Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Χρήστος Παρθένης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ (επιβλέπων)
Αθανάσιος Μιχάλης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ (μέλος τριμελούς)
Αντιγόνη-Άλμπα Παπακωνσταντίνου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ (μέλος τριμελούς)
Μαρίζα-Ζωή Φουντοπούλου, Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ (μέλος επταμελούς)
Φαίη Αντωνίου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ (μέλος επταμελούς)
Γεώργιος Φραγκούλης, Επίκουρος Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (μέλος επταμελούς)
Διονυσία Κοντογιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης (μέλος επταμελούς)
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ετερότητα, διαπολιτισμική εκπαίδευση και τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα: εξέταση των παραγόντων ενδυνάμωσης της δεξιότητας πρόσληψης των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων των μαθητών Γυμνασίου αλβανικής καταγωγής
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ετερότητα, διαπολιτισμική εκπαίδευση και τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα: εξέταση των παραγόντων ενδυνάμωσης της δεξιότητας πρόσληψης των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων των μαθητών Γυμνασίου αλβανικής καταγωγής
Περίληψη:
Η διατριβή αυτή εξετάζει την επίδραση που ασκείται στη δεξιότητα πρόσληψης των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων των μαθητών αλβανικής προέλευσης, οι οποίοι φοιτούν στο Γυμνάσιο. Πιο συγκεκριμένα, με βάση εμπειρικά δεδομένα, τα οποία προέκυψαν από την ερευνά μας σε Αλβανούς μαθητές στο κέντρο της Αθήνας, διερευνάται κατά πόσο η ενδυνάμωση της εν λόγω δεξιότητας βελτιώνεται ή παρεμποδίζεται από παράγοντες, οι οποίοι σχετίζονται με το θεωρητικό μοντέλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης που στηρίζεται στην αγωγή του πολίτη, το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού υλικού και δη των σχολικών εγχειριδίων της Νεοελληνικής Γλώσσας αναφορικά με τα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα στην εν λόγω εκπαιδευτική βαθμίδα και τον πολιτισμικό κώδικα των μαθητών, ο οποίος απορρέει είτε από την προσωπική επαφή των ίδιων με τα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα είτε με τις συνήθειες και τις προτιμήσεις των γονέων τους απέναντι στα συγκεκριμένα μηνύματα.
Ως θεωρητική αφετηρία υιοθετήθηκε το μοντέλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, το οποίο δίνει έμφαση στην καλλιέργεια της ιδιότητας του πολίτη στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες και εφαρμόστηκε στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής παρέμβασής μας σε μαθητές αλβανικής καταγωγής του 21ου Γυμνασίου Αθηνών κατά το σχολικό έτος 2021-2022. Η ερευνητική προσέγγισή μας είναι ποιοτική και το είδος της έρευνάς μας αντλεί στοιχεία, αφενός, από τη μελέτη περίπτωσης και, αφετέρου, από την έρευνα δράσης. Συνεπώς, τόσο μέσα από τη χρήση των ποιοτικών μεθοδολογικών εργαλείων και δη των ατομικών δομημένων συνεντεύξεων και της συμμετοχικής παρατήρησης όσο και μέσω της επισκόπησης του περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων της Νεοελληνικής Γλώσσας αναφορικά με τα τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα, καθώς και μέσω της διδακτικής παρέμβασής μας στο πλαίσιο της έρευνας δράσης μας, αναδεικνύεται η δυναμική αλληλεπίδραση των παραγόντων που λειτουργούν ανασχετικά ή προωθητικά στην ενδυνάμωση της εν λόγω δεξιότητας των υπό εξέταση μαθητών. Η αξιοποίηση του θεωρητικού υποβάθρου της διαπολιτισμικής προσέγγισης, το οποίο δίνει έμφαση στην καλλιέργεια της ιδιότητας του πολίτη, στο πλαίσιο της διδακτικής παρέμβασής μας σε συνδυασμό με την επεξεργασία των δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας εστιάζουν στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας μαθητής αναφορικά με την πρόσληψη των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων με κριτικό τρόπο, καθώς και στην επίλυση αυτών μέσω της ενίσχυσης των γνώσεων και των ικανοτήτων, που, ήδη, κατέχει.
Όπως αναδείχθηκε από την έρευνα, η βελτίωση της δεξιότητας πρόσληψης των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων των μαθητών αλβανικής καταγωγής εξαρτάται από τη διδακτική παρέμβαση, η οποία στηρίζεται στη διαπολιτισμική προσέγγιση που υιοθετεί το μοντέλο της ιδιότητας του πολίτη, εφόσον συμβάλλει στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, οδηγώντας τους υπό εξέταση μαθητές όχι μόνο στην αλλαγή του τρόπου σκέψης και δράσης τους, αλλά και στην ανάπτυξη προβληματισμών σχετικά με το τι συμβαίνει γύρω τους και μέσα τους, ώστε να αντιμετωπίζουν με κριτικό και ορθολογικό τρόπο το θέμα των τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων. Παράλληλα, στην ενίσχυση της εν λόγω δεξιότητας συντελεί το περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων της Νεοελληνικής Γλώσσας σχετικά με τα διαφημιστικά μηνύματα και δη τα τηλεοπτικά, αποφεύγοντας την ελλιπή, αποσπασματική και επιφανειακή αναφορά της εν λόγω θεματικής στο περιεχόμενό τους. Τέλος, σημαντική παράμετρος στην ενδυνάμωση της συγκεκριμένης δεξιότητας των μαθητών είναι ο πολιτισμικός κώδικας των μαθητών και η συνακόλουθη επιρροή των γονέων τους μέσω των συνηθειών και των προτιμήσεών τους απέναντι στα εν λόγω μηνύματα. Η βελτίωση του περιεχομένου του γλωσσικού εκπαιδευτικού υλικού, η παιδαγωγική διαμεσολάβηση των γονέων και η παρέμβαση με άξονα τη διαπολιτισμική εκπαίδευση με έμφαση στη ιδιότητα του πολίτη συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της πρόσληψης των διαφημιστικών μηνυμάτων των μαθητών με κριτικό τρόπο, με απώτερο στόχο να δημιουργηθούν κριτικά σκεπτόμενοι και δημοκρατικοί πολίτες στη σύγχρονη ελληνική πολυπολιτισμική κοινωνία.
Λέξεις-κλειδιά:
Αλβανοί, ετερότητα, διαπολιτισμική εκπαίδευση, ιδιότητα του πολίτη, τηλεοπτικά διαφημιστικά μηνύματα
