Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευαγγελία Χαρμανδάρη, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φλώρα Μπακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Μαστοράκος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Οι ορμόνες του θυρεοειδούς ρυθμίζουν το μεταβολισμό και παίζουν σημαντικό ρόλο στην καρδιαγγειακή ομοιόσταση. Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ θυρεοτροπίνης (TSH), θυρεοειδικών ορμονών και καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως σε παιδιά και εφήβους με υπερβαρότητα και παχυσαρκία.
ΣΚΟΠΟΣ: Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της θυρεοτροπίνης (TSH), των θυρεοειδικών ορμονών και των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου σε παχύσαρκα, υπέρβαρα και φυσιολογικού Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) παιδιά και εφήβους πριν και μετά την εφαρμογή ενός εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης στον τρόπο ζωής για ένα έτος.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Μελετήσαμε προοπτικά χίλια τριακόσια έντεκα (n = 1.311) παιδιά και εφήβους ηλικίας 2–18 ετών [με μέση ηλικία ± τυπική απόκλιση (SD): 10.10 ± 2.92 έτη]. Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν ως παχύσαρκοι (n= 727, 55.45%), υπέρβαροι (n=4384, 29.29%) ή φυσιολογικού ΔΜΣ (n=200, 15.26%) σύμφωνα με τις καμπύλες σωματικών ανθρωπομετρικών δεδομένων του IOTF ( International Obesity Task Force). Όλοι οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν από μια διεπιστημονική ομάδα σε τακτά χρονικά διαστήματα και έλαβαν εξατομικευμένη καθοδήγηση σχετικά με τη διατροφή και την άσκηση για 12 μήνες. Λεπτομερής κλινική εξέταση και εργαστηριακοί έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν στην αρχή και στο τέλος της μελέτης.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα παιδιά και οι έφηβοι με παχυσαρκία είχαν σημαντικά υψηλότερη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, περίμετρο μέσης, περίμετρο ισχίου και αναλογία μέσης προς ισχίο (WHratio) από τα υπέρβαρα και φυσιολογικού ΔΜΣ παιδιά και έφηβους και στις δύο αξιολογήσεις. Επιπλέον, είχαν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις γλυκόζης πλάσματος νηστείας και ινσουλίνης ορού, HbA1C, τριγλυκεριδίων, LDL-χοληστερόλης, ουρικού οξέος και ApoB και σημαντικά χαμηλότερες συγκεντρώσεις HDL-χοληστερόλης, ApoA1 και βιταμίνης D από τα παιδιά και εφήβους με υπερβαρότητα και φυσιολογικό ΔΜΣ. Οι αρχικές συγκεντρώσεις της ολικής Τ3 συσχετίστηκαν θετικά με το ουρικό οξύ και την HbA1C και αρνητικά με την κρεατινίνη, ενώ οι συγκεντρώσεις της Ελεύθερης Τ4 (FT4) συσχετίστηκαν αντιστρόφως ανάλογα με τις συγκεντρώσεις ινσουλίνης κατά την αρχική αξιολόγηση. Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των αρχικών συγκεντρώσεων TSH και των παραμέτρων καρδιομεταβολικού κινδύνου. Ένα έτος μετά την εφαρμογή των παρεμβάσεων, πολλοί καρδιομεταβολικοί δείκτες, συμπεριλαμβανομένων του λιπιδαιμικού προφίλ, HbA1C, ALT και γGT, βελτιώθηκαν σημαντικά σε όλους τους συμμετέχοντες. Στο σύνολο των συμμετεχόντων, οι αλλαγές στις συγκεντρώσεις της FT4 είχαν σημαντική αρνητική συσχέτιση με τις αλλαγές στις συγκεντρώσεις της ολικής χοληστερόλης και ινσουλίνης , ενώ παράλληλα οι αλλαγές στις συγκεντρώσεις της Τ3 είχαν σημαντική θετική συσχέτιση με τις αλλαγές στο ουρικό οξύ, τη γλυκόζη, τη HbA1C και τα τριγλυκερίδια και σημαντική αρνητική συσχέτιση με τις αλλαγές στην κρεατινίνη και την HDL χοληστερόλη. Τέλος, οι αλλαγές των συγκεντρώσεων της TSH είχαν σημαντική θετική συσχέτιση με τις αλλαγές στις συγκεντρώσεις της ολικής χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της γλυκόζης.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Σε παιδιά και εφήβους με αυξημένο βάρος σώματος, οι θυρεοειδικές ορμόνες σχετίζονται με παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι μεταβολές στις συγκεντρώσεις των TSH, T3 και FT4 σχετίζονται επίσης με αλλαγές σε διάφορες καρδιομεταβολικές παραμέτρους, όπως η χοληστερόλη, η γλυκόζη, τα τριγλυκερίδια και η κρεατινίνη.
Λέξεις-κλειδιά:
Παχυσαρκία, Θυρεοειδική λειτουργία, Καρδιομεταβολικοί παράγοντες, Θυρεοειδικές ορμόνες, Υπερβαρότητα
