Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Βασιλόπουλος Δημήτριος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Μαυραγάνη Κλειώ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Μπούμπας Δημήτριος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Σκοπός: Οι ANCA σχετιζόμενες αγγειίτιδες (ANCA Associated Vasculitides - AAVs)
είναι σπάνιες σοβαρές μορφές αγγειίτιδας. Ενώ υπάρχει εκτενής έρευνα για την
ποιότητα ζωής των ασθενών με AAVs, τα δεδομένα σύγκρισης της ποιότητας ζωής
αυτών των ασθενών με εκείνη των ασθενών με άλλες ρευματικές παθήσεις είναι
περιορισμένα. Σκοπός αυτής της μελέτης είναι η σύγκριση της ποιότητας ζωής των
ασθενών με AAV με εκείνη των ασθενών με χρόνια φλεγμονώδη αρθρίτιδα, όπως η
Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (Rheumatoid Arthritis – RA).
Μέθοδοι: Πολυκεντρική, συγχρονική μελέτη ασθενών με AAVs και RA που
παρακολουθούνται ενεργά σε 3 τριτοβάθμια κέντρα αναφοράς. Τα δεδομένα από
1007 υγιείς μάρτυρες χρησιμοποιήθηκαν ως ιστορική ομάδα ελέγχου.17 Η
σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής (Health Related Quality of Life - HRQoL)
αξιολογήθηκε με το ερωτηματολόγιο SF-36 (Short Form 36 Health Survey), το οποίο
περιλαμβάνει 8 τομείς που διαμορφώνουν δύο συνοπτικές κλίμακες, τις κλίμακες της
Σωματικής (Physical Component Score – PCS) και Ψυχικής (Mental Component
Score – MCS) Υγείας. Η ενεργότητα της νόσου για τις AAVs αξιολογήθηκε με το
ερωτηματολόγιο Birmingham Vasculitis Activity Score version 3 (BVASv3) και με το
DAS-28-ESR για την RA. Η οργανική βλάβη για τις δύο παθήσεις αξιολογήθηκε με
το ερωτηματολόγιο Vasculitis Damage Index score (VDI) και με το Health
Assessment Questionnaire score (HAQ) αντίστοιχα.
Αποτελέσματα: Συμπεριλάβαμε 66 ασθενείς με AAVs (GPA 62%, MPA 29% και
EGPA 9%, γυναίκες 56%, μέση ηλικία 63.4 έτη, γενικευμένη νόσος 74%, μέση
διάρκεια νόσου 6.2 έτη, σε ύφεση 73%) και 71 ασθενείς με RA (γυναίκες 56%, μέση
ηλικία 63.3 έτη, σε ύφεση 72%). Συνολικά, και οι δύο ομάδες ασθενών με AAVs και
RA είχαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες PCS και MCS σε σύγκριση με τους
υγιείς μάρτυρες (p <0,05), ενώ οι ασθενείς με RA είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες
PCS και MCS σε σύγκριση με τους ασθενείς με AAV (p <0,5). Όσον αφορά την
ενεργότητα της νόσου, δεν υπήρξε διαφορά στις βαθμολογίες SF-36 μεταξύ εκείνων
με ενεργό (BVAS> 1) και ανενεργό (BVAS <1) AAV, εκτός από τον τομέα της
ζωτικότητας (55,0 ± 21,8 έναντι 67,2 ± 20,7, p = 0,038) ενώ οι ασθενείς με ενεργό
RA (DAS28-ESR> 3,2) είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες σε όλους τους τομείς του SF36 σε σύγκριση με εκείνους σε ύφεση (DAS28-ESR <3.2). Ακόμα, οι ασθενείς με
ενεργό RA είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες PCS και MCS σε σύγκριση με τους
ασθενείς με ενεργό AAV. Μελετώντας την παράμετρο της οργανικής βλάβης, οι
ασθενείς με AAV με αυξημένη βλάβη (VDI> 3) βρέθηκε να έχουν χαμηλότερη
βαθμολογία PCS σε σύγκριση με εκείνους με ελάχιστη βλάβη (VDI <3), (33,9 ± 10,1
έναντι 49,1 ± 10,2, p = 0,000), ενώ οι ασθενείς με RA και αυξημένη βλάβη (HAQ ≥
0,75) είχαν χαμηλότερη βαθμολογία τόσο PCS όσο και MCS σε σύγκριση με εκείνους
με ελάχιστη βλάβη (HAQ ≤ 0,63), (35,0 ± 7,2 έναντι 48,4 ± 8,6, p = 0,000) και (40,5
± 8,6 έναντι 48,2 ± 7,6, p = 0,000 ) αντίστοιχα. Επιπλέον, οι ασθενείς με RA και αυξημένη βλάβη είχαν χαμηλότερη βαθμολογία στον τομέα του σωματικού πόνου σε
σύγκριση με τους ασθενείς με AAV (37,7 ± 28,6 έναντι 61,2 ± 29,5, p = 0,024).
Συμπεράσματα: Γενικά, τόσο οι ασθενείς με AAVs όσο και οι ασθενείς με RA
παρουσιάζουν επηρεασμένη ποιότητα ζωής σε σχέση με την ιστορική ομάδα υγιών
μαρτύρων. Στην ομάδα των AAVs, η ποιότητα ζωής συσχετίστηκε περισσότερο με
την οργανική βλάβη και λιγότερο με τη δραστηριότητα της νόσου, ενώ στην ομάδα
της RA η ποιότητα ζωής συσχετίστηκε και με τις δύο παραμέτρους. Τα αποτελέσματα
αυτά τονίζουν την ανάγκη για πιο αποτελεσματικές θεραπείες στους ασθενείς με
AAVs, που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη χρόνια βλάβη και να βελτιώσουν την
ποιότητα ζωής.
