Μονάδα:
Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής ΕνημέρωσηςΒιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2024-09-03
Συγγραφέας:
Παπακυριακοπούλου Αικατερίνη
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Εύα Στεφανή, Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., ΕΚΠΑ
Ελένη Γέμτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ
Ζάφος Ξαγοράρης, Καθηγητής, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών
Αφροδίτη Νικολαίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., ΕΚΠΑ
Άννα Πούπου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών & Κιν/φου, ΕΚΠΑ
Λίζα Τσαλίκη, Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., ΕΚΠΑ
Δημήτρης Χαρίτος, Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
The Gendered A.I. in Film and Visual Culture: Transgressing the Gender Binary
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Έμφυλη Τεχνητή Νοημοσύνη στον Κινηματογράφο και την Οπτική Κουλτούρα: Υπερβαίνοντας την Δυαδικότητα του Φύλου
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή διερευνά έμφυλες αναπαραστάσεις Τεχνητής Νοημοσύνης στον κινηματογράφο, με έμφαση στην γυναίκα-μηχανή. Τέτοιου είδους αναπαραστάσεις έχουν υπάρξει αντικείμενο μελέτης της φεμινιστικής θεωρίας στον κινηματογράφο με σκοπό την αποδόμηση των δυαδικών σχέσεων γύρω από τη θηλυκότητα. Οι θεωρητικοί εξακολουθούν να διερευνούν το κατά πόσο τέτοιες απεικονίσεις αμφισβητούν το δυαδικό φύλο ή διαιωνίζουν τις υπάρχουσες στερεοτυπικές αναπαραστάσεις θηλυκότητας και αρρενωπότητας.
Η διατριβή ανατρέχει στην φεμινιστική και queer θεωρία και προτείνει μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση. Πρώτον, η ανάλυση των ταινιών επιστημονικής φαντασίας που πραγματεύονται έμφυλες μηχανές λαμβάνει υπόψη το έμφυλο χάσμα τόσο στην επιστήμη όσο και στην φαντασία. Με αυτό εννοείται αφενός ο αποκλεισμός των γυναικών από τα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία και αφετέρου το γεγονός ότι οι περισσότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας σκηνοθετούνται από άντρες. Η σύνδεση μεταξύ των δύο πυροδοτεί το ερευνητικό ερώτημα για το πώς μπορεί η φεμινιστική θεωρία στον κινηματογράφο να οραματιστεί το μέλλον της επιστημονικής φαντασίας και την παρουσία των γυναικών σε αυτό.
Μία δεύτερη πτυχή της ανάλυσης σχετίζεται με το κινηματογραφικό είδος και εστιάζει α) στην απεικόνιση θηλυκών μηχανών Τεχνητής Νοημοσύνης και β) στην ρομαντική αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών Τεχνητής Νοημοσύνης. Η διατριβή αυτή προτείνει την συνδυαστική ανάγνωση των αναπαραστάσεων θηλυκότητας και αρρενωπότητας σε δύο κινηματογραφικά είδη: των κινηματογράφο επιστημονικής φαντασίας και τον ρομαντικό κινηματογράφο. Βασικό επιχείρημα για αυτό αποτελεί το ότι η ρομαντική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε άνθρωπο και μηχανή διευκολύνει την κατανόηση των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φύλων. Συνδέεται, επίσης, με την 2 σχέση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το έργο και μπορεί να παραλληλιστεί με το πώς η επιστημονική φαντασία αντικειμενοποιεί τις γυναίκες. Τέτοιου είδους αντικειμενοποιήσεις μπορούν να ανατραπούν από μία φεμινιστική ανάγνωση που απορρίπτει τον τεχνολογικό ντετερμινισμό και εστιάζει σε μία ανθρωποκεντρική ερμηνεία των κινηματογραφικών αφηγήσεων.
Συνδυάζοντας την κουήρ θεωρία, την θεωρία του μεταανθρώπου και τις φεμινιστικές προσεγγίσεις σχετικά με το πάθος και το κινηματογραφικό είδος, η μελέτη αυτή εξετάζει πώς τα κινηματογραφικά σάιμποργκ υπερβαίνουν τους ρόλους που τους έχουν ανατεθεί ως έμφυλοι άλλοι. Επιπλέον, η διατριβή επιχειρηματολογεί ως προς το ότι αυτά τα τέσσερα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά παραδείγματα της δεκαετίας 2013 – 2022 παρουσιάζουν μία στροφή στα αφηγήματα Τεχνητής Νοημοσύνης με το μέλλον να συνδέεται λιγότερο με την ίδια την τεχνολογία και περισσότερο με την κοινωνική αλλαγή και τα αναδυόμενα υποκείμενα.
Τέλος, η διατριβή συνθέτει μία καινοτόμα προσέγγιση εισάγοντας τους όρους «αποτυχημένη αρρενωπότητα» και «σάιμποργκ θηλυκότητα» ως δύο σωματικές εκφάνσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα κατά της διχοτόμησης αρσενικού και θηλυκού. Συνδυάζοντας τις προβληματικές πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τον μεταάνθρωπο και το σάιμποργκ και εφαρμόζοντας τις επιστημονικές συνεισφορές των θεωρητικών του κυβερνοφεμινισμού, η διατριβή παρουσιάζει το υποκείμενο Τεχνητής Νοημοσύνης και συμβάλλει στον οραματισμό του μη δυαδικού φύλου στους κόσμους της επιστημονικής φαντασίας και στην φεμινιστική θεωρία στον κινηματογράφο.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Φύλο, σάιμποργκ, κινηματογράφος, φεμινισμός, επιστημονική φαντασία, Κουήρ.
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
204
