Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
• Γεωργία Μανδηλαρά (επιβέπουσα), Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Δημόσιας Υγείας – Μοριακής Μικροβιολογίας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
• Ανθιμία Μπατρινού, Επίκουρη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
• Παναγούλα Κόλλια, Καθηγήτρια Μοριακής Γενετικής Ανθρώπου, Τομέας Γενετικής & Βιοτεχνολογίας, Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών.
Περίληψη:
Η σαλμονέλωση είναι μια λοίμωξη που παγκόσμια αποτελεί πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Ανήκει στις ζωονόσες ασθένειες, καθώς μεταφέρεται από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω των τροφίμων και του νερού. Η σαλμονέλα γενικά προκαλεί στον άνθρωπο δύο κλινικά σύνδρομα, το μη τυφοειδή και τυφοειδή πυρετό. Η μη τυφοειδής σαλμονέλωση προκαλεί συνήθως γαστρεντερίτιδα και σε πολλές περιπτώσεις βακτηριαιμία, κάτι που μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στον θάνατο.
Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων για τη μετάδοση και διασπορά των διάφορων οροτύπων της σαλμονέλας στην Ελλάδα. Τα δείγματα σαλμονέλας που χρησιμοποιήθηκαν, στάλθηκαν στο ΕΚΑΣΣ κατά τη χρονική περίοδο 2018-2022. Έγινε επίσης προσπάθεια να διερευνηθεί το μοριακό προφίλ του ορότυπου S.Bovismorbificans, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι ένας από τους συχνότερους ορότυπους που εμφανίζονται στην Ελλάδα. Σκοπός είναι η μελέτη της διασποράς συγκεκριμένων στελεχών του ορότυπου S.Bovismorbificans γεωγραφικά, ηλικιακά κλπ και αν κάποια καλλιεργήματα ανήκουν σε ένα στέλεχος, πάντα με συναξιολόγηση και των επιδημιολογικών δεδομένων . Η μοριακή μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ανάλυση με PFGE ηλεκτροφόρηση και χρήση των περιοριστικών ενζύμων Χbal και BlnΙ/AvrII.
Οι εννέα πιο συχνοί ορότυποι σαλμονελών που εμφανίζονται στην Ελλάδα είναι S. Enteritidis (43,15%), S. Typhimurium (17,09%), S. Bovismorbificans (10 %), S. Oranienburg (5,24%), Monophasic Typhimurium (4,37%), S. Infantis (3,95%), S. Stanley (2,33%), S. Muenster (1,94%) και S. Newport (1,17%). Από την κατανομή των οροτύπων ανά ηλικιακή ομάδα, παρατηρείται ότι το υψηλότερο ποσοστό εντοπίζεται στην ηλικιακή ομάδα 1-5 ετών (27%) και ακολουθεί η ηλικιακή ομάδα 15-64 ετών (26%). Οι ηλικιακές ομάδες 0-15 και 65+ ετών εμφανίζουν πολύ χαμηλά ποσοστά ανίχνευσης οροτύπων. Η πλειοψηφία των δειγμάτων απομονωθήκαν από δείγματα κοπράνων (93,3%), ενώ από τους άλλους τύπους δειγμάτων το ποσοστό ήταν κατά πολύ μικρότερο (6,7%). Τα δεδομένα για το φύλο αποκαλύπτουν πως τα κρούσματα εμφανίζουν παρόμοια κατανομή σε άντρες (52%) και σε γυναίκες (48%). Τα δεδομένα για τη γεωγραφική εξάπλωση παρουσιάζουν την περιοχή της Αττικής να έχει το υψηλότερο ποσοστό νοσούντων με σαλμονέλα, με τις υπόλοιπες περιοχές να έχουν πολύ μικρότερα ποσοστά. Από τον έλεγχο της μικροβιακής αντοχής παρατηρήθηκε πως το αντιβιοτικό στο οποίο οι σαλμονέλες εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αντοχή είναι η σουλφαμεθοξαζόλη (39%) και ακολούθως η τετρακυκλίνη (16%), αμπικιλλίνη και στρεπτομυκίνη (11%), πεφλοξασίνη (10%), ναλδιξικό οξύ (9%). Η αζιθρομυκίνη, αμοξυκιλλίνη με τον αναστολέα κλαβουλανικό οξύ είναι τα δύο αντιβιοτικά που τα κλινικά καλλιεργήματα σαλμονέλας παρουσίασαν ελάχιστη μικροβιακή αντοχή (3% και 1% αντίστοιχα). Τα περισσότερα καλλιεργήματα S.Enteritidis ήταν ανθεκτικά στην σουλφαμεθοξαζόλη (49%) και πεφλοξασίνη (22%). Στα στελέχη S.Bovismorbificans, S.Muester, S.Newport όλα τα δείγματα εμφάνισαν αντοχή μόνο στην σουλφαμεθοξαζόλη.
Λέξεις-κλειδιά:
Salmonella, Bovismorbificans, έλεγχος μικροβιακής αντοχής, PFGE
