Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τούτουζας Κωνσταντίνος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κυρίτση Ελένη, Ομότιμη, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Τούσουλης Δημήτριος, Ομότιμος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Οι μη καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις ενέχουν σημαντικό
κίνδυνο καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνησιμότητας λόγω υποκείμενης
συμπτωματικής ή ασυμπτωματικής στεφανιαίας νόσου. Κάθε χρόνο, περισσότερες
από ένα εκατομμύριο επεμβάσεις περιπλέκονται από ανεπιθύμητα καρδιαγγειακά
συμβάντα, όπως περιεγχειρητικό έμφραγμα του μυοκαρδίου ή θάνατο από
καρδιακά αίτια. Κατά την αξιολόγηση του κινδύνου αξιολογούνται οι
συννοσηρότητες του ασθενούς, η λειτουργική του ικανότητα και ο τύπος, η βαρύτητα
και ο βαθμός του επείγοντος της χειρουργικής επέμβασης για τον προσδιορισμό του
συνολικού κινδύνου περιεγχειρητικών καρδιακών επιπλοκών.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της συχνότητας και
του είδους των καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε μη καρδιοχειρουργημένους
ασθενείς.
Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 90 άτομα τα οποία
είχαν υποβληθεί σε μη καρδιαγγειακές επεμβάσεις στο Γ.Ν.Α «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ».
Πρόκειται για αναδρομική μελέτη και τα στοιχεία συλλέχθηκαν από τους φακέλους
των ασθενών. Εφαρμόστηκε η στατιστική δοκιμασία x2-test και το επίπεδο
σημαντικότητας τέθηκε στο 0,05.
Αποτελέσματα: Το μεγαλύτερο ποσοστό, 52,2%, ήταν άνδρες και το 37,8%
είχε ηλικία 60-74 ετών. Το 55,6% ήταν υπέρβαροι-παχύσαρκοι ασθενείς. Καπνιστές
ήταν το 33,3% και πρώην καπνιστές το 16,7%, ενώ χρήστες αλκοόλ ήταν μόνο το
10%. Στα συνοδά νοσήματα, υπερτερούσε ο καρκίνος με 20% και ο σακχαρώδης
διαβήτης με 11,1%. Αρτηριακή υπέρταση είχε το 31,1% και στεφανιαία νόσο το
7,8%. Οι περισσότερες επεμβάσεις ήταν μετρίου κινδύνου με ποσοστό 53,3%.
Προεγχειρητικά, η πιο συχνή επιπλοκή ήταν η διαταραχή πίεσης με 32,2% και
διεγχειρητικά ομοίως με 45,6%, ενώ οι αρρυθμίες/κολπική μαρμαρυγή ήταν στο
16,7%. Αντιθέτως, μετεγχειρητικά η συχνότερη επιπλοκή ήταν οι αρρυθμίες/κολπική
με ποσοστό 43,3% και στη συνέχεια οι διαταραχές πιέσεως με 43,3%. Διαταραχές
πιέσεως πριν την έναρξη της επέμβασης συχνότερα παρουσίασαν τα άτομα άνω
των 75 ετών (p=0,051), το ίδιο και διαταραχές αγωγιμότητας (p=0,004). Κολπική
μαρμαρυγή και αρρυθμία γενικά πριν την επέμβαση συχνότερα παρουσίασαν τα
άτομα τα οποία υποβλήθηκαν σε επέμβαση για καρκίνο (p=0,030). Καρδιαγγειακά58
ευρήματα μετεγχειρητικά, όπως κολπική μαρμαρυγή και αρρυθμίες, συχνότερα
παρουσίασαν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη (p=0,031), διαταραχές πιέσεως τα
άτομα που δεν λάμβαναν κανένα φάρμακο προεγχειρητικά (p=0, 040). Τα άτομα
που υποβλήθηκαν σε επεμβάσεις υψηλού κινδύνου ήταν κυρίως άνδρες (p=0,009)
και επίσης τα ίδια άτομα παρουσίασαν συχνότερα αρρυθμία (p=0,017). Επίσης, για
διαταραχές στην πίεση ευθύνεται η ίδια ομάδα (p=0,008), όπως και για την αρρυθμία
μετεγχειρητικά (p=0,001).
Συμπεράσματα: Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές μετά από μη καρδιοαγγειακές
επεμβάσεις συμβάλλουν σημαντικά στην περιεγχειρητική νοσηρότητα και
θνησιμότητα, καθιστώντας αναγκαία την ενίσχυση των προεγχειρητικών
καρδιαγγειακών αξιολογήσεων. Οι βελτιώσεις στις χειρουργικές και
αναισθησιολογικές τεχνικές έχουν μειώσει τους σχετικούς κινδύνους ωστόσο, η
εμφάνιση αυτών των επιπλοκών εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικές
προκλήσεις στην περιεγχειρητική διαχείριση. Η αποτελεσματική προεγχειρητική
αξιολόγηση και οι προσαρμοσμένες στρατηγικές μετριασμού του κινδύνου είναι
ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της έκβασης των ασθενών σε μη καρδιακές
χειρουργικές επεμβάσεις.
