Κατεύθυνση Βασική Έρευνα
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας

2023-03-14

2023

Κιτοπούλου Αικατερίνη

Κωνσταντίνος Παληκαράς, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αντώνιος Χατζηγεωργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μιχάλης Κουτσιλιέρης, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Ο ρόλος του κυτταροπλασματικού ασβεστίου στην ρύθμιση της μιτοφαγίας

Ελληνικά

Ο ρόλος του κυτταροπλασματικού ασβεστίου στην ρύθμιση της μιτοφαγίας

Τα μιτοχόνδρια είναι κυτταρικά οργανίδια, τα οποία αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό των ευκαρυωτικών κυττάρων. Αποτελούν «τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας» και εφοδιάζουν με ΑΤΡ το κύτταρο για να πραγματοποιηθεί μια ποικιλία κυτταρικών λειτουργιών. Επιπλέον, τα μιτοχόνδρια αποτελούν την κύρια πηγή ενεργών ριζών οξυγόνου (ROS, Reactive Oxygen Species) που προκαλούν οξειδωτική βλάβη στο μιτοχονδριακό DNA, στις πρωτεΐνες και στα λιπίδια. Επομένως, τα γηρασμένα μιτοχόνδρια, τα μιτοχόνδρια με βλάβες αλλά και ο αυξημένος αριθμός μιτοχονδρίων αποτελούν υψηλό παράγοντα κινδύνου για τη βιωσιμότητα των κυττάρων. Για να παραμείνει σταθερή η κυτταρική ομοιόσταση σε τέτοιες περιπτώσεις λαμβάνουν χώρα μηχανισμοί ποιοτικού ελέγχου των μιτοχονδρίων. Η μιτοφαγία είναι ένας ειδικός τύπος αυτοφαγίας και αποτελεί τον κύριο μηχανισμό αποικοδόμησης και απομάκρυνσης κατεστραμμένων μιτοχονδρίων. Η διαδικασία της μιτοφαγίας φθίνει κατά τη γήρανση ενώ η επαγωγή της επεκτείνει το προσδόκιμο όριο ζωής σε διάφορους οργανισμούς και παρέχει προστασία σε διάφορους στρεσογόνους παράγοντες.
Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν τη συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα του κυτταροπλασματικού ασβεστίου και τη ρύθμιση της μιτοφαγίας. Επιπροσθέτως, είναι γνωστό πως διάφορες χημικές ουσίες, όπως η ουρολιθίνη Α, επάγουν την μιτοφαγία και διατηρούν την κυτταρική ομοιόσταση κάτω από συνθήκες έντονου στρες. Στόχος της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να ανακαλύψουμε τους μηχανισμούς με τους οποίους δρα η ουρολιθίνη Α σε μοριακό επίπεδο. Η επαγωγή της μιτοφαγίας μέσω της ουρολιθίνης Α διατηρεί τη μιτοχονδριακή ενεργότητα και βελτιώνει την μυϊκή λειτουργία κατά τη γήρανση. Χρησιμοποιώντας το νηματώδη Caenorhabditis elegans, έναν οργανισμό μοντέλο που προσφέρει ένα άριστα χαρτογραφημένο νευρικό σύστημα, σε συνδυασμό με μεθόδους γενετικής καθώς και καινοτόμες απεικονιστικές τεχνικές, μελετήσαμε τον τρόπο δράσης της ουρολιθίνης Α στην μιτοχονδριακή ενεργότητα και μυϊκή λειτουργία των γερασμένων ζώων. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν την κομβική σημασία των επιπέδων του κυττταροπλασματικού ασβεστίου στην επαγωγή της μιτοφαγίας έπειτα από τη δράση της ουρολιθίνης Α. Επιπλέον, η αύξηση του κυτταροπλασματικού ασβεστίου έπειτα από τη χορήγηση ουρολιθίνης Α είναι απαραίτητη για την ενεργοποίηση του μεταγραφικού παράγοντα SKN-1/Nrf2, ο οποίος αποτελεί κύριο ρυθμιστή της απόκρισης στο οξειδωτικό στρες και της μιτοχονδριακής βιογένεσης. Τα αποτελέσματα της έρευνά μας αποσκοπούν στην κατανόηση των ρυθμιστικών μηχανισμών της μιτοφαγίας κατά τη διάρκεια της γήρανσης, προσφέροντας έτσι σημαντικές πληροφορίες με ευρεία εφαρμογή στην υγεία και ποιότητα ζωής.

Επιστήμες Υγείας

Μιτοχόνδρια, Ασβέστιο, Μιτοφαγία, Ουρολιθίνη Α, Γήρανση

Όχι

0

Ναι

167

70

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-03-14.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3297049