Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και ΑρχαιολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-06-05
Συγγραφέας:
Ντούρος Δημήτριος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Επιβλέπων: Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Σωτήρης Ριζάς, Διευθυντής Ερευνών, ΚΕΙΝΕ, Ακαδημία Αθηνών
Μέλος: Νικόλαος Αναστασόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Μέλος: Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Μανώλης Κούμας, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μέλος: Δέσποινα Παπαδημητρίου, Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Πρωτότυπος Τίτλος:
Κρίση και Διχασμός στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου (1932-1936): Η πολιτική συζήτηση και ο κοινωνικός προβληματισμός
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Κρίση και Διχασμός στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου (1932-1936): Η πολιτική συζήτηση και ο κοινωνικός προβληματισμός
Περίληψη:
Η διατριβή εξετάζει τον πολιτικό προβληματισμό και τις σχετικές πτυχές της δημόσιας συζήτησης αναφορικά με την πολύπλευρη κρίση που διερχόταν η Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο, εστιάζοντας στην περίοδο 1932-1936. Πιο συγκεκριμένα, μελετώνται οι πολιτικές πτυχές και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που οδήγησε στην κήρυξη του χρεοστασίου από την κυβέρνηση Βενιζέλου την άνοιξη του 1932, ως αφετηρία της σταδιακής διολίσθησης προς τη δικτατορία Μεταξά. Ως βασική υπόθεση εργασίας εξετάζεται η συσχέτιση της οικονομικής κρίσης με την όξυνση του πολιτικού κλίματος και την αναμόχλευση της μνήμης και των παθών του Εθνικού Διχασμού, μια συνάρτηση που, όπως υποστηρίζεται, συνέβαλε τα μέγιστα στην πτώση του κοινοβουλευτισμού. Εν ολίγοις, η οικονομική κρίση του 1932 παρουσιάζεται ως μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που προκάλεσε τον ριζικό μετασχηματισμό των πολιτικών δομών και σηματοδότησε τη στροφή προς τον αυταρχισμό μετά την κατάρρευση του φιλελεύθερου μοντέλου διακυβέρνησης.
Τα κύρια ερευνητικά ερωτήματα που προσεγγίστηκαν είναι τα εξής: Πώς επέδρασε η οικονομική κρίση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα; Μέσω ποιων διαύλων μετασχηματίστηκε η οικονομική κρίση σε πολιτική; Πώς διαμορφώθηκε ο πολιτικός λόγος των υποκειμένων και ποια ήταν τα ουσιαστικά διακυβεύματα του πολιτικού ανταγωνισμού κατά την εν λόγω περίοδο; Οι δύο βασικές έννοιες του τίτλου της («Κρίση» και «Διχασμός») διατρέχουν την εργασία ως βασικά κατευθυντήρια νήματα. Όσον αφορά την πρώτη, επιχειρείται η ανάδειξη της πολυπλοκότητας, καθώς και των διαφορετικών, αλλά αλληλένδετων πτυχών της κρίσης (οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ιδεολογική κ.ο.κ.). Όσον αφορά τη δεύτερη, τα πάθη του Εθνικού Διχασμού κατέστησαν αντικείμενο επισταμένης μελέτης, διότι, ως βιωμένη εμπειρία, τα γεγονότα της περιόδου 1915-1922 λειτούργησαν ως πολιτικό εργαλείο και ως καύσιμο για την αναζωπύρωση της διαμάχης βενιζελικών - αντιβενιζελικών στη δεκαετία του ’30.
Αμφότεροι οι μεθοδολογικοί άξονες της εργασίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την έννοια του πολιτικού λόγου. Ο πρώτος αφορά την μελέτη και την ανάλυση του πολιτικού λόγου που εκφέρουν -εντός και εκτός Κοινοβουλίου- οι κυριότεροι εκ των πολιτικών ηγετών της μεσοπολεμικής Ελλάδας. Σε άμεση συνάφεια με τον πρώτο, ο δεύτερος μεθοδολογικός άξονας αφορά την μελέτη της πολιτικής διάστασης του Τύπου, ο οποίος εξετάζεται όχι απλά ως διαμεσολαβητής, αλλά και ως συνδιαμορφωτής του πολιτικού λόγου. Συνεπάγεται, λοιπόν, ότι μία από τις βασικές πρωτογενείς πηγές της διατριβής αποτελεί ο ημερήσιος, αλλά και ένα μέρος του περιοδικού αθηναϊκού Τύπου. Πέραν τούτων, βασικές πρωτογενείς πηγές αποτελούν τα Επίσημα Πρακτικά των Συνεδριάσεων της Βουλής, καθώς επίσης και τα απομνημονεύματα, τα ημερολόγια, αλλά και τα προσωπικά αρχεία των πολιτικών πρωταγωνιστών της εποχής.
Όσον αφορά τη δομή της, η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο από αυτά σκιαγραφείται το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο του Μεσοπολέμου, ως απαραίτητο υπόβαθρο για την μετέπειτα εμβάθυνση στο κυρίως θέμα. Το δεύτερο μέρος παρακολουθεί την πορεία κλιμάκωσης της πολιτικής σύγκρουσης μεταξύ βενιζελισμού και αντιβενιζελισμού, από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης μέχρι την πτώση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων το 1932 και από τα αποτυχημένα βενιζελικά κινήματα του 1933 και του 1935 στην παλινόρθωση της βασιλείας και την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου.
Διερευνώντας, επίσης, το ευρύτερο διανοητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διεξαγόταν η εγχώρια πολιτική συζήτηση, μελετώνται ακόμα οι τρόποι με τους οποίους προσλαμβάνονταν στη δημόσια σφαίρα και εσωτερικεύονταν από το πολιτικό σύστημα οι διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις και οι κρίσιμες ιδεολογικοπολιτικές ζυμώσεις της εν λόγω περιόδου. Μέσω της σύνθεσης των παραπάνω προβληματισμών, η εργασία επιδιώκει να σκιαγραφήσει την εξέλιξη της ελληνικής πολιτικής σκηνής κατά το πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του ’30, εντάσσοντάς την στο ευρύτερο πλαίσιο της κρίσης των δημοκρατικών θεσμών στη μεσοπολεμική Ευρώπη.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Μεσοπόλεμος, Εθνικός Διχασμός, πολιτική ιστορία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
1443
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
Διδακτορική διατριβή - Κρίση και Διχασμός (1932-1936) - Δημήτρης Ντούρος.pdf
3 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
