Μονάδα:
Τμήμα Γεωλογίας και ΓεωπεριβάλλοντοςΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-03-15
Συγγραφέας:
Γεωργίτσης Μιχαήλ
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Γεώργιος Θεοδώρου, Ομότιμος Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
Σωκράτης Ρουσιάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Ηλιόπουλος ,Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών
Ευαγγελία Τσουκαλά, Ομότιμη Καθηγήτρια Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ
Δημήτριος Κωστόπουλος, Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ
Γεώργιος Λύρας, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ
Ευστράτιος Βαλάκος, Καθηγητής Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Μορφολειτουργική, βιομετρική και ταφονομική μελέτη των ανωπλειστοκαινικών ενδημικών νάνων ιπποπόταμων από την Αγία Νάπα της Κύπρου
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Μορφολειτουργική, βιομετρική και ταφονομική μελέτη των ανωπλειστοκαινικών ενδημικών νάνων ιπποπόταμων από την Αγία Νάπα της Κύπρου
Περίληψη:
Η παρούσα διδακτορική διατριβή επικεντρώνεται στην πλήρη μορφολειτουργική μελέτη του υλικού των δύο άκρων του ενδημικού νάνου ιπποπόταμου Phanourios minor, προερχόμενου από το παλαιοντολογική θέση της Αγίας Νάπας Κύπρου, καθώς και στην επισήμανση των ταφονομικών δεδομένων που σχετίζονται με τη δημιουργία του απολιθωματοφόρου κοιτάσματος αυτής. Όλα τα σκελετικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν, αποτελούν αποτέλεσμα των ανασκαφικών εργασιών που έλαβαν χώρα κατά τα έτη 2008, 2014 και 2015. Η πλειονότητα των απολιθωμάτων από τη θέση της Αγίας Νάπας αποδίδονται στον Κυπριακό πυγμαίο ιπποπόταμο P. minor και τοποθετούνται χρονολογικά στο Ανώτερο Πλειστόκαινο. Ο P. minor αποτελεί παράδειγμα έντονου νησιωτικού ενδημισμού, κατά τον οποίο ο μεγαλόσωμος ηπειρωτικός ιπποπόταμος του γένους Hippopotamus μετανάστευσε στο νησί της Κύπρου, όπως και σε άλλα νησιά της Μεσογείου και της Μαδαγασκάρης, με αποτέλεσμα την εξέλιξή του σε νέες μικρότερου σωματικού μεγέθους μορφές. Τα οστά των άκρων περιγράφονται λεπτομερώς και στη συνέχεια συγκρίνονται, κυρίως, με τα αντίστοιχα των αρτίγονων ιπποπόταμων, αλλά και με εκείνα των υπόλοιπων νησιωτικών ειδών, προκειμένου να επισημανθούν οι αλλαγές στην διαμόρφωση και τη λειτουργική μορφολογία του μετακρανιακού σκελετού του Κυπριακού ιπποπόταμου. Η μορφολειτουργική ανάλυση δείχνει ότι ο P. minor αποκτά μια εξειδικευμένη κίνηση στο νησιωτικό υπόστρωμα, που περιλαμβάνει την υιοθέτηση δυνατής αλλά χαμηλής ταχύτητας βάδιση, συνοδευόμενη από μια «σκυφτή» στάση σώματος. Τα οστά των άκρων εμφανίζονται ιδιαιτέρως εύρωστα με έντονες μυολογικές προσφύσεις και ισχυρή σύνδεση μεταξύ τους. Η κινητικότητα των σκελετικών στοιχείων εγγύτερα προς το κορμό είναι πιο περιορισμένη ως προς το επίμηκες επίπεδο σε σχέση με ότι παρατηρείται στον ηπειρωτικό πρόγονο του, όσον αφορά κυρίως τις εκτατικές ικανότητες. Αντίθετα, ο καρπός και ο ταρσός του νάνου Κυπριακού ιπποπόταμου παρουσιάζουν καλύτερη προσαρμογή σε «εμπρός – πίσω» κίνηση, με μειωμένη, όμως, ικανότητα σε πλευρικές κινήσεις, αλλά με σημαντική σταθεροποίηση των διαρθρώσεων. Οι παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση των μορφολειτουργικών χαρακτηριστικών του μετακρανιακού σκελετού του P. minor συνδέονται με την επίδραση των περιβαλλοντικών συνθηκών της Κύπρου, τη σημαντική μείωση μεγέθους για το είδος και τη φυλογενετική σχέση με τον ηπειρωτικό πρόγονό του. Ταφονομικά, το απολιθωματοφόρο κοίτασμα της Αγίας Νάπας προέκυψε από μεταφορά των σκελετικών στοιχείων του P. minor από παρακείμενη θέση και τη μετέπειτα απόθεσή τους στη θέση εύρεσης. Η μετακίνηση του οστεολογικού υλικού πραγματοποιήθηκε από φυσικές διεργασίες μετά το θάνατο των ιπποπόταμων, που οφείλονταν, κυρίως, στη δράση ρεόντων υδάτων και η επακόλουθη απόθεσή τους έγινε χωρίς κάποιο προσανατολισμό.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
παλαιοντολογία, λειτουργική μορφολογία, θηλαστικά, Κυπριακός ιπποπόταμος, απολιθώματα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
3
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
166
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2027-03-20.
Διδακτορική διατριβή Γεωργίτσης Μιχάλης.pdf
9 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2027-03-20.
