Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δρ. Χαράλαμπος Πουλόπουλος : Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Περίληψη:
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εις βάθος κατανόηση του φαινομένου των κρίσεων στις θεραπευτικές ομάδες της συστημικής προσέγγισης. Με τον όρο κρίση νοείται μία περίοδος αποσταθεροποίησης κατά την οποία η συνεκτικότητα της ομάδας είναι χαμηλή και τα μέλη κατακλύζονται από έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως έντονο φόβο, θυμό, αβεβαιότητα. Προκειμένου να επιτευχθεί βαθύτερη κατανόηση και να δημιουργηθεί μία συνεκτική αφήγηση για τις κρίσεις και τις επιδράσεις τους στα μέλη, επιλέχθηκε να διερευνηθούν τόσο οι αντιλήψεις των ατόμων και τα σχετικά προσωπικά τους βιώματα όσο και τα αίτια και οι τρόποι διαχείρισης τους.
Η μελέτη βασίστηκε σε ποιοτική μέθοδο έρευνας. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν 12 συνεντεύξεις εις βάθος, με απαραίτητη προϋπόθεση οι συμμετέχοντες/ουσες να έχουν υπάρξει μέλη θεραπευτικών ομάδων της συστημικής προσέγγισης για παραπάνω από έξι μήνες.
Συνοπτικά, τα αποτελέσματα της ανάλυσης υποδεικνύουν πως οι αντιλήψεις και τα προσωπικά βιώματα των μελών ποικίλουν και είναι ανάλογα της βιωμένης εμπειρίας τους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν εντοπίζονται αρκετά κοινά σημεία. Ακολούθως, στα αίτια συγκαταλέγονται κυρίως τα πρότερα βιώματα των μελών και τα αιφνίδια γεγονότα που συμβαίνουν είτε στη ζωή του ατόμου και της ομάδας είτε σε επίπεδο υπερσυστημάτων.
Επιπλέον, αναδύεται πως οι κρίσεις έχουν διττή επίδραση στα μέλη, καθώς πρόκειται για ένα επώδυνο βίωμα, που δημιουργεί πλήθος «αρνητικών» συναισθημάτων και αν δεν ερμηνευτεί και γίνει η διαχείριση με ειλικρίνεια, όρια, ασφάλεια, σεβασμό στο ρυθμό του/της εκάστοτε θεραπευόμενου/ης και παρότρυνση για αναστοχασμό, δύναται να απομονώσει συναισθηματικά τα μέλη και να τα οδηγήσει σε αποχώρηση. Μάλιστα, οι συμμετέχοντες/ουσες χρησιμοποιούν πολλά επίθετα για να περιγράψουν συγκεκριμένες ποιότητες των θεραπευτών/τριών, βοηθητικές για την αποτελεσματική
8
διαχείριση. Ως εκ τούτου, αν , σε περιόδους κρίσεων, έχει ήδη εγκαθιδρυθεί η θεραπευτική συμμαχία τόσο μεταξύ των μελών (συνοχή) όσο και μεταξύ μελών και θεραπευτών/τριών, τότε τα άτομα διαθέτουν μία ασφαλή βάση, ώστε να μπορέσουν να επεξεργαστούν το επώδυνο βίωμα, να δοκιμάσουν νέους τρόπους συμπεριφοράς και σχετίζεσθαι, μετατρέποντας τη συνθήκη των κρίσεων σε μέγιστη γνωστικοσυναισθηματική επανορθωτική εμπειρία.
Λέξεις-κλειδιά:
κρίσεις, αποσταθεροποίηση, θεραπευτικές ομάδες, συστημική προσέγγιση, θεραπευτική συμμαχία, drop out, επανορθωτική εμπειρία
