Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεοελληνική ΦιλολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-05-20
Συγγραφέας:
Στενού Μαργαρίτα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Θανάσης Αγάθος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Χριστίνα Ντουνιά, Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευριπίδης Γαραντούδης, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η θέση του μυθιστορήματος Ο Ανήφορος στην εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η θέση του μυθιστορήματος Ο Ανήφορος στην εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη
Περίληψη:
Με την παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται η ένταξη του μυθιστορήματος Ο Ανήφορος στην εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη. Ο υβριδικός χαρακτήρας του πεζογραφήματος και οι διακειμενικές σχέσεις που το τελευταίο αναπτύσσει με έργα που προηγούνται και έπονται αυτού, διαμόρφωσαν αφενός το κυρίαρχο ερευνητικό ερώτημα που συνοψίζεται στον τίτλο, αφετέρου τους άξονες γύρω από τους οποίους έγινε η ερμηνευτική προσέγγιση του νεοεκδοθέντος λογοτεχνήματος. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο μιας εισαγωγής στη θεματολογία και τις μεθόδους του συγγραφέα –προκειμένου να διαφανεί εάν και σε ποιον βαθμό αυτές αφορούν και στην περίπτωση του Ανήφορου– αναδεικνύεται, καταρχάς, η ισχυρή επίδραση του Πλάτωνα στον Νίκο Καζαντζάκη. Η τελευταία τεκμηριώνεται τόσο από την ευρεία εφαρμογή της διαλεκτικής μεθόδου για την απόδοση των αντιθέσεων, που, διαχρονικώς, ταλανίζουν τον συγγραφέα όσο και από τις γενικότερες απηχήσεις της πολιτικής σκέψης του φιλοσόφου στο έργο του• διαπιστώσεις που χρησιμεύουν ως θεωρητικό πλαίσιο για την ανάπτυξη τμήματος της επιχειρηματολογίας. Εν συνεχεία, μετά από μία σύντομη αναφορά στην ‘‘προέλευση’’ και τα γνωρίσματα των καζαντζακικών ηρώων, λαμβάνει χώρα μία συγκριτική συνεξέταση του πρωταγωνιστή στον Ανήφορο, Κοσμά, και του αντίστοιχου χαρακτήρα στον μεταγενέστερο Καπετάν Μιχάλη, με την επιστράτευση και του μοτίβου των «διπλών ηρώων». Ακολουθεί η εκτενής πραγμάτευση του αυτοβιογραφικού υποστρώματος του μυθιστορήματος, όπου αντικείμενο ερμηνείας αποτελούν, αρχικά, ο ομιλών τίτλος (δεδομένου ότι Ο Ανήφορος αποδίδει τη θεωρία της «ζωτικής ορμής») και το, ως εκ τούτου, οφειλόμενο, κατά κύριο λόγο, στη μπερξονική φιλοσοφία, θεολογικό και πολιτικό υπόβαθρο της πλοκής• με άλλα λόγια, διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο η κοσμοθεωρία του συγγραφέα διοχετεύεται στην πνευματική του παραγωγή. Εν προκειμένω αυτό φαίνεται να πραγματώνεται μέσω της προφανούς ταύτισης Κοσμά-Καζαντζάκη, η οποία και αναλύεται διεξοδικά, αλλά και με τη βοήθεια των λογοτεχνικών προσωπείων που ενίοτε συνιστούν (και) τα τρία γυναικεία πρόσωπα του μυθιστορήματος, στα οποία αμέσως έπειτα στρέφεται η προσοχή. Η μελέτη ολοκληρώνεται με την ανίχνευση όψεων της ποιητικής του Νίκου Καζαντζάκη στον Ανήφορο. Έτσι, μετά την ανάδειξη του πρωτεύοντα ρόλου του μύθου, του χορού και των συμβόλων, στο επίκεντρο τίθεται η σημασία που αποδίδεται στον Λόγο, ενώ, τέλος, εξετάζεται η εκφραστική λειτουργία του ονειρικού στοιχείου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
Νίκος Καζαντζάκης, Ο Ανήφορος, μυθιστόρημα, πλατωνικές επιρροές, μπερξονική φιλοσοφία, «ζωτική ορμή», μετακομμουνιστικό πιστεύω, αυτοβιογραφικό υπόστρωμα, ποιητική
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
125
