Κατεύθυνση Δίκαιο Κοινωνικής Προστασίας
Βιβλιοθήκη Νομικής Σχολής

2023-01-24

2023

Κουτράκος Περικλής

α) Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου – Πεχλιβανίδη, Καθηγήτρια Τομέα Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
β) Παρασκευή Μουζουράκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τομέα Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
γ) Παναγιώτα Ξυλάκη, Μεταδιδάκτορας Τομέα Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

Η αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης

Ελληνικά

Η αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης

Η αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης ως γνωστόν είναι θεμελιώδης στον κλάδο του δημοσίου δικαίου και ως εκ τούτου μπορεί να γίνει αντιληπτή στον νομικό αναγνώστη με αρκετές εκφάνσεις της. Συγκεκριμένα όμως, η παρούσα διπλωματική εργασία καταπιάνεται με την εκδήλωση της αρχής αυτής στο ειδικότερο πεδίο του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης.

Η παρούσα εργασία για λόγους οικονομίας διαρθρώνεται σε τέσσερα (4) βασικά κεφάλαια, τα οποία αποτελούνται από επιμέρους υποκεφάλαια. Αρχικά, στο Κεφάλαιο Πρώτο επιχειρείται ουσιαστικά μια ομαλή εξοικείωση του αναγνώστη με την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης και γι’ αυτόν τον λόγο δίδεται έμφαση κατά τρόπο συνοπτικό στις καταβολές της έννοιας αυτής ως θεμελιώδους αξίας και στη σπουδαιότητα την οποία ενσαρκώνει όσον αφορά ιδίως το σκοπό της αντιμετώπισης των κοινωνικών κινδύνων και της συνακόλουθης επίτευξης της κοινωνικής συνοχής.

Κατόπιν, και με βάση τα αρχικά πορίσματα τα οποία αποτυπώνονται στο Κεφάλαιο Πρώτο, στο Κεφάλαιο Δεύτερο παρουσιάζεται η έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης ως θεμελιώδους αρχής πλέον εντός του πεδίου της κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, παρουσιάζεται ο ειδικότερος σκοπός, η εκπλήρωση του οποίου επιδιώκεται μέσω της εφαρμογής της αρχής αυτής, ενώ παρουσιάζονται επίσης και τα βασικότερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα, όπως αυτά εκδηλώνονται εντός του πεδίου της κοινωνικής ασφάλισης, και μάλιστα κατά τρόπο συγκριτικό σε σχέση με τους παρεμφερείς θεσμούς της κοινωνικής ασφάλειας και της κοινωνικής πρόνοιας.

Στο Κεφάλαιο Τρίτο επιχειρείται μια περαιτέρω εμβάθυνση στη θεμελιώδη αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης, μέσω ιδίως μιας τριμερούς διάστασης την οποία λαμβάνει η αρχή αυτή εντός της κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, γίνεται διάκριση ανάμεσα στην εκδήλωση της αρχής αυτής μεταξύ των ασφαλισμένων οι οποίοι ανήκουν στην «ίδια γενεά» («ενδογενεακή αλληλεγγύη»), μεταξύ των ασφαλισμένων οι οποίοι ανήκουν σε «διαφορετικές γενεές» («διαγενεακή αλληλεγγύη»), καθώς και ευρύτερα μεταξύ των μελών ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου («εθνική αλληλεγγύη»), ως ειδικότερες εκφάνσεις της αρχής της κοινωνικής αλληλεγγύης στην κοινωνική ασφάλιση.

Ο βασικός κορμός της παρούσας εργασίας ολοκληρώνεται στο Κεφάλαιο Τέταρτο, στο οποίο ουσιαστικά αναλύεται η έντονη αλληλεπίδραση ανάμεσα στην αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης και την αρχή της ανταποδοτικότητας, η οποία και αυτή συνιστά θεμελιώδη και αναπόσπαστη αρχή του δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται αφενός μεν ο τρόπος μέσα από τον οποίο οι αρχές αυτές, αν και φαινομενικά αντίθετες, κατέχουν ισότιμη θέση στο πεδίο της κοινωνικής ασφάλισης, και αφετέρου δε ο τρόπος με τον οποίο η εφαρμογή της μιας αρχής επιδρά την ίδια στιγμή στην εφαρμογή και της άλλης αρχής και αντιστρόφως.

Τέλος, εξάγονται συνοπτικά κάποια κρίσιμα συμπεράσματα από την ανάλυση που έχει ήδη προηγηθεί στο παρόν κείμενο και με απώτερο ορίζοντα το μέλλον.

Δίκαιο – Νομοθεσία

Δημόσιο Δίκαιο

δίκαιο κοινωνικής προστασίας, δίκαιο κοινωνικής ασφάλισης, αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης, αρχή της ανταποδοτικότητας, ασφαλιστική αλληλεγγύη, εθνική αλληλεγγύη, ενδογενεακή αλληλεγγύη, διαγενεακή αλληλεγγύη, περικοπές συντάξεων, "Μνημόνιο", αρχή της ισότητας, αρχή της αναλογικότητας, δημόσιο δίκαιο, κοινωνικοί κίνδυνοι, δίκαιη κατανομή των οικονομικών πόρων, θεσμός της κοινωνικής ασφάλισης, θεσμός της κοινωνικής ασφάλειας, θεσμός της κοινωνικής πρόνοιας, σύστημα κοινωνικής ασφάλισης τύπου "Bismarck", σύστημα κοινωνικής ασφάλειας τύπου "Beveridge", αναδιανεμητικό οικονομικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, κεφαλαιοποιητικό οικονομικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ενοποιήσεις των ασφαλιστικών οργανισμών, βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, επάρκεια των παροχών, επάρκεια των συντάξεων, αναλογιστικές μελέτες, μελέτες κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων, εγγυητικός ρόλος του Κράτους, κρατική εγγύηση, αλληλεγγύη μεταξύ των ασφαλισμένων, αλληλεγγύη μεταξύ των μελών του κοινωνικού συνόλου, αναπλήρωση του εισοδήματος, ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης των συνταξιούχων, ελάχιστες παροχές, εφάπαξ βοήθημα, εφάπαξ παροχή, κύρια ασφάλιση, Ταμείο Επικουρικής Κοινωνικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση, ενιαία οργανωτική δομή, δημογραφική γήρανση, ιδιωτική ασφάλιση, πρώτος πυλώνας ασφάλισης, Κοινωνικό Συμβόλαιο, νομολογία Δικαστηρίων

Όχι

0

Όχι

166

85

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3256504