Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Περβανίδου Παναγιώτα, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κανακά-Gantenbein Xριστίνα, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Στριγγάρης Αργύρης, Καθηγητής, University College London
Περίληψη:
Η παιδική παχυσαρκία, η οποία επιδεινώθηκε κατά την πανδημία COVID-19 με τον εγκλεισμό, αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο, προκαλώντας ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις, τόσο στα παιδιά και τους εφήβους με αυξημένο βάρος, όσο και στις οικογένειές τους. Στην παρούσα εργασία, διερευνήθηκε μέσω ημι-δομημένης κλινικής συνέντευξης και ερωτηματολογίων (Ερωτηματολόγιο Δυνατοτήτων και Δυσκολιών του παιδιού-SDQ parental version, Ερωτηματολόγιο γονεϊκότητας για την μητέρα-PSDQ, Ερωτηματολόγιο Υγείας για την μητέρα-PHQ-9, Κλίμακα Στάσεων Διατροφής της μητέρας-EAT-26), εάν οι οικογένειες με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο σε ένα εντατικό ηλεκτρονικό πρόγραμμα (e-health) ρύθμισης βάρους παιδιών και εφήβων, συγκριτικά με οικογένειες για τις οποίες δεν προκύπτουν ιδιαίτερες ανησυχίες κατά την ψυχολογική αξιολόγηση. Επιπλέον, εάν η συμμετοχή στο πρόγραμμα προκαλεί επιπρόσθετες δυσκολίες στις οικογένειες των συμμετεχόντων και αν υπάρχουν συγκεκριμένοι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες οι οποίοι σχετίζονται με την επιτυχία ή την αποτυχία στη ρύθμιση του βάρους των παιδιών. Στη μελέτη συμμετείχαν 30 παιδιά με μέση ηλικία τα 10 έτη (40% αγόρια, 57% έφηβοι, με μέση τιμή BMI z-score=2.79) και οι μητέρες τους (μέση ηλικία 43,6 έτη, 96,7% Ελληνίδες). Επιτυχής ρύθμιση βάρους επιτεύχθηκε στο 70% των παιδιών (n=21), το 20% των παιδιών (n=6) αύξησε το BMI z-score του, ενώ το 10% των παιδιών (n=3) δεν ολοκλήρωσε τη μελέτη. Σύμφωνα με την κλινική συνέντευξη και το ερωτηματολόγιο SDQ, η συμμετοχή στο πρόγραμμα δεν οδήγησε σε επιπρόσθετες ψυχοκοινωνικές δυσκολίες στις οικογένειες που συμμετείχαν. Επίσης οι μητέρες με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες (π.χ. ανεργία, διαζύγιο, ψυχολογικές και οικογενειακές δυσκολίες), ανταποκρίθηκαν στον ίδιο βαθμό στο πρόγραμμα και επιτεύχθηκε θετική συσχέτιση της μείωσης της αυστηρότητας της μητέρας και της μείωσης του BMI z-score των παιδιών (Spearman’s rho=0.546, p=0.003). Κατά την κλινική συνέντευξη προέκυψαν ανησυχίες σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας για το σύνολο των παιδιών (n=6) των οποίων το BMI z-score αυξήθηκε, ενώ το ποσοστό των δυσκολιών που αναφέρθηκε στις οικογενειακές σχέσεις των υπόλοιπων παιδιών (n=21) των οποίων το BMI z-score παρέμεινε σταθερό ή μειώθηκε, ήταν 57%. Συμπερασματικά, παρά τις αντίξοες συνθήκες διεξαγωγής της μελέτης, λόγω της πανδημίας COVID-19, οι οικογένειες με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες που συμμετείχαν σε ένα εξ ’αποστάσεως πρόγραμμα ρύθμισης βάρους ανταποκρίθηκαν εξίσου καλά με τις οικογένειες για τις οποίες δεν προέκυψαν ανησυχίες κατά την ψυχολογική συνέντευξη. Το γεγονός αυτό ενισχύει την άποψη ότι τα e-health προγράμματα είναι πολλά υποσχόμενα στον αγώνα για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας.
Λέξεις-κλειδιά:
Παιδική και εφηβική παχυσαρκία, Δείκτης μάζας σώματος, Ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά, Λειτουργικότητα οικογένειας, Ψηφιακό πρόγραμμα ρύθμισης βάρους
