Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Καλανταρίδου Σοφία, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σιούτης Δήμος , Ακαδημαϊκός Υπότροφος, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Βαλσαμάκης Γεώργιος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος ,Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Από καταβολής κόσμου, η διαδικασία της τεκνοποίησης αποτελείται από μία σειρά αλλεπάλληλων και πολύπλοκων βιολογικών διεργασιών που διεξάγονται τόσο στο ανδρικό όσο και στο γυναικείο φύλο, εμπλέκοντας πληθώρα επιμέρους συστημάτων, με κύριο στόχο την διαιώνιση του ανθρώπινου είδους. Η κύηση, παρά την πολυπλοκότητα που τη χαρακτηρίζει ως βιολογική διαδικασία είναι ταυτόχρονα μία εκ των πλέον φυσικών και βασικών λειτουργιών του συνόλου των έμβιων οργανισμών. Κατά την διάρκεια της κυοφορίας λαμβάνουν χώρα διάφορες αλλαγές σε όλο το σώμα της εγκύου, οι οποίες πλαισιώνουν τη φιλοξενία του κυήματος, μέχρις ότου περατωθεί η όλη διαδικασία της ανάπτυξής αυτού. Τόσο οι αλλαγές αυτές οι οποίες αφορούν την ανάπτυξη του κυήματος, όσο και αυτές που έχουν αντισταθμιστικό χαρακτήρα και αφορούν τα συστήματα της εγκύου υποστηρίζονται εξ ολοκλήρου ενεργειακά δια της διατροφής αυτής. Τα πολυδιάστατα οφέλη της ακολούθησης ενός υγιούς ισορροπημένου μοντέλου πρόσληψης τροφής – τόσο σε συνθήκες κύησης όσο και εκτός- είναι πολλάκις διατυπωμένα όντας αντικείμενο μελέτης για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Πιο συγκεκριμένα ύψιστης σημασίας για την αναπαραγωγική υγεία αλλά και για την έκβαση της κύησης παρουσιάζεται η επαρκής πρόσληψη ενός ευρέος φάσματος μακροθρεπτικών αλλά και μικροθρεπτικών συστατικών, όπως το φυλλικό οξύ, το ασβέστιο, ο σίδηρος, αλλά και υδατοδιαλυτές και λιποδιαλυτές βιταμίνες. Σημείο κλειδί στην ομαλή εξέλιξη της κύησης αλλά και ως προς τον περιορισμό εμφάνισης επιπλοκών αλλά και πτωχών περιγεννητικών αποτελεσμάτων είναι η ελεγχόμενη πρόσληψη βάρους κατά διάρκεια της κύησης, με τους επίσημους φορείς υγείας να προσαρμόζουν την επιθυμητή πρόσληψη θερμίδων αλλά και κιλών σύμφωνα με τον υπάρχοντα Δείκτη Μάζας Σώματος. Η πραγματοποιούμενη εξατομίκευση αυτή, στην ουσία λειτουργεί ως δικλίδα ασφαλείας τόσο ως προς την υπέρμετρη όσο και ως προς την μη επαρκή πρόσληψη τροφής καθώς και των μη επιθυμητών ζητημάτων που εκείνες επάγουν, και αφορούν τόσο την έγκυο όσο και το κύημα.
Ένα από τα ζητήματα τα οποία ανακύπτουν από την υπέρμετρη κατανάλωση τροφής( binge eating disorder) ή την μη ποιοτική διατροφή είναι η παχυσαρκία, η οποία αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα ζητήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στη μαιευτική, επάγοντας την εμφάνιση παθολογίας στην μητέρα, στο έμβρυο και μετέπειτα στο νεογνό, προκαλώντας βλάβες που ενδεχομένως το συνοδεύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αντίστοιχης σοβαρότητας καταστάσεις προκαλούνται και με την ύπαρξη άλλων διατροφικών διαταραχών κατά την κύηση, όπως η νευρογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία παράγοντες που καθιστούν την κύηση υψηλού κινδύνου, λόγω της διαταραχής στην πρόσληψη των απαραίτητων συστατικών για την ομαλή εξέλιξή της. Αμφότερες οι προαναφερθείσες διατροφικές διαταραχές, χαρακτηρίζονται από τη σπανιότητα ειδικότερα σε καθεστώς κύησης και επάγονται είτε λόγω διαφόρων ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών παραγόντων, είτε λόγω ιδίας προδιάθεσης.
Υψίστης σημασίας για την αντιμετώπιση των ζητημάτων διατροφικής φύσεως είναι η καθοδήγηση για υιοθέτηση υγιών διατροφικών πρωτοκόλλων, αλλά και η απόκτηση υγιών συνηθειών όπως η τακτική άσκηση. Σαφώς οι παθολογικές καταστάσεις αυτές όπως η παχυσαρκία, η ανορεξία και η βουλιμία απαιτούν και τη σύγχρονη αντιμετώπιση διά της ακολούθησης πιο εξειδικευμένων μεθόδων όπως η συμπεριφορική θεραπεία, ή άλλες φαρμακευτικές προσεγγίσεις, πάντα έχοντας ως ορόσημο την πρόληψη.
Κλείνοντας, σαφής είναι ο ρόλος των μαιών αναφορικά με την παροχή συμβουλευτικής διατροφικού χαρακτήρα ιδιαιτέρως σε πλαίσια προγεννητικών μαθημάτων, συνδυαστικά με την παράλληλη υποστήριξη που αυτές παρέχουν στην εγκυμονούσα σε όλο το χρονικό εύρος της κύησης. Τεχνικά οι ίδιες, συγχρόνως αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των ατόμων που απαρτίζουν την εξειδικευμένη διεπιστημονική ομάδας υγειονομικών η οποία αναλαμβάνει την ολιστική φροντίδα της εκάστοτε εγκύου- πάσχουσας ή μη από διατροφική διαταραχή-.
Λέξεις-κλειδιά:
Διατροφή, Κύηση, Παχυσαρκία, Ανορεξία, Μαία
