Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νανάς Σεραφείμ, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Ρούτση Χριστίνα, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Λεβεντάκης Νικόλαος, Υποψήφιος Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Από χρόνια αναπνευστικά νοσήματα πάσχουν 454.6 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, ενώ μόνο για το έτος 2019, 3.97 εκατομμύρια έχασαν τη ζωή τους τους από μη μεταδιδόμενες χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις. Ευθύνονται για αναπηρία, με συμπτώματα δύσπνοιας, κόπωσης, άγχους, κατάθλιψης και φόβου. Η πνευμονική αποκατάσταση παρουσιάζει αποδεδειγμένα οφέλη σε ασθενείς με χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, βελτιώνοντας την ικανότητα για άσκηση, τη μυϊκή δύναμη, την λειτουργική ικανότητα και την ποιότητα της ζωής τους . Ελαττώνει τα συμπτώματα, τις νοσηλείες και τις επισκέψεις σε δομές υγείας, ενώ ενισχύει την ικανότητα για αυτοδιαχείριση της ασθένειας και την αυτοαποτελεσματικότητα. Τα οφέλη της ΠΑ αν και σημαντικά, σταδιακά αποδράμουν σε μια περίοδο 6 με 12 μηνών έπειτα από την ολοκλήρωσή της. Εμπόδια για τη συμμετοχή σε προγράμματα ΠΑ είναι ο αριθμός των διαθέσιμων προγραμμάτων, ειδικά στην επαρχία, η δυσκολία μετακίνησης σε κέντρα αποκατάστασης, η έλλειψη επαγγελματιών υγείας και η ελλιπής γνώση των ασθενών για τα οφέλη της ΠΑ. Οι τεχνολογίες mHealth μπορούν να λύσουν ορισμένα από αυτά τα προβλήματα, δίνοντας τη δυνατότητα στους ασθενείς να συμμετέχουν από την οικεία, σε χρόνο που εξυπηρετεί τις προσωπικές ανάγκες και το πρόγραμμά τους. Παρέχουν λειτουργίες καταγραφής και ελέγχου των συμπτωμάτων τους, εκπαιδευτικό υλικό και δυνατότητα επικοινωνίας με ειδικούς και άλλους ασθενείς.
Στόχος: Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των τεχνολογιών mHealth στη βελτίωση της αυτοδιαχείρισης της ΠΑ ασθενών που πάσχουν από χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις. Ακόμη, να εκτιμηθεί η επίπτωση των παρεμβάσεων, όσον αφορά τα κλινικά αποτελέσματα, όπως είναι η ποιότητα ζωής, ο λειτουργικός έλεγχος της αναπνοής και η ικανότητα στην άσκηση.
Μεθοδολογία: Το Φεβρουάριο του 2024, έλαβε χώρα αναζήτηση , στην online βιβλιοθήκη PubMed σε άρθρα από το 2019 και μετά με τη χρήση λέξεων κλειδιά και τη χρήση συνδετικών όρων:((mobile Health) OR (mobile apps) OR smartphone OR mhealth) AND (pulmonary rehabilitation) AND self-management. Τα κριτήρια εισαγωγής ήταν τα άρθρα να αφορούν εφαρμογές mHealth στην αυτοδιαχείριση της ΠΑ χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων και τα κριτήρια αποκλεισμού, παρεμβάσεις μέσω κινητού τηλεφώνου όπως κλήσεις ή σύντομα μηνύματα και έρευνες καρδιοαναπνευστικής αποκατάστασης
Αποτελέσματα: Συνολικά 16 έρευνες τηρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής και συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπηση. 12 μελέτες αφορούν τη νόσο ΧΑΠ, 3 μελέτες για τη νόσο Βρογχικό Άσθμα και 1 μελέτη για ΚΙ. Οι μελέτες παρουσίασαν ποικιλία ως προς το σχεδιασμό, τον πληθυσμό της μελέτης και τους τύπους των παρεμβάσεων mHealth. Τα ευρήματα αν και ήταν ανομοιογενή μεταξύ των ερευνών ως προς την αποτελεσματικότητα των τεχνολογιών, εμφανίζουν ότι υπάρχει προοπτική για τις παρεμβάσεις mHealth να βελτιώσουν τη συμπεριφορά αυτοδιαχείρισης στην ΠΑ και τη συμμόρφωση στο πλάνο θεραπείας των ασθενών με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα. Μπορούν να επιδράσουν θετικά στην ποιότητα ζωής και στην ικανότητα στην άσκηση, να μειώσουν τον αριθμό τον παροξύνσεων και να περιορίσουν τη δια ζώσης χρήση υπηρεσιών υγείας.
Συμπεράσματα: Οι τεχνολογίες mHealth έχουν μεγάλες δυνατότητες στην υποστήριξη προγραμμάτων πνευμονικής αποκατάστασης και αυτοδιαχείρισης για χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις. Επιπλέον, πολλά υποσχόμενα είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά τη βελτίωση του ελέγχου της νόσου, το μειωμένο αριθμό εμφάνισης παροξύνσεων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Υπάρχει ανάγκη για σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων αποκατάστασης, προσαρμοσμένων στις ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς. Απαιτούνται περαιτέρω έρευνες και μελέτες μεγαλύτερης κλίμακας για μια ολοκληρωμένη κατανόηση του μακροπρόθεσμου αντίκτυπου της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων mHealth στην πνευμονική αποκατάσταση. Η συνεχής παρακολούθηση της τεχνολογικής προόδου είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό εργαλείων που θα κάνουν τις παρεμβάσεις πιο αποτελεσματικές.
Λέξεις-κλειδιά:
Τεχνολογίες κινητής υγείας, Εφαρμογές κινητών συσκευών, Πνευμονική αποκατάσταση, Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, Αυτοδιαχείριση νόσου