Μονάδα:
Κατεύθυνση Πατερικές και Ιστορικές Σπουδές - Χριστιανική ΑρχαιολογίαΒιβλιοθήκη Θεολογικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2022-03-11
Συγγραφέας:
Γιαννακοπούλου Παναγιώτα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ιωάννα Στουφή - Πουλημένου, καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής, Τμήμα Θεολογίας ΕΚΠΑ
Διοτίμα Λιαντίνη, καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας ΕΚΠΑ
Γλυκερία Χατζούλη, αναπλ. καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής, Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Δυτικά Πρότυπα σε μεταβυζαντινές τοιχογραφίες της Κέρκυρας (15ος – 18ος αιώνας)
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Δυτικά Πρότυπα σε μεταβυζαντινές τοιχογραφίες της Κέρκυρας (15ος – 18ος αιώνας)
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στη μελέτη της συνύπαρξης του ορθόδοξου και δυτικού στοιχείου στο νησί της Κέρκυρας, όσον αφορά τη μεταβυζαντινή επιτοίχια ζωγραφική από τον 15ο έως και τον 18ο αιώνα. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός, πραγματοποιήθηκε έρευνα σε τέσσερις ναούς της πόλης της Κέρκυρας, τον Άγιο Σπυρίδωνα, τον Παντοκράτορα (Καμπιέλο), την Υπεραγία Θεοτόκο (Αντιβουνιώτισσα) και τους Αγίους Πατέρες – Άγιο Αρσένιο, και σε πέντε της υπαίθρου, την Αγία Αικατερίνη (Καρουσάδες), τον Άγιο Αθανάσιο (Άνω Κορακιάνα), την Αγία Παρασκευή (Αλεπού), τους Αγίους Σαράντα, Τιμόθεο και Μαύρα (Περιβόλι) και το καθολικό της Ιεράς Μονής Υψηλού Παντοκράτορα.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα των ναών είναι συνάρτηση του αρχιτεκτονικού τύπου που επικρατεί στην Κέρκυρα, τη μονόχωρη ξυλόστεγη βασιλική. Στους ναούς της πόλης δεν ακολουθείται ένα πλήρες εικονογραφικό πρόγραμμα, σε αντίθεση με τους ναούς της υπαίθρου το οποίο ακολουθεί τους κανόνες. Στην πόλη οι τοιχογραφίες εντοπίζονται στο ιερό και συγκεκριμένα στην αψίδα, στις κόγχες της πρόθεσης και του διακονικού, ενώ στην ύπαιθρο υπάρχουν ολόκληρα εικονογραφικά σύνολα, τα οποία όμως σε μερικούς ναούς έχουν υποστεί μεγάλες φθορές και είναι δύσκολα αναγνωρίσιμα.
Σε όλους τους εξεταζόμενους ναούς παρατηρούνται σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό δυτικές επιρροές. Οι ζωγράφοι των υπό εξέταση ναών ακολουθούν ως πρότυπα κυρίως ιταλικές χαλκογραφίες και φλαμανδικά χαρακτικά, που εισήχθησαν στην Κέρκυρα κατά το β΄ μισό του 16ου αιώνα.
Όσον αφορά στην τεχνοτροπία των τοιχογραφιών μέχρι και τον 16ο αιώνα δεν παρατηρούνται δυτικές επιδράσεις. Από τον 17ο αιώνα όμως, οι παραστάσεις έχουν ιδιαίτερη κίνηση, τα πρόσωπα δεν είναι στατικά, τα χρησιμοποιούμενα χρώματα είναι τα θερμά, υπάρχουν μαλακές πτυχώσεις στα υφάσματα, που αποκαλύπτουν τον όγκο των σωμάτων, και η προοπτική είναι πιο ακριβής.
Για τους ζωγράφους των μνημείων δεν υπάρχει πληροφόρηση ή επιγραφή που να δηλώνει το όνομά τους, εκτός από δύο ναούς της υπαίθρου: τους Αγίους Σαράντα, Τιμόθεο και Μαύρας με ζωγράφο τον Ηλία Μηνιάτη, και το καθολικό της μονής του Υψηλού Παντοκράτορα, με ζωγράφο τον Ιωάννη Τζήλιο. Αντίθετα για τους κτήτορες – χορηγούς, γνωρίζουμε τα ονόματα περισσότερων, χωρίς να έχουμε πολλές πληροφορίες για την δράση και την προσφορά τους.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θρησκεία
Λέξεις-κλειδιά:
Κέρκυρα, Ιόνιο, Βενετοκρατία, ύπαιθρος, επτανησιακή βασιλική, μεταβυζαντινή ζωγραφική, δυτικές επιρροές, τοιχογραφίες, φλαμανδικά πρότυπα, χαλκογραφίες, χαρακτικά
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
288
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
ΔΥΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΕ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ (15ος-18ος αι.).pdf
33 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
