Μονάδα:
Κατεύθυνση Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την ΕκπαίδευσηΒιβλιοθήκη Σχολής Επιστημών της Αγωγής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-04-16
Συγγραφέας:
Φωτιάδη Στέλλα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παναγιώτης Παντίδος, Επίκουρος καθηγητής, ΤΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ
Μαρία Σφυρόερα, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, ΤΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ
Αναστασία Γεωργάκη, Καθηγήτρια, Τμήμα μουσικών σπουδών, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Χορογραφώντας τη Φυσική: Μια διεπιστημονική προσέγγιση των καταστάσεων της ύλης μέσω της τέχνης του Χορού
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Χορογραφώντας τη Φυσική: Μια διεπιστημονική προσέγγιση των καταστάσεων της ύλης μέσω της τέχνης του Χορού
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα είχε ως στόχο την ανάπτυξη ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που βασίζεται σε μια ενσώματη προσέγγιση για τις καταστάσεις της ύλης μέσω της τέχνης του χορού. Δομικό του χαρακτηριστικό αποτέλεσε ο συνεχής εσωτερικός διδακτικός μετασχηματισμός της γνώσης αναφοράς από τον χορό και τη φυσική, με τη συνεργασία της βασικής ερευνήτριας (χορογράφος - εκπαιδευτικός χορού), με έναν ερευνητή (ειδικό στη διδακτική των φυσικών επιστημών). Η εφαρμογή έγινε σε ένα αστικό σχολείο με τη συμμετοχή ενός τμήματος 12 παιδιών της Ε’ τάξης δημοτικού, εκ των οποίων τα δέκα δε μιλούν την ελληνική γλώσσα ως μητρική. Βασικό εργαλείο διερεύνησης και εννοιολόγησης των μαθητών και των μαθητριών αλλά και των ερευνητών αποτέλεσε το κινούμενο ανθρώπινο σώμα ως μέσο παραγωγής και μετασχηματισμού χορογραφιών. Ο ερευνητικός σχεδιασμός είχε μια γραμμική πορεία με διακριτές φάσεις (pre test, διδακτική παρέμβαση, post test), η οποία επέτρεψε την αξιολόγηση της επίδρασης του προγράμματος στη μάθηση των παιδιών από δεδομένα που συλλέχθηκαν πριν και μετά την κάθε διδακτική παρέμβαση μέσω γραπτών ερωτηματολογίων, αλλά και κατά τη διάρκεια μέσω βιντεοσκόπησης. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαρθρώνεται σε τρεις διδακτικές δραστηριότητες οι οποίες αποτέλεσαν τις παρεμβάσεις κατά την εφαρμογή και την αξιολόγησή του. Η πρώτη αφορούσε τα στερεά σώματα, η δεύτερη τα υγρά και τα αέρια και η τρίτη και τις τρεις καταστάσεις της ύλης μαζί, ενσωματώνοντας στη διδασκαλία ένα βίντεο το οποίο διαμορφώθηκε αποκλειστικά για τους σκοπούς της διδακτικής παρέμβασης. Οι διδακτικές παρεμβάσεις ήταν προϊόντα αλληλεπίδρασης των δύο ερευνητών, η οποία σε σημαντικό βαθμό ήταν ψηφιακά διαμεσολαβημένη και ενσώματη, είτε μέσω της συνεργατικής εργασίας υποστηριζόμενης από υπολογιστή, είτε μέσω των κινητικών πειραματισμών που λάμβαναν χώρα στις μεταξύ τους συναντήσεις οι οποίες βιντεοσκοπούνταν. Καταδεικνύεται ότι η εφαρμογή του προγράμματος οδήγησε την πλειονότητα των παιδιών να βελτιώσει τις εννοιολογήσεις τους τόσο σε σχέση με μακροσκοπικά χαρακτηριστικά της ύλης, όπως είναι η προσέγγιση του στερεού σώματος ως 3D οντότητας και η σύνδεση της εξαέρωσης με την παροχή θερμότητας, όσο και σε σχέση με μικροσκοπικά χαρακτηριστικά αυτής, όπως είναι η αναπαράσταση της σωματιδιακής φύσης της ύλης και η σχετική κίνηση των μορίων στις διαφορετικές καταστάσεις της. Τα παιδιά έκαναν μία μετάβαση από τις πρωταρχικές, εναλλακτικές τους ιδέες σε άλλες, σύμφωνες με το επιστημονικά συμβατό, συγκροτώντας έτσι ένα πρόδρομο μοντέλο (precursor model) για τις καταστάσεις της ύλης το οποίο εμπίπτει στους στόχους μάθησης που προκύπτουν από το αναλυτικό πρόγραμμα. Κατόπιν ορισμένων μετασχηματισμών, φαίνεται ότι θα μπορούσαν να ελεγχθούν τα όρια της εφαρμογής του προτεινόμενου εκπαιδευτικού προγράμματος και σε μαθητές και μαθήτριες άλλων ηλικιών, καθώς και σε άλλες έννοιες των φυσικών επιστημών. Συνολικά αναδεικνύεται η ανάγκη για ενσωμάτωση τέτοιων διδακτικών δραστηριοτήτων εντός του σχολικού προγράμματος, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που κατά κύριο λόγο αποκλείει το σώμα από τη διαδικασία της μάθησης στερώντας έτσι τη δημιουργικότητα και τη φαντασία από τον επιστημονικό τρόπο σκέψης.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Εκπαίδευση – Αθλητισμός
Λέξεις-κλειδιά:
Ενσώματη μάθηση, Χορός, Φυσικές επιστήμες, Πρόδρομο μοντέλο, Διδακτικός μετασχηματισμός, Καταστάσεις της ύλης
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
230
