Μονάδα:
Τμήμα ΙατρικήςΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2022-10-03
Συγγραφέας:
Νικολούδη Μαρία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Βασίλειος Κουλουλίας , Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Τεντολούρης , Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Ψάρρος, Αν. Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αλεξάνδρα Τσαρούχα, Καθηγήτρια, Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Άννα Ζυγογιάννη, Αν. Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σωκράτης Παπαγεωργίου, Αν. Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ιωάννης Γεωργακόπουλος, Επ. Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Αξιολόγηση της ελπίδας του ογκολογικού ασθενή και οι υποκειμενικές προσδοκίες του από την ανακουφιστική φροντίδα: Μικτή μελέτη
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Αξιολόγηση της ελπίδας του ογκολογικού ασθενή και οι υποκειμενικές προσδοκίες του από την ανακουφιστική φροντίδα: Μικτή μελέτη
Περίληψη:
Εισαγωγή: Εξήντα χρόνια μετά την πρόκληση του διακεκριμένου ψυχιάτρου Karl
Menninger προς την επιστημονική κοινότητα να λάβει υπόψιν της μια πολύ σημαντική
αλλά συχνά παραμελημένη συνιστώσα στη κλινική πράξη, αυτή της Ελπίδας, η αξία
της χρήζει περαιτέρω αναγνώρισης από τους επαγγελματίες υγείας. Η Ελπίδα έχει
συσχετιστεί θετικά με την υγεία και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της
ασθένειας και των απωλειών που τη συνοδεύουν. Για τον ογκολογικό ασθενή, η Ελπίδα
αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική προσαρμογή στη νόσο αλλά και
στρατηγική αντιμετώπισης των σωματικών και ψυχικών ανατροπών. Παίζει
προστατευτικό ρόλο έναντι της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής επιβάρυνσης από
την ασθένεια. Αν και η απώλεια της Ελπίδας συνοδεύεται από μειωμένη
λειτουργικότητα και σχετίζεται με την κατάθλιψη και το άγχος, ως πολυδιάστατη
έννοια αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερα και το ζητούμενο είναι να μπορέσει να γίνει
κατανοητή εις βάθος. Η Ελπίδα προάγει την αντιμετώπιση της νόσου, την ψυχολογική
προσαρμογή και την ποιότητα ζωής. Λόγω της πολυπλοκότητας της επίδρασης της
Ελπίδας στον ασθενή με καρκίνο και γενικά στον πάσχοντα, η διερεύνηση της έχει
αποτελέσει στο παρελθόν και εξακολουθεί να αποτελεί και σήμερα μια μεγάλη
πρόκληση για πολλούς ερευνητές. Η Ελπίδα και οι Προσδοκίες των ασθενών
αποτελούν υποκειμενικές έννοιες που εξαρτώνται από πλήθος παραγόντων όπως είναι
η προσωπικότητα του ατόμου, η αλήθεια της νόσου, η πρόγνωση και η πορεία της
νόσου, η γνώση της έννοιας και των παροχών της Ανακουφιστικής Φροντίδας. Η
διερεύνηση της Ελπίδας και των Προσδοκιών των ασθενών από την Ανακουφιστική
Φροντίδα είναι θεμελιώδους σημασίας και μπορεί να αποτελέσει δείκτη ποιότητας
φροντίδας αλλά και να κινητοποιήσει τους παρόχους αυτής, να εκπληρώσουν κατά το
δυνατόν αυτές τις προσδοκίες. Η λειτουργική αξία που αποδίδεται στην Ελπίδα και
στις Προσδοκίες από μεγάλο αριθμό επιστημόνων καθιστά την περαιτέρω διερεύνηση
τους επιβεβλημένη.
Σκοπός: Η παρούσα διατριβή μέσω της μικτής προσέγγισης αποσκοπεί κατ’ αρχήν
στην ποσοτική αξιολόγηση της Ελπίδας και στη σχέση της με το άγχος και την
κατάθλιψη σε ασθενείς με καρκίνο. Στη συνέχεια μέσω της ποιοτικής μελέτης
διερευνάται εν τω βάθει η συνολική ψυχολογική κατάσταση, η Ελπίδα και οι
Προσδοκίες των ασθενών από την Μονάδα Ανακουφιστικής Φροντίδας.
