Μονάδα:
Τμήμα ΙατρικήςΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-03-27
Συγγραφέας:
Πετροπούλου-Βάθη Ευαγγελία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Στεφανής Λεωνίδας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Παρασκευάς Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Δοξάκης Επαμεινώντας, Ερευνητής Γ’, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών
Μπουφίδου Φωτεινή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σταθόπουλος Πάνος-Αλέξης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευαγγελοπούλου Μαρία-Ελευθερία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Βασιλάτης Δημήτριος, Ερευνητής Γ’, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Βιολογικοί δείκτες βασισμένοι στην πρωτεΐνη LRRK2 στη νόσο Πάρκινσον
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Βιολογικοί δείκτες βασισμένοι στην πρωτεΐνη LRRK2 στη νόσο Πάρκινσον
Περίληψη:
Το κεντρικό θέμα της συγκεκριμένης διδακτορικής διατριβής ήταν η αξιολόγηση των επιπέδων έκφρασης και δράσης της πρωτεΐνης LRRK2 σε διαφορετικά βιολογικά δείγματα από ασθενείς με νόσο Πάρκινσον. Παρότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια στην εύρεση βιοδεικτών στο πεδίο, υπάρχει ακόμα η ανάγκη για ανάπτυξη αξιόπιστων μεθόδων ανίχνευσής τους. Υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η δράση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης παίζει κεντρικό ρόλο στην φλεγμονώδη αντίδραση που παρατηρείται τόσο στις κληρονομικές, όσο και στις ιδιοπαθείς μορφές της νόσου. Για αυτό το λόγο σε αυτή τη μελέτη συμπεριλήφθηκαν συμμετέχοντες με διαφορετικά γενετικά υπόβαθρα. Γνωρίζουμε από πειραματικά μοντέλα ότι η πιο συχνή μετάλλαξη (G2019S) στο γονίδιο που κωδικοποιεί την LRRK2 προκαλεί αύξηση της δράσης κινάσης, η οποία θεωρείται τοξική για τα κύτταρα. Έτσι, ασθενείς με τη συγκεκριμένη μετάλλαξη καθώς και υγιείς φορείς αυτής συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη και τα επίπεδα και η δράση της LRRK2 συγκρίθηκαν με αυτά από ασθενείς με την ιδιοπαθή μορφή της νόσου καθώς και με υγιείς συμμετέχοντες από δείγματα κυττάρων αίματος του ανοσοποιητικού και ούρων. Στην έρευνα πήραν μέρος επίσης και ασθενείς που φέρουν τη μετάλλαξη Α53Τ στο γονίδιο SNCA το οποίο κωδικοποιεί την α-συνουκλεΐνη, πρωτεΐνη με κεντρικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου. Η συμπερίληψη αυτών των ασθενών έγινε καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι η δράση της LRRK2 παίζει σημαντικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου που είναι συνδεδεμένη με την α-συνουκλεΐνη. Η παρεμπόδιση της δράσης κινάσης της LRRK2, μεσολαβούμενη από αυτόνομους και μη αυτόνομους κυτταρικούς μηχανισμούς, βελτιώνει την ντοπαμινεργική νευρωνική επιβίωση, μεταβάλλει τις ανοσοποιητικές κυτταρικές αντιδράσεις και ρυθμίζει την παθολογική συσσωμάτωση της α-συνουκλεΐνης ως αποτέλεσμα της υπερμεταγραφής ή της έκθεσης σε εξωκυτταρικά είδη α-συνουκλεΐνης. Σύμφωνα με τα παραπάνω, είναι σημαντικό να εξεταστεί αν παρατηρούνται διαφορές στην έκφραση και στη δράση της LRRK2 σε αυτές τις ξεχωριστές ομάδες ασθενών ώστε αυτές οι ενδεχόμενες διαφορές να χρησιμοποιηθούν ως βιοδείκτες για τη διάγνωση και την παρακολούθηση των ασθενών καθώς και για την διαφοροποίηση μεταξύ των διαφορετικών μορφών της νόσου. Τέλος, μπορεί να βοηθήσουν και σε κλινικές δοκιμές για την συμπερίληψη/αποκλεισμό αναστολέων της δράσης της LRRK2. Το ενδιαφέρον της συγκεκριμένης διατριβής αφορούσε κυρίως την μελέτη διαφόρων πρωτεϊνών στο μονοπάτι σηματοδότησης της LRRK2, όπως η φωσφορυλίωση της ίδιας της LRRK2 καθώς και υποστρωμάτων της όπως πρωτεΐνες που ανήκουν στην οικογένεια Rab GTPase. Παρότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια στην εύρεση βιοδεικτών στο πεδίο, υπάρχει ακόμα η ανάγκη για ανάπτυξη αξιόπιστων μεθόδων ανίχνευσής τους. Πιστεύεται ότι τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης θα συμβάλλουν στο πεδίο για την ανάπτυξη ευαίσθητων τεχνικών προς εύρεση βιοδεικτών που βασίζονται στην πρωτεΐνη LRRK2 και στην περαιτέρω κατανόηση της νόσου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Νόσος Πάρκινσον, Βιοδείκτες, LRRK2, Rab GTPases, α-συνουκλεΐνη
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
198
