Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νικόλαος Σύψας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Νικόλαος Πανταζής, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνα Δημακοπούλου, Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει ότι η COVID-19 προκαλεί ενός βαθμού ανοσοκαταστολή, καθιστώντας τους ασθενείς επιρρεπείς σε βακτηριακές λοιμώξεις. Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο αν η επιδημιολογία των βακτηριαιμιών στις κλινικές COVID-19 διαφέρει από εκείνη στις μη-COVID κλινικές. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η σύγκριση της επίπτωσης και του επιπολασμού βακτηριαιμιών ανάμεσα σε COVID και μη- COVID κλινικές του νοσοκομείου, πριν και κατά την περίοδο του κύματος της παραλλαγής Όμικρον, καθώς και ο προσδιορισμός των παραγόντων κινδύνου, της θνητότητας και της διάρκειας νοσηλείας των ασθενών στην κλινική COVID.
Μέθοδοι: Η μελέτη διεξήχθη αναδρομικά για το διάστημα από 01/10/2020 μέχρι 31/12/2022 περιλαμβάνοντας 2.602 ασθενείς της κλινικής COVID και 68.930 ασθενείς των υπόλοιπων κλινικών του νοσοκομείου, ενώ ακολούθησε αναδρομική διασταύρωση των ασθενών αυτών με τα στοιχεία των μικροβιολογικών εργαστηρίων για τον προσδιορισμό κλινικών παραγόντων. Για την σύγκριση της επίπτωσης και του επιπολασμού βακτηριαιμιών μεταξύ των κλινικών χρησιμοποιήθηκαν μοντέλα GLM με χρήση natural cubic spline για τον χρόνο, ενώ για τις βακτηριαιμίες από πολυανθεκτικά παθογόνα χρησιμοποιήθηκαν απλά μοντέλα GLM. Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη βακτηριαιμίας υπολογίστηκαν με μοντέλο ανταγωνιστικών