Μονάδα:
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής ΕκπαίδευσηςΒιβλιοθήκη Σχολής Επιστημών της Αγωγής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2022-12-23
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ευαγγελία Γαλανάκη, Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Σχολή Επιστημών της Αγωγής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γεώργιος Σιδερίδης, Καθηγητής, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Σχολή Επιστημών της Αγωγής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ιωάννης Ζέρβας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή & Α΄ Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ιωάννα Γιαννοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μαρία Ζαφειροπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι, Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μαρία Μαλικιώση-Λοΐζου, Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών μέσα από τη Θεραπεία Σχημάτων: Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος παρέμβασης
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Προαγωγή της ψυχικής υγείας των παιδιών μέσα από τη Θεραπεία Σχημάτων: Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος παρέμβασης
Περίληψη:
Η Θεραπεία Σχημάτων έχει διαπιστωθεί ότι είναι αποτελεσματική για ένα μεγάλο εύρος ψυχοπαθολογίας στον ενήλικο πληθυσμό. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά της στη θεραπεία των παιδιών, είτε ατομικά είτε ομαδικά. Επιπλέον, δεν έχει ερευνηθεί μέχρι σήμερα η μείωση των πρώιμων δυσλειτουργικών σχημάτων στα παιδιά μέσω και της εμπλοκής των γονέων τους. Σκοπός αυτής της έρευνας είναι ο σχεδιασμός, η εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός προληπτικού προγράμματος που βασίζεται στη Θεραπεία Σχημάτων (υπόβαθρο, αρχές και τεχνικές) και απευθύνεται στα παιδιά και τους γονείς τους. Το πρόγραμμα εστιάζει στις πυρηνικές συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών, στα πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα, στους τρόπους λειτουργίας και στις σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους. Αξιοποιεί, επίσης, τις τεχνικές της αφήγησης, του σχεδίου και της παιγνιοθεραπείας. Αποτελείται από δύο διακριτές αλλά σχετιζόμενες συνιστώσες, την ψυχοεκπαιδευτική ομάδα των παιδιών και την ψυχοεκπαιδευτική ομάδα των γονέων. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 90 παιδιά (9-13 ετών), οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους, από την Αττική και διάφορες άλλες περιοχές της Ελλάδας, μέσω συμπτωματικής δειγματοληψίας. Πραγματοποιήθηκαν (διά ζώσης και διαδικτυακά) 16 εβδομαδιαίες δομημένες συναντήσεις με τις ομάδες των παιδιών και 10 δομημένες συναντήσεις ανά δεκαπενθήμερο με τις ομάδες των γονέων. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε από έξι ψυχολόγους με ειδίκευση στη Θεραπεία Σχημάτων. Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος ελέγχθηκε με πριν-και-μετά την παρέμβαση μετρήσεις (προ-πειραματικός σχεδιασμός). Αξιολογήθηκαν οι δυνατότητες και ψυχικές δυσκολίες των παιδιών (από τα παιδιά, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς), η αυτοαντίληψη/αυτοεκτίμηση και τα πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα των παιδιών (από τα ίδια), καθώς και τα πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα των γονέων (από τους ίδιους). Τα αποτελέσματα έδειξαν στατιστικά σημαντική μείωση στα εξής πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα των παιδιών: Μοναξιά, Ευαλωτότητα σε Βλάβη ή Ασθένεια, Δυσπιστία/Κακοποίηση, Ελαττωματικότητα/Ντροπή, Αποτυχία, Υποτακτικότητα, Ανελαστικά Πρότυπα/Υπερεπικριτικότητα, Αυτοθυσία, Αυτονόητο Δικαίωμα/Μεγαλομανία και Ανεπαρκής Αυτοέλεγχος/Αυτοπειθαρχία. Επίσης, αυξήθηκε το σχήμα της Υπερεμπλοκής/Μη Ανεπτυγμένου Εαυτού, εύρημα όμως αναμενόμενο στα παιδιά. Ως προς τις δυνατότητες και ψυχικές δυσκολίες των παιδιών, βρέθηκε στατιστικά σημαντική μείωση στα Συναισθηματικά Συμπτώματα, στα Προβλήματα στις Σχέσεις με Συνομηλίκους και στον Συνολικό Δείκτη δυσκολιών, ενώ αυξήθηκε σημαντικά η Φιλοκοινωνική Συμπεριφορά. Στους γονείς μειώθηκαν κατά στατιστικά σημαντικό τρόπο τα εξής πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα: Συναισθηματική Στέρηση, Δυσπιστία/Κακοποίηση, Εξάρτηση/Ανικανότητα, Υπερεμπλοκή/Μη Ανεπτυγμένος Εαυτός, Υποτακτικότητα, Ανεπαρκής Αυτοέλεγχος/Αυτοπειθαρχία, Αναζήτηση Επιδοκιμασίας/Αναγνώρισης, Τιμωρητικότητα, καθώς και η Συνολική Βαθμολογία πρώιμων δυσλειτουργικών σχημάτων. Τα ευρήματα αναδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος στη μείωση των πρώιμων δυσλειτουργικών σχημάτων των παιδιών και των γονέων, καθώς και στη μείωση των ψυχικών δυσκολιών των παιδιών και στην αύξηση των δυνατοτήτων τους. Συζητείται η αποτελεσματικότητα του προγράμματος, η δυνατότητα περαιτέρω εφαρμογής του και, γενικά, η σημασία και η αναγκαιότητα ερευνητικά τεκμηριωμένων προληπτικών παρεμβάσεων που βασίζονται στη Θεραπεία Σχημάτων και απευθύνονται στα παιδιά και τους γονείς τους.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Φιλοσοφία- Ψυχολογία
Λέξεις-κλειδιά:
πρόληψη, προαγωγή ψυχικής υγείας, Θεραπεία Σχημάτων, πρώιμα δυσλειτουργικά σχήματα, ψυχοπαθολογία, ομαδική παρέμβαση, παιδιά, γονείς
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
431
