνίων (whole exome sequencing- wes) στην διερεύνηση συνθετών κλινικών φαινοτύπων

Ελληνικά

Η κλινική σημασία της ανάλυσης όλων των εξωνίων (whole exome sequencing- wes) στην διερεύνηση συνθετών κλινικών φαινοτύπων

Ο τομέας της Ιατρικής Γενετικής ασχολείται με την μελέτη των γενετικών νοσημάτων,
τόσο σε ερευνητικό όσο και σε κλινικό επίπεδο. Ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για την ολο-
κληρωμένη μελέτη των γενετικών νοσημάτων αποτελεί η ακριβής ανίχνευση και ερμηνεία των
γενετικών αιτίων που ευθύνονται για την εκδήλωση τους. Ο εντοπισμός των γονιδιακών τόπων
και των γενετικών αλληλεπιδράσεων που ευθύνονται για την εκδήλωση των παθολογικών φαι-
νοτυπικών χαρακτηριστικών συμβάλλει στην ταυτοποίηση της εκάστοτε νόσου, δηλαδή στην γε-
νετική διάγνωση. Η γενετική διάγνωση είναι σημαντική, διότι μόνο ο εντοπισμός του γενετικού
αιτίου επιτρέπει την εφαρμογή της ιατρικής ακριβείας, ώστε να δοθεί η αρμόζουσα κλινική καθο-
δήγηση και φαρμακευτική αγωγή, εξατομικευμένα για κάθε ασθενή.
Στον κλινικό τομέα η γενετική διάγνωση επιτυγχάνεται με την σωστή εφαρμογή των
εργαστηριακών κυτταρογενετικών και μοριακών τεχνικών. Αναλόγως με τον κλινικό φαινότυπο
του ασθενούς και την αιτία παραπομπής εφαρμόζεται η αντίστοιχη εργαστηριακή. Βα-
σικό εργαλείο του κλινικού εργαστηρίου αποτελεί ο μοριακός έλεγχος αλληλούχισης κατά Sanger,
η οποία επιτρέπει την ακριβή αλληλούχιση της προς εξέταση περιοχής. Ωστόσο, οι περιορισμοί
της μεθόδου σε συνδυασμό με τον σύνθετο κλινικό φαινότυπο ορισμένων ασθενών δεν βοηθούν
στην επίτευξη γενετικής διάγνωσης του γενετικού νοσήματος, από το οποίο πάσχουν.
Με στόχο την βελτίωση της απόδοσης της γενετικής διάγνωσης τα τελευταία χρόνια
εφαρμόζεται στην καθημερινή κλινική πράξη ο μοριακός έλεγχος αλληλούχισης επόμενης γενιάς,
δηλαδή η μαζική αλληλούχιση πολλαπλών γενετικών περιοχών. Η αλληλούχιση επόμενης γενιάς
εφαρμόζεται συνήθως ως i) στοχευμένη αλληλούχιση (ένα γονίδιο ή πάνελ γονιδίων), ii) αλληλού-
χιση ολόκληρου του γονιδιώματος, και iii) αλληλούχιση όλων των εξωνίων του γονιδιώματος. Η
επιλογή της ανάλυσης που εφαρμόζεται σε κάθε ασθενή εξαρτάται από τον κλινικό φαινότυπο και
την υποψία νοσήματος και την ορίζει συνήθως ο κλινικός γενετιστής. Η τεχνική αλληλούχισης που
προτιμάται σε ασθενείς με υποψία συγκεκριμένου γενετικού νοσήματος είναι η στοχευμένη αλλη-
λούχιση. Αντιθέτως, σε ασθενείς με σύνθετα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά, όπου δεν υφίσταται
υποψία συγκεκριμένου γενετικού νοσήματος, προτιμάται η αλληλούχιση όλων των εξωνίων, κα-
θώς, έχει μικρότερο κόστος από την αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος και επιτρέπει τον
γενετικό έλεγχο περισσότερων γονιδίων σε σύγκριση με την στοχευμένη αλληλούχιση.
Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι ο προσδιορισμός της κλινικής ση-
μασίας της εφαρμογής της αλληλούχισης όλων των εξωνίων σε ασθενείς με σύνθετο φαινότυπο
σε σύγκριση με την στοχευμένη αλληλούχιση (πάνελ γονιδίων). Για την επίτευξη του ανωτέρου
σκοπού συλλέχθηκαν κλινικά δεδομένα 150 ασθενών με σύνθετα κλινικά φαινοτυπικά χαρακτη-
ριστικά που προσήλθαν στο κέντρο διάγνωσης Genesis-Genoma Lab για διερεύνηση της πιθανής
γενετικής βάσης του κλινικού τους φαινοτύπου το χρονικό διάστημα 2017-2021.

Επιστήμες Υγείας

Ανάλυση, Εξωνίων, Γονιδιώματος, Αλληλουχιση, NGS, WES

Όχι

0

Ναι

110

115

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2965787