Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τριμελής Εξεταστική Επιτροπή
1. Χαλιάσος Αλέξανδρος (Επιβλέπων): Ιατρός - Κλινικός Χημικός – EurClinChem
2. Μαρκαντώνη-Κυρούδη Σοφία: Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ.
3. Καραλής Βαγγέλης: Καθηγητής, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Υπόβαθρο: Πολλές είναι οι παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με την ανεπάρκεια της βιταμίνης D, με αυξημένο τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων, καρκίνου, διαβήτη και υπέρτασης. Επομένως, η μέτρηση της βιταμίνης D και πιο ειδικά της 25-υδρόξυ-βιταμίνης D [25(OH)D] που εκφράζει τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό κρίνεται απαραίτητη για την έγκαιρη πρόληψη και αξιολόγηση των ασθενειών που σχετίζονται με την βιταμίνη D. Λόγω αυτού, αναπτύχθηκαν εργαστηριακές δοκιμές ανίχνευσης, καθώς και μέτρηση των επιπέδων τόσο της βιταμίνης D και της παραθορμόνης (PTH), ούτως ώστε να καλύπτονται οι διαγνωστικές ανάγκες στον οργανισμό. Φαίνεται πως τα διαθέσιμα δεδομένα για την σύγκριση των μεθόδων είναι περιορισμένα, έτσι καθοριστικό ρόλο θα παίξει η διεξαγωγή επιπλέον μελετών σύγκρισης για τις εργαστηριακές μεθόδους, με απώτερο σκοπό τον προσδιορισμό αξιοπιστίας των τεχνικών αυτών. Η μελέτη είχε ως σκοπό την αξιολόγηση των διαφορών που θα προκύπταν από τις μετρήσεις της βιταμίνης D και της PTH, ανάμεσα στην ανοσοχημική μέθοδο ηλεκτροχημειοφωταύγειας (ECLIA) με τον αναλυτή Cobas e-411 της Roche Diagnostics, στην ανοσοχημική μέθοδο χημειοφωταύγειας (CLIA) με τον αναλυτή Maglumi X3 της Snibe Diagnostics και στην ανοσοχημειοφωταύγεια με τον αναλυτή ISYS της IDS.
Μέθοδος: Κατόπιν συλλογής 161 δειγμάτων ορού και πλάσματος από ενήλικες – υγιείς εθελοντές, αυτά χρησιμοποιήθηκαν για την διεξαγωγή της μελέτης. Έγινε φυγοκέντρηση των δειγμάτων στους 4°C και ακολούθως, διατηρήθηκαν σε θερμοκρασία -80°C μέχρι να γίνει η μέτρηση τους στο εργαστήριο. Στο κάθε δείγμα είχε γίνει ταυτόχρονα ανάλυση, τόσο για την 25(OH)D, όσο και για την PTH και μάλιστα, η ανάλυση τους ακολούθησε το πρωτόκολλο που καθοριζόταν από τον κάθε ένα κατασκευαστή.
Αποτελέσματα: Στη τεχνική ECLIA τα μέσα επίπεδα 25(ΟΗ)D κυμαίνονταν από 5.89 έως 45.71 pg/mL, ενώ στη τεχνική CLIA τα μέσα επίπεδα αυτής κυμαίνονταν από 13.89 έως 64.19 pg/mL. Αντίστοιχα, στη τεχνική ECLIA τα μέσα επίπεδα της PTH κυμαίνονταν από 6.3 έως 87.49 pg/mL, ενώ στη τεχνική CLIA τα μέσα επίπεδα αυτής κυμαίνονταν από 11.3 έως 142.0 pg/mL. Συνάμα, στην τεχνική IDS τα μέσα επίπεδα 25(ΟΗ)D κυμαίνονταν από 7.36 έως 45.9 pg/mL, ενώ τα μέσα επίπεδα της PTH κυμαίνονταν από 6.3 έως 87.49 pg/mL. Η ανάλυση παλινδρόμησης μεταξύ των μεθόδων αποκάλυψε γραμμικό μοντέλο (p>0.05) και για τις δύο προσδιοριζόμενες ουσίες. Η μέθοδος IDS αποδείχτηκε να έχει καλύτερη συσχέτιση με τη μέθοδο αναφοράς (διαγνωστικά όρια <10%).
Συμπεράσματα: Μεταξύ των τριών μεθόδων υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον καθορισμό των αποτελεσμάτων. Στην κλινική πρακτική, ο καθορισμός τιμών της βιταμίνης D και της PTH χρησιμοποιώντας διαφορετικές αναλυτικές μεθόδους, θα πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο προκειμένου να καθιερωθεί ένα εύρος αναφοράς των τιμών βιταμίνης D και PTH.
