Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κουτελέκος Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΠΑΔΑ
Μπακοπούλου Φλώρα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ζαρταλούδη Αφροδίτη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΠΑΔΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Τα παιδιά και οι έφηβοι ανήκουν στις ομάδες πληθυσμού που επηρεάστηκαν
περισσότερο σε ψυχικό, κοινωνικό και σωματικό επίπεδο, λόγω της έλευσης της πανδημίας και
των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας και την
ασφάλεια των πολιτών. Η πανδημία και η καραντίνα, με τα περιοριστικά μέτρα που κάθε φορά
εφαρμόστηκαν, επηρεάζει την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη, τη συμπεριφορά, τη σχολική
ζωή, τις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις.
ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να αναδείξει τις ψυχολογικές επιπτώσεις των
παιδιών και των εφήβων σε περίοδο Covid-19 μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας
COVID-19.
ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική, περιγραφική μελέτη με τη χρήση
κατάλληλου εργαλείου μέτρησης, με δείγμα ευκολίας. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε
νοσοκομείο της Ελλάδος μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου 2021. Το δείγμα αποτέλεσαν 100
παιδιά και έφηβοι της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων αμέσως μετά την άρση των
περιορισμών λόγω πανδημίας COVID-19. Δημιουργήθηκε νέο ερωτηματολόγιο που
σχεδιάστηκε εξ’ υπαρχής (ab initio) με έξι εννοιολογικές κατασκευές που αναφέρονταν: στις
ανησυχίες, στις αντιλήψεις που είχαν τα παιδιά και οι έφηβοι για το πως τους αντιμετωπίζουν
οι γονείς τους, στις συναισθηματικές δυσκολίες, στις στρατηγικές αντιμετώπισης, στην εικόνα
σώματος, στην πεποίθηση των παιδιών και των εφήβων για το κατά πόσο η ζωή συνεχίζεται
αμέσως μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας. Χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό
πακέτο IBM® SPSS® Statistics Version 21. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση κυρίων συνιστωσών
καθώς και πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση. Ως κατώφλι στατιστικής σημαντικότητας, όταν
δεν ορίζεται διαφορετικά, θεωρήθηκε η τιμή p< 0,05.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Σχεδόν το 60% των συμμετεχόντων ήταν κορίτσια. Πάνω από το 80%
των συμμετεχόντων παιδιών και εφήβων διέμεναν σε αστική περιοχή του Νομού Τρικάλων. Οι
μισοί (50%) ήταν ηλικίας 12 ετών και άνω. Προέκυψαν πέντε από τους έξι παράγοντες:
ανησυχίες παιδιών και εφήβων αμέσως μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας
COVID-19 με Συντελεστή άλφα (α) Cronbach= 0,79, αντιλήψεις των παιδιών και των εφήβων,
με συντελεστή άλφα (α) Cronbach= 0,68, συναισθηματικές δυσκολίες με Συντελεστή άλφα (α)
Cronbach= 0,75, στρατηγικές αντιμετώπισης με Συντελεστή άλφα (α) Cronbach= 0,70,
πεποίθηση των παιδιών και των εφήβων για το κατά πόσο η ζωή συνεχίζεται αμέσως μετά την
άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας με Συντελεστή άλφα (α) Cronbach= 0,60. Από την
στατιστική ανάλυση προέκυψαν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι ανησυχούν στατιστικά σημαντικά
(p= 0,008) περισσότερο για την υγεία των δικών τους ανθρώπων όταν είναι μόνοι τους και δεν
έχουν να μοιραστούν με κάποιον τις ανησυχίες τους, η μεγαλύτερη επιθυμία που έχουν τα
παιδιά και οι έφηβοι να μάθουν πράγματα για την COVID-19 επηρεάζεται με θετικό πρόσημο
στατιστικά σημαντικά (p= 0,009) από το αν υπήρξε κάποιο οικείο τους πρόσωπο που
αρρώστησε από τον πανδημικό SARS-CoV-2, τα παιδιά και οι έφηβοι που μένουν μαζί με τους
δυο γονείς τους θεωρούν στατιστικά σημαντικά περισσότερο (p= 0,001) ότι οι γονείς τους
έχουν γίνει λιγότερο αυστηροί μαζί τους αμέσως μετά την άρση των περιορισμών λόγω
πανδημίας COVID-19, τα παιδιά και οι έφηβοι που μένουν μαζί με τους δυο γονείς τους
θεωρούν στατιστικά σημαντικά περισσότερο (p= 0,013) ότι οι γονείς τους τους φροντίζουν
περισσότερο αμέσως μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας COVID-19, τα παιδιά
και οι έφηβοι που θέλουν να μάθουν περισσότερα για την πανδημία COVID-19 (p= 0,016) και
οι γονείς τους είναι λιγότερο αυστηροί μαζί τους (p= 0,006) αναμένουν τη ζωή τους να
επιστρέψει σε μια κανονικότητα αμέσως μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας
COVID-19.Μετά την άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας, η πεποίθηση των παιδιών και
των εφήβων ότι μαζί με τους φίλους θα προχωρήσουν στη ζωή, δυναμώνει στατιστικά
σημαντικά από το κατά πόσο έχουν επιβαρυνθεί λιγότερο συναισθηματικά (p= 0,024) και από
το κατά πόσο αντιμετωπίζουν θετικότερα την καθημερινότητά τους (p< 0,001).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην συστηματική εκπαίδευση θεμάτων
που αφορούν την ψυχική υγεία καθώς και να ιδρυθούν συμβουλευτικές υποστηρικτικές δομές
για παιδιά, εφήβους που να προάγουν την γενικότερη ευεξία τους αλλά και των οικογενειών
τους.
Λέξεις-κλειδιά:
Πανδημία, Ψυχική υγεία, Ψυχολογικές επιπτώσεις, Οικογένεια, Γονείς, Άγχος, Θυμός, Κατάθλιψη.
