Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και ΑρχαιολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-06-20
Συγγραφέας:
Γριμανέλης Δημήτριος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Δημήτριος Πλάντζος, καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Αντώνιος Κοτσώνας, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης
Βύρων Αντωνιάδης, κύριος ερευνητής Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, ΕΙΕ
John Papadopoulos, καθηγητής Πανεπιστημίου UCLA
Ευρυδίκη Κεφαλίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Βασίλειος Πετράκης, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Δημάκης, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Burial practices and social structures in the Cyclades during the 8th and 7th centuries B.C. The case of Vitzi cemetery in Paros.
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ταφικές πρακτικές και κοινωνικές δομές στις Κυκλάδες κατά τον 8ο και 7ο αι. π.Χ. Η περίπτωση του νεκροταφείου στη θέση Βίτζι της Πάρου.
Περίληψη:
Βασικός στόχος της έρευνας μου ήταν η μελέτη των ομαδικών τάφων Τ105 και Τ144 από την Παροικιά, τα γνωστά πολυάνδρια της Πάρου μέσα στο πλαίσιο των Κυκλάδων της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου. Επιχειρείται μια συγκειμενική και διεπιστημονική ανάλυση των ταφικών πρακτικών χρησιμοποιώντας νέες θεωρητικές προσεγγίσεις από την ανθρωπολογία και κοινωνιολογία. Η παρούσα διατριβή συμβάλει τόσο στην μελέτη της ταφικής αρχαιολογίας στο Αιγαίο της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου όσο και στην ανάλυση της Παριανής κεραμικής της Γεωμετρικής και Αρχαϊκής περιόδου. Η μελέτη της κεραμικής από το νεκροταφείο στο Βίτζι αποτελεί την πρώτη ευρείας κλίμακας μελέτη της Παριανής κεραμικής παραγωγής από την Γεωμετρική και Αρχαϊκή περίοδο.
Μέρος ενός νεκροταφείου ανασκάφθηκε μερικώς από το 1983 ως το 2003 από την Φωτεινή Ζαφειροπούλου στο βορειοανατολικό άκρο της αρχαίας πόλης της Πάρου, στην περιοχή Βίτζι της σύγχρονης πόλης της Παροικιάς. Η λεπτομερής μελέτη των χωρικών και υλικών καταλοίπων έριξαν φως σε ζητήματα χρονολογίας, χωροταξικής οργάνωσης και σημασίας του νεκροταφείου για την Παριανή κοινωνία. Ένα σημαντικό συμπέρασμα είναι η αναθεώρηση της χρονολόγησης της ίδρυσης του νεκροταφείου στο Βίτζι, το οποίο αποδείχτηκε πως ιδρύθηκε τουλάχιστον κατά την Ύστερη Πρωτογεωμετρική περίοδο.
Η Πάρος ανέπτυξε το δικό της ξεχωριστό ύφος στην διακόσμηση της κεραμικής από τις αρχές της Ύστερης Γεωμετρικής περιόδου. Η παριανή κεραμική παρουσιάζει μια σειρά καινοτομιών στα υφολογικά χαρακτηριστικά, τις διακοσμητικές συνθέσεις από την Ύστερη Γεωμετρική ως το τέλος της Ανατολίζουσας περιόδου. Παρόλα αυτά, σε πολλά τοπικά αγγεία παρατηρούνται κάποιες υφολογικές επιρροές όπως διακοσμητικά μοτίβα και δευτερεύοντα κοσμήματα, από άλλα εργαστήρια της Αττικής, Κορίνθου και Ανατολικής Ελλάδας. Οι δύο ιδιαίτεροι επιλαίμιοι αμφορείς με παραστάσεις μαχών είναι τα δύο μοναδικά αγγεία που είναι στενά συνδεδεμένα με την Αττική ΥΓ παράδοση.
Προτείνω ότι οι ταφικές πρακτικές από το νεκροταφείο στο Βίτζι αντανακλούν την γενικότερη αλλαγή στις κοινωνικές δομές που παρατηρείται στις ελληνικές κοινωνίες από τις τελευταίες δεκαετίες του 8ου αι π.Χ. Οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στην αναδιάρθρωση των κοινωνικών δομών και στην ανάδυση νέων ισχυρών ομάδων στον 8ο αιώνα ήταν η αύξηση τους πληθυσμού, η έλλειψη καλλιεργήσιμων εκτάσεων και η επέκταση του εμπορίου. Ερμήνευσα την ανέγερση των δύο εντυπωσιακών ομαδικών ταφών στο Βίτζι ως μια προσπάθεια της καθιερωμένης ελίτ της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου να τονίσει και διατηρήσει τη δύναμη της και τις γενεαλογικές συνδέσεις με του προγόνους. Πολλαπλές πτυχές προσωποθεσίας αποκαλύπτονται από τα ταφικά έθιμα και τελετουργίες στο νεκροταφείο του Βίτζι κατά την Ύστερη Γεωμετρική και Πρωτοαρχαϊκή περίοδο. Η σχεσιακή και τομική προσωποθεσία είναι οι πιο διακριτές μορφές που αναγνωρίζονται ανάμεσα στους νεκρούς των δυο ομαδικών τάφων.
Λατρευτική δραστηριότητα τελούνταν πάνω στους δυο ομαδικούς τάφους του νεκροταφείου του Βίτζι από τις αρχές του 7ου αι π.Χ. Αυτή η δραστηριότητα παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με τις λατρείες ηρώων και προγόνων που τελούνταν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας κατά την Αρχαϊκή εποχή.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Αρχαιολογία
Λέξεις-κλειδιά:
ταφικά έθιμα, κοινωνικές δομές, Κυκλάδες, Πάρος, πολυάνδρια, προσωποθεσία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
1999
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2027-06-21.
Dimitrios_Grimanelis_Thesis.pdf
47 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2027-06-21.
