Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Βιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας

2024-06-17

2024

Καμινιάρης-Κοντόσταυλος Όθων-Αλέξανδρος

Εμμανουέλα Δούση, Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Αντώνιος Μεταξάς, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Βασιλική Καραγιώργου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Σουζάννα Βέρνυ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Μαριλένα Κοππά, Καθηγήτρια, Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Παναγιώτης Τσάκωνας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Δημήτριος Χρυσοχόου, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ

The impact of the EU climate change policy on its neighbourhood

Αγγλικά
Ελληνικά

Η επιρροή της κλιματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη γειτονιά της

Η παρούσα διατριβή ασχολείται με την εξωτερική δράση της ΕΕ στους τομείς της κλιματικής αλλαγής και της ενέργειας, εστιάζοντας στις σχέσεις της με τα κράτη της ΕΠΓ. Εξετάζει, συγκεκριμένα, τις διασυνδέσεις μεταξύ δύο φιλοδοξιών της ΕΕ, του να αποτελεί το παράδειγμα στα κλιματικά ζητήματα διεθνώς και του να διαμορφώσει τον κύκλο των κρατών πέριξ της. Με άλλα λόγια, το εάν η ΕΕ ενεργεί ως ηγέτης στην κλιματική αλλαγή στην περιφέρειά της και προς τις δεκαέξι χώρες της ΕΠΓ. Ειδικά μετά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τα πακέτα Fit for 55 και REPowerEU, η αλληλεπίδραση μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών πτυχών της κλιματικής πολιτικής της Ένωσης καθώς και μεταξύ αυτών και των εταίρων της (π.χ. μέσω του CBAM που θα εφαρμοστεί) έχει γίνει σταδιακά όλο και πιο σημαντική.
Η διατριβή διαπιστώνει ότι, παρά το γεγονός πως η ΕΠΓ επινοήθηκε ως πολιτική για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως ο εκδημοκρατισμός και η σταθεροποίηση των εταίρων της ΕΕ, τα ζητήματα του κλίματος και της ενέργειας ενσωματώθηκαν στο οικοδόμημα της ΕΠΓ σχετικά νωρίς. Μάλιστα, αυτό έγινε σε αμφότερες της συνιστώσες της, την Ένωση για τη Μεσόγειο και την Ανατολική Εταιρική Σχέση. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να διακριθούν τρεις φάσεις, οι οποίες συμπίπτουν με τη δημιουργία, την εξέλιξη και την εδραίωση της πολιτικής της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή, παρουσιάζοντας έτσι μια σταδιακά αυξανόμενη κλίση προς τα πράσινα θέματα. Επιπλέον, διαπιστώνεται ότι στη σχέση της με τα κράτη της ΕΠΓ, η ΕΕ δρα με τρεις διαφορετικούς τρόπους: ως εξαγωγός των δικών της κανόνων και στρατηγικών για το κλίμα και την ενέργεια, ως διαμεσολαβητής μεταξύ των δεκαέξι εταίρων της και του διεθνούς καθεστώτος για την κλιματική αλλαγή ή/και ως «συνεργός» σε ανύπαρκτους στόχους για το κλίμα και την ενέργεια ή σε άλλους χαμηλής φιλοδοξίας. Το τελευταίο παρατηρείται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κρατών που διαδραματίζουν (σημαντικό) ρόλο στην επίτευξη των συμφερόντων της ΕΕ για την ενεργειακή της ασφάλεια.
Επιπρόσθετα, η ΕΕ χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και τους μηχανισμούς που διαθέτει στο οπλοστάσιο για την εξωτερική της δράση με τη μορφή πλέγματος σε αμφότερες τις περιοχές ενδιαφέροντος. Ωστόσο, ορισμένα από τα παραδοσιακά εργαλεία της ΕΠΓ που χρησιμοποιούνται ευρέως σε άλλους τομείς πολιτικής δεν χρησιμοποιούνται σε αυτήν την περίπτωση. Αντίθετα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο πιο αποτελεσματικό εργαλείο, αυτό της αιρεσιμότητας. Τούτο επιβεβαιώνει το γεγονός πως η ΕΕ καθοδηγείται κυρίως από τα συμφέροντά της στη σχέση της με τα κράτη της ΕΠΓ στους τομείς του κλίματος και της ενέργειας και ότι, ταυτόχρονα, προσπαθεί να επηρεάσει τους υπολογισμούς κόστους-οφέλους τους, δίνοντας λιγότερη σημασία σε ζητήματα νομιμοποίησης. Αυτό έχει φέρει ανάμεικτα αποτελέσματα μέχρι στιγμής, τα οποία εξαρτώνται τόσο από το τι έχει να προσφέρει η ΕΕ όσο και από τις φιλοδοξίες του κάθε εταίρου. Έτσι, συνολικά, η αποτελεσματικότητα της δράσης της ΕΕ στους συγκεκριμένους τομείς μπορεί να αξιολογηθεί ως μέτρια.

Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες

Ευρωπαϊκή Ένωση, Κλιματική και ενεργειακή πολιτική, Εξωτερική δράση της ΕΕ, Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, Ένωση για τη Μεσόγειο, Ανατολική Εταιρική Σχέση, Νεοθεσμισμός, Θεσμισμός - Κοινωνιολογικός Θεσμισμός, Εξευρωπαϊσμός, Διάχυση νορμών

Όχι

0

Ναι

339

300

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-06-17.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3401264