Μεθοδολογία: Οι μικτές προσεγγίσεις συνδυάζοντας ποσοτικές και ποιοτικές
μεθόδους κατά το σχεδιασμό τους, αξιοποιούν καλύτερα τα πλεονεκτήματα της κάθε
μεθόδου. Η σχεδιαστική επιλογή που χρησιμοποιήθηκε είναι η επεξηγηματική
διαδοχική σχεδίαση, η οποία λαμβάνει χώρα σε δύο διακριτές φάσεις. Συλλέγονται και
αναλύονται τα ποσοτικά δεδομένα και ακολουθεί η συλλογή και ανάλυση των
ποιοτικών δεδομένων. Για την ποσοτική έρευνα η οποία και αφορά την Ελπίδα στον
ογκολογικό ασθενή, χρησιμοποιήθηκαν τα σταθμισμένα στον ελληνικό πληθυσμό
ερευνητικά εργαλεία Δείκτης Ελπίδας Herth και Νοσοκομειακή Κλίμακα Άγχους και
Κατάθλιψης.
Για την ποιοτική έρευνα η οποία και αφορά την Ελπίδα και τις Προσδοκίες των
ασθενών από την Ανακουφιστική Φροντίδα, εφαρμόστηκε Ερμηνευτική
Φαινομενολογική Ανάλυση. Η άντληση των πληροφοριών από τους ασθενείς έγινε
μέσω ημιδομημένης συνέντευξης διάρκειας μιας ώρας.
Αποτελέσματα: Το δείγμα αποτελείται από άτομα με υψηλά επίπεδα Ελπίδας και
χαμηλά επίπεδα Άγχους και Κατάθλιψης. Yπάρχει στατιστικά σημαντικά υψηλή
αρνητική συσχέτιση αναμεσά στην Ελπίδα και τα ΝΚΑΚ- άγχος ( r= -0.491 ) , ΝΚΑΚ-
κατάθλιψη ( r= -0.626 ). Δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ
επιπέδου Ελπίδας, ηλικίας, εκπαίδευσης και κοινωνικοοικονομικών συνθηκών. Οι
ασθενείς με ECOG 0-1 και όσοι είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία είχαν υψηλότερη
συνολική βαθμολογία ελπίδας, σε αντίθεση με τους ασθενείς με ECOG 2-3 και όσους
δεν είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία Οι αναλύσεις πολλαπλής γραμμικής
παλινδρόμησης ανέδειξαν ότι τα άτομα που έκαναν ΑΚΘ έχουν 2,49 μονάδες
μεγαλύτερο σκορ της Ελπίδας σε σχέση με αυτούς που δεν έκαναν και η αύξηση της
κατάθλιψης κατά 1 μονάδα επιφέρει μείωση κατά 0,65 μονάδες του σκορ της Ελπίδας.
Κατά την Ερμηνευτική Φαινομενολογική Ανάλυση των ποιοτικών δεδομένων
προέκυψαν 3 υπερθεματικές ενότητες οι οποίες ήταν: 1) Διάγνωση του Καρκίνου και
Καλειδοσκόπιο Συναισθημάτων, 2) Ελπίδα και ογκολογικός ασθενής, 3) Οι
Προσδοκίες του Ογκολογικού Ασθενούς από την Ανακουφιστική Φροντίδα
Συμπεράσματα: Η νοηματοδότηση του καρκίνου από την οπτική γωνία του ασθενούς
περιλαμβάνει διαχείριση συμπτωμάτων, επαναπροσδιορισμό της έννοιας της
ασθένειας, αντιμετώπιση αλλαγών στη λειτουργικότητα και ανοιχτή επικοινωνία
μεταξύ ασθενούς, οικογένειας, ιατρού και ομάδας Ανακουφιστικής Φροντίδας,
υποδεικνύοντας την ανάγκη διεπιστημονικής προσέγγισης και ενίσχυσης θετικών
προωθητικών δυνάμεων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Καρκίνος, Ελπίδα, Προσδοκία, Άγχος και κατάθλιψη, Ανακουφιστική φροντίδα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
300
