Κατεύθυνση Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση και Πολιτική
Βιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας

2023-04-21

2023

Καραπατάκης Δημήτριος

Παναγιώτης Κ. Ιωακειμίδης, Ομότιμος καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, ΕΚΠΑ
Παναγιώτης Τσάκωνας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, ΕΚΠΑ
Τριαντάφυλλος Καρατράντος, Ειδικό διδακτικό προσωπικό, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, ΕΚΠΑ

Στρατηγική Πυξίδα: προβλήματα και προοπτικές στις νέες προκλήσεις ασφάλειας στην Ευρώπη: θα καταφέρει η Ε.Ε. να εκφύγει από την κληρονομιά της Κανονιστικής της Iσχύος;

Ελληνικά

Strategic Compass: the new security challenges in Europe. Will Europe overcome its legacy?

Η συνεχιζόμενη, νέα, ρωσο-ουκρανική κρίση αλλάζει τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη. Η επιστροφή των ‘πολιτικών ισχύος’, αλλά και του αναθεωρητισμού προσδίδουν ρεαλιστικά χαρακτηριστικά στις σχέσεις των διεθνών δρώντων, αλλά και δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο κινδύνων και απειλών ασφαλείας. Η Ε.Ε., με ανοιχτό θέατρο πολέμου στην εγγύς γειτονία της, εκδίδει την Στρατηγική Πυξίδα για την Ασφάλεια και την Άμυνα, το νέο θεσμικό κείμενο της Κ.Ε.Π.Π.Α./Κ.Π.Α.Α. προσβλέποντας στην υιοθέτηση της «γλώσσας ισχύος» και στην ανάληψη ενός νέου παγκόσμιου ρόλου. Η παρούσα εργασία εξετάζει κατά πόσο είναι δυνατή αυτή η επιδίωξη, και κατά πόσο η Ε.Ε. μπορεί να απεκδυθεί το πέπλο της κανονιστικής της ισχύος, ενώ παράλληλα συζητά συγκεκριμένες προοπτικές που ανοίγονται τόσο με την έκδοση του συγκεκριμένου θεσμικού κειμένου αλλά και από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις. Με συγκριτική ανάλυση των προηγούμενων στρατηγικών κειμένων αλλά και ανασκόπηση στην πρόσφατη βιβλιογραφία, αναλύεται ο πραγματισμός των στρατηγικών στόχων της Ένωσης, διερευνώντας κατά πόσο το διαμορφούμενο εσωτερικό πολιτικό περιβάλλον και οι 27 εταίροι μπορούν να υπερκεράσουν τις θεσμικές διακυβερνητικές αγκυλώσεις στην ανάπτυξη ικανοτήτων. Αν η ‘ποθητή’ στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε. υπήρξε μία χίμαιρα των τότε εξελίξεων, το μοντέλο της Ευρώπης ως παρόχου ‘σκληρής’ ασφάλειας μοιάζει φενάκη. Ωστόσο, η επιστροφή του ΝΑΤΟ στο προσκήνιο των πολιτικών ισχύος δημιουργεί ευκαιρίες για μετασχηματισμό της στρατηγικής αυτονομίας σε συνεργασία, που θα επιτρέψει την αποδοτικότερη αξιοποίηση και περαιτέρω ανάπτυξη μηχανισμών και εργαλείων στην Κ.Π.Α.Α., και συγκεκριμένα της PESCO. Κατά αυτήν την έννοια, ο Πούτιν δύναται να καταστεί «ενοποιητής» της Ευρώπης, καθώς η μακρά και πρόσφατη ιστορία καταδεικνύει ότι οι κρίσεις στην Ε.Ε. έχουν ενοποιητικό αντίκτυπο. Σε αυτό το πλαίσιο, η χρονική συγκυρία είναι σημαντική, καθιστώντας το ίδιο για το ερευνητικό ερώτημα της αυτής μελέτης, απαντώντας στην ερώτηση του Ύπατου Εκπροσώπου Josep Borrell «αν όχι τώρα, πότε;», με την επίκαιρη όσο ποτέ ρήση του Θουκυδίδη: «οι καιροί ού μενετοί».

Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες

Στρατηγική Πυξίδα, Ε.Ε., ΝΑΤΟ, στρατηγική, αυτονομία, ισχύς, ασφάλεια, άμυνα, Κ.Ε.Π.Π.Α., Κ.Π.Α.Α., PESCO, κρίση, γλώσσα ισχύος

Όχι

0

Όχι

110

52

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3322812