Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Πίππα Αναστασία-Γεωργία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ (Επιβλέπουσα)
Βλάχου Μαριλένα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
Σιαμίδη Αγγελική, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η ομεπραζόλη (omeprazole) ή 5-μεθοξυ-2-[[(4-μεθοξυ-3, 5-διμεθυλ-2- πυριδινυλ) μεθυλ] σουλφινυλ]-1Η-βενζιμιδαζόλη αποτελεί αναστολέα των αντλιών ανταλλαγής καλίου-υδρογόνου. Συγκεκριμένα, το μόριο αυτό συνδέεται μη αναστρέψιμα με τις αντλίες, εμποδίζοντας την ανταλλαγή των ιόντων μεταξύ των κυττάρων και του εξωτερικού περιβάλλοντος του στομάχου και οδηγούν στην μείωση της έκκρισης γαστρικού οξέος. Ως εκ τούτου, η ομεπραζόλη χρησιμοποιείται ευρέως για την πρόληψη και θεραπεία διαφόρων παθήσεων του γαστρεντερικού σωλήνα, οι οποίες οφείλονται στην αυξημένη έκκριση γαστρικών υγρών, όπως το πεπτικό έλκος, η διαβρωτική οισοφαγίτιδα και το σύνδρομο Zollinger-Ellison. Παρ’ όλα αυτά, η ομεπραζόλη, όπως και οι υπόλοιποι αναστολείς αντλιών πρωτονίων, αποικοδομείται ταχέως στο ισχυρά όξινο περιβάλλον του ανώτερου γαστρεντερικού σωλήνα, γι’ αυτό και η αποδέσμευσή της από τον φαρμακευτικό φορέα και η εισαγωγή της στην κυκλοφορία του αίματος πρέπει να συμβούν στα αρχικά τμήματα του λεπτού εντέρου, όπου το pH είναι σχεδόν ουδέτερο (περίπου 6.8).
Στην παρούσα ερευνητική εργασία, 7 διαφορετικά φαρμακευτικά σκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης παρασκευάστηκαν χρησιμοποιώντας ομεπραζόλη και συνδυασμό των εκδόχων μονοϋδρική λακτόζη, αλγινικό οξύ, Avicel® PH-101, Avicel® PH-102, PVP K-30 και στεατικό μαγνήσιο. Κατόπιν, τα χαρακτηριστικά της αποδέσμευσης της δραστικής ουσίας από κάθε φαρμακοτεχνική μορφή προσδιορίστηκαν σε συσκευή διάλυσης, με τη μέθοδο του περιστρεφόμενου καλαθιού (basket) και επακόλουθη μέτρηση της απορρόφησης των δειγμάτων σε φασματοφωτόμετρο UV-Vis, σύμφωνα με την μέθοδο της Αμερικάνικης Φαρμακοποιίας (USP, 2007, Apparatus I). Οι έλεγχοι έγιναν σε δύο διαφορετικές τιμές pH και απορρόφησης (pH=4.5 με λmax4.5=301 nm και pH=6.8 με λmax6.8=295 nm) για κάθε τύπο δισκίου και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν μεταξύ τους και με εκείνα του εμπορικά διαθέσιμου σκευάσματος ομεπραζόλης Losec® 20 mg στις ίδιες συνθήκες και σχολιάστηκαν.
Συνοπτικά, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειονότητα των συνδυασμών εκδόχων (συνταγές 1, 2, 4, 5 και 6) εμφάνισαν παρόμοια ικανότητα αποδέσμευσης της ομεπραζόλης, η οποία όμως ήταν ελαφρώς βραδύτερη από εκείνη του εμπορικού προϊόντος Losec®. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι συνταγές 3 και 7. Τα δισκία της συνταγής 3 περιείχαν ποσότητα αλγινικού οξέος και έδειξαν πολύ βραδεία αποδέσμευση της ομεπραζόλης, με μόλις περίπου 50% του έγκλειστου φαρμάκου να έχει αποδεσμευτεί στα 210 min από την έναρξη του πειράματος (έναντι περίπου 80% στις συνταγές 1, 2, 4, 5 και 6). Αντιθέτως, τα δισκία της συνταγής 7 δημιουργήθηκαν με απλή ανάμειξη ομεπραζόλης, λακτόζης, Avicel® PH-101, PVP K-30 και στεατικού μαγνησίου και εμφάνισαν ταχεία αποδέσμευση του φαρμάκου, η οποία ήταν παρόμοια με εκείνη του πρωτοτύπου εμπορικά διαθέσιμου Losec®.
Λέξεις-κλειδιά:
Αντλίες υδρογόνου-καλίου, Αποδέσμευση, Έκδοχα, Ομεπραζόλη, Φαρμακοτεχνικές μορφές
