Μονάδα:
Κατεύθυνση Βυζαντινή Αρχαιολογία και ΤέχνηΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2023-11-06
Συγγραφέας:
Πετσίτης Νικόλαος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Πετρίδης Πλάτων, Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης ΕΚΠΑ.
Δρανδάκη Αναστασία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης ΕΚΠΑ.
Καραγιώργου Όλγα, Κύρια Ερευνήτρια Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης, Ακαδημία Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η σφράγιση ως εμπορική πρακτική κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η σφράγιση ως εμπορική πρακτική κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο
Περίληψη:
Κύριο θέμα της ανωτέρω μελέτης αποτελεί η εξέταση ενσφράγιστων αντικειμένων κατασκευασμένων κατά κύριο λόγο από πηλό μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οπτόπλινθοι, κέραμοι, πίθοι, ιγδία και αμφορείς. Επιπλέον προκρίνεται και η εξέταση αντικειμένων κατασκευασμένων από μέταλλο και γυαλί αλλά και γύψο όπως τα πώματα των αμφορέων. Συγκεκριμένα έμφαση δίδεται στην ανάλυση της μορφής, του περιεχομένου και της σημασίας που τα εν λόγω σφραγίσματα διαθέτουν και ειδικότερα στην συσχέτιση τους με τα διάφορα στάδια της εμπορικής δραστηριότητας είτε αυτά αφορούν την οργάνωση και τον έλεγχο του εμπορίου από την κρατική ή την εκκλησιαστική διοίκηση είτε την καθιέρωση εμπορικών σημάτων από τους εμπόρους. Υπό αυτό το πρίσμα, τμήμα της μελέτης δεν αποτελούν τέχνεργα τα οποία είναι μεν ενσφράγιστα αλλά τα σφραγίσματα αυτών δεν διαθέτουν –τουλάχιστον με την στενή έννοια του όρου- εμπορικό χαρακτήρα, όπως φερ’είπειν είναι τα ενσφράγιστα πήλινα πινάκια. Επιπλέον σκοπός της παρούσης εργασίας δεν αποτελεί η σύνταξη ενός εκτενούς και αναλυτικού καταλόγου ενσφράγιστων αντικειμένων, πράγμα που για πολλές από τις ανωτέρω κατηγορίες έχει κατά το μάλλον ή ήττον ήδη πραγματοποιηθεί, αλλά η κριτική συνεξέταση τους με στόχο αφενός την εξακρίβωση του ρόλου τους και αφετέρου την εξεύρεση αποκλίσεων και συγκλίσεων στην χρήση των σφραγισμάτων σε διαφορετικούς τύπους αντικειμένων.
Σε πρώτο επίπεδο η ανάλυση οργανώνεται βάσει του υλικού κατασκευής των αντικειμένων. Σε δεύτερο επίπεδο, όσον αφορά τα κατασκευασμένα από πηλό αντικείμενα, αυτά οργανώνονται και συνεξετάζονται ανά κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο χρήσης τους. Τα κατασκευασμένα από μέταλλο και ύαλο αντικείμενα για λόγους που θα γίνουν σαφείς στην συνέχεια, δεν κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την χρήση τους αλλά βάσει του περιεχομένου των σφραγισμάτων τους. Τέλος σε ξεχωριστό κεφάλαιο εξετάζονται τα αντικείμενα που φέρουν εβραϊκά σφραγίσματα, λύση που προκρίνεται με γνώμονα την καλύτερη κατανόηση μίας ιδιαίτερης εμπορικής πρακτικής που έλαβε χώρα κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Μετά το πέρας της παρουσίασης της κάθε ενότητας θα έπεται η προσπάθεια της ερμηνευτικής προσέγγισης τους.
Η μελέτη εκτείνεται καθ’όλη την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (4ος-7ος αιώνας) ενώ εντός αυτής περιλαμβάνονται αντικείμενα από το σύνολο της έκτασης της αυτοκρατορίας ορισμένες φορές μάλιστα και εκτός αυτής, στις περιπτώσεις που αυτά είτε έχουν βυζαντινές ρίζες είτε ακολουθούν βυζαντινά πρότυπα. Επιπλέον αναφορές σε ανάλογης χρήσης σφραγίσματα τα οποία είναι χρονολογικώς μεταγενέστερα ή προγενέστερα θα γίνεται όποτε κρίνεται αναγκαίο με γνώμονα την καλύτερη κατανόηση του χαρακτήρα της εν λόγω πρακτικής.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Αρχαιολογία
Λέξεις-κλειδιά:
σφράγιση, σφράγισμα, ενσφράγιστος, πρώιμη βυζαντινή περίοδος, εμπόριο
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
1
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
94
