Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2023-03-02

2023

Παπακονδύλης Ιωάννης

Βαγγέλης Καραμανωλάκης, αναπληρωτής καθηγητής, ΕΚΠΑ
Κατερίνα Γαρδίκα, πρώην αναπληρώτρια καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
Δήμητρα Λαμπροπούλου, επίκουρη καθηγήτρια, ΕΚΠΑ
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής, ΕΚΠΑ
Σπυρίδων Πλουμίδης, αναπληρωτής καθηγητής, ΕΚΠΑ
Κατερίνα Δέδε, κύρια ερευνήτρια, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Ελένη Κυραμαργιού, εντεταλμένη ερευνήτρια, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Από την «ανόρθωση» στην «ανασυγκρότηση». Τοπική αυτοδιοίκηση και κράτος στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα

Ελληνικά

Από την «ανόρθωση» στην «ανασυγκρότηση». Τοπική αυτοδιοίκηση και κράτος στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα

Αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής αποτελούν η διαμόρφωση του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης και η αλληλόδρασή του με το κεντρικό κράτος στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Αφετηρία της έρευνας είναι η θέσπιση του Νόμου ΔΝΖ΄ (4057)/1912 επί κυβέρνησης Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο νόμος αυτός αναδιάρθρωσε την τοπική αυτοδιοίκηση για πρώτη φορά μετά την εγκαθίδρυση του δημοτικού συστήματος από τη βαυαρική Αντιβασιλεία το 1833. Η κυριότερη καινοτομία του Νόμου ΔΝΖ΄/1912 ήταν η καθιέρωση ενός ακόμη οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης δίπλα στους δήμους: των κοινοτήτων. Στόχος της έρευνας είναι να καταδείξει ότι η αναδιοργάνωση της τοπικής αυτοδιοίκησης αντιμετωπίστηκε σταθερά ως μια αναγκαία και βασική παράμετρος για την αναμόρφωση του συνολικού κρατικού μηχανισμού. Έτσι, η εργασία ξεκινά την εποχή της γενικευμένης απαίτησης για «ανόρθωση» του ελληνικού κράτους, στο γύρισμα του αιώνα, και καταλήγει στις αρχές της δεκαετίας του 1950 κατά την περίοδο της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης. Σε πρώτο στάδιο, εξετάζονται τα αίτια που οδήγησαν στη μεταρρύθμιση του 1912, τα προβλήματα που επιχείρησε να διευθετήσει, καθώς και οι προσδοκίες που καλλιέργησε. Στη συνέχεια, παρακολουθείται η εφαρμογή της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης μέχρι την κύρωση του πρώτου μεταπολεμικού δημοτικού και κοινοτικού κώδικα το 1954. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τις σχέσεις και τη δυναμική ανάμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση και στην κεντρική διοίκηση, εξετάζοντας τον πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο γεγονότων που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, όπως ήταν για παράδειγμα ο Εθνικός Διχασμός, η Μικρασιατική Καταστροφή, η πτώχευση του 1932, η Κατοχή και ο Εμφύλιος, τόσο σε κεντρικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται έμφαση στην εξέλιξη του νομικού και θεσμικού πλαισίου, στα οικονομικά της τοπικής αυτοδιοίκησης, στη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών και στη δράση που ανέπτυξαν οι δήμοι και οι κοινότητες, είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά. Για τις ανάγκες της έρευνας, αξιοποιήθηκε ένα ευρύ φάσμα αρχειακών πηγών, τις σημαντικότερες εκ των οποίων συνιστούν οι δημοσιεύσεις στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τα πρακτικά των συνεδριάσεων της Βουλής, δημοτικά αρχεία –ιδιαίτερα τα πρακτικά του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων–, αρχεία πολιτικών προσώπων, τα πρακτικά της διευθύνουσας επιτροπής της ένωσης των δήμων και κοινοτήτων της Ελλάδας, καθώς και τα πρακτικά των συνεδρίων που διοργάνωσε.

Ιστορία

τοπική αυτοδιοίκηση, Αθήνα, Ελευθέριος Βενιζέλος, μεταπολεμική ανασυγκρότηση, ανόρθωση, διοικητική μεταρρύθμιση, Δήμος Αθηναίων, δημοτικές εκλογές, Ένωση των Δήμων της Ελλάδος, Ένωση των Δήμων και των Κοινοτήτων της Ελλάδος, Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος, δήμοι, κοινότητες

Όχι

0

Όχι

1429

448

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2024-09-06.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3284147