Κατεύθυνση Βιοστατιστική
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας

2024-05-13

2024

Μπουτσίνης Αναστάσιος

Χρήστος Θωμαδάκης, Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γιώτα Τουλούμη, Καθηγήτρια. Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Λουκία Μελιγκοτσίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ

Διερεύνηση παραγόντων που σχετίζονται με τη συχνότητα επισκέψεων ατόμων με HIV υπό αντιρετροϊκή αγωγή μέσω μοντέλων για επαναλαμβανόμενα συμβάντα

Ελληνικά

Διερεύνηση παραγόντων που σχετίζονται με τη συχνότητα επισκέψεων ατόμων με HIV υπό αντιρετροϊκή αγωγή μέσω μοντέλων για επαναλαμβανόμενα συμβάντα

Μέσα από την εργασία αυτή, επιχειρήσαμε να μοντελοποιήσουμε το ρυθμό εμφάνισης κλινικών επισκέψεων για άτομα με HIV στην Ελλάδα υπό συνδυασμένη αντιρετροϊκή θεραπεία. Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, στηριχτήκαμε στη θεώρηση και προσαρμογή μοντέλων ημερολογιακού χρόνου και χρόνων αναμονής, τα οποία αποτελούν τις δύο κύριες μεθοδολογίες για το χειρισμό επαναλαμβανόμενων συμβάντων. Σε ένα αρχικό στάδιο, παραθέσαμε το αναγκαίο κλινικό υπόβαθρο πάνω στην εξεταζόμενη νόσο, εστιάζοντας σε όλες τις βασικές έννοιες και παραμέτρους που αξιοποιήθηκαν τελικά στα πλαίσια της διενεργηθείσας ανάλυσης. Στη συνέχεια, αναπτύξαμε πλήρως τη θεωρία των χρησιμοποιούμενων μεθοδολογιών, ξεκινώντας από απλές παραδοχές της αντίστοιχης μοντελοποίησης και φτάνοντας μέχρι επεκτάσεις αυτών, οι οποίες επιτρέπουν την εφαρμογή των συγκεκριμένων προσεγγίσεων για την περιγραφή αρκετά σύνθετων προβλημάτων. Ειδικότερα, η μεθοδολογία του ημερολογιακού χρόνου θεμελιώθηκε βάσει των διαδικασιών απαρίθμησης Poisson, έχοντας ως βασική της στόχευση τη μοντελοποίση του ρυθμού εμφάνισης συμβάντων. Από την άλλη μεριά, εκείνη των χρόνων αναμονής στηρίχτηκε στη θεωρία των ανανεώσιμων διαδικασιών απαρίθμησης, με την αντίστοιχη μοντελοποίηση να επικεντρώνεται στον κίνδυνο εκδήλωσης νέου συμβάντος (π.χ κλινικής επίσκεψης). Και για τις δύο προσεγγίσεις, δόθηκαν οι βασικές εξισώσεις παλινδρόμησης που απορρέουν από το ημιπαραμετρικό μοντέλο του Cox, ενώ εξετάστηκαν και διάφορες γενικεύσεις όπως είναι η εφαρμογή στρωματοποιημένης ανάλυσης ή η εισαγωγή τυχαίων ατομικών επιδράσεων. Τα δεδομένα που αξιοποιήθηκαν, προήλθαν από την ηλεκτρονική βάση της πολυκεντρικής μελέτης AMACS, η οποία περιλαμβάνει καταχωρημένα στοιχεία ατόμων με HIV από μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες της Ελλάδας. Η έκβαση που μελετήθηκε ήταν η πραγματοποίηση κλινικών επισκέψεων δίχως κάποιο περιορισμό ως προς το περιεχόμενό τους, με το χρόνο διεξαγωγής αυτών να εξετάζεται τόσο μέσα από την ημερολογιακή κλίμακα (χρονική απόσταση από πρώτη ατομική θεραπεία) όσο και μέσα από εκείνη της παρατηρούμενης αναμονής (συνολικός χρόνος που μεσολαβεί από προηγούμενη επίσκεψη). Για τον καλύτερο έλεγχο της συχνότητας εμφάνισης των υπό μελέτη συμβάντων, συμπεριλήφθηκαν χρονικά σταθεροί και χρονομεταβαλλόμενοι παράγοντες που αναμέναμε να σχετίζονται με αυτή και υποστηρίζονται από τη διαθέσιμη βιβλιογραφία. Μέσα από τη δοκιμή διαφόρων μοντέλων και τη διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων, καταλήξαμε πως εκείνα της υπολειπόμενης ετερογένειας είναι τα καταλληλότερα για την περιγραφή των σύνθετων διαδικασιών πραγματοποίησης επισκέψεων. Το παραπάνω είχε ως συνέπεια να βασίσουμε την τελική μας συμπερασματολογία στα εξαγόμενα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μοντελοποίησης. Από τις επιλεγμένες επεξηγηματικές μεταβλητές, ο αριθμός CD4 και ο ημερολογιακός χρόνος της πρώτης θεραπείας εμφάνισαν στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με την εξεταζόμενη έκβαση. Προς την αντίθετη κατεύθυνση ήταν η διάγνωση κλινικού AIDS, ενώ τα άτομα που μολύνθηκαν μέσω ενδοφλέβιων ναρκωτικών εμφάνισαν μειωμένη συχνότητα επισκέψεων συγκριτικά με εκείνα που μολύνθηκαν μέσω σεξουαλικής επαφής. Επιπλέον, η ύπαρξη υψηλού ιικού φορτίου είχε ως αποτέλεσμα τη διενέργεια πιο συχνών κλινικών επισκέψεων σε σχέση με εκείνη του χαμηλού ή μη ανιχνεύσιμου, κάτι παρατηρήθηκε και για τα άτομα μεγάλης ηλικίας (κατά την πρώτη θεραπεία) συγκριτικά με τα νεότερα. Τέλος, συγκρίναμε τις δύο χρησιμοποιούμενες μεθοδολογίες βάσει της εφαρμογής τους στα δεδομένα και καταλήξαμε πως εκείνη των χρόνων αναμονής υπερέχει αισθητά έναντι αυτής του ημερολογιακού χρόνου. Η εργασία ολοκληρώθηκε μέσα από τη σύνοψη των βασικών αποτελεσμάτων και τη σύγκρισή τους με αντίστοιχα άλλων μελετών, την αναφορά σε πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ανάλυσης και το σχολιασμό της εξωτερικής εγκυρότητας της μελέτης.

Επιστήμες Υγείας

Αντιρετροϊκή αγωγή, Συχνότητα κλινικών επισκέψεων, Επαναλαμβανόμενα συμβάντα

Όχι

0

Ναι

50

105

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3398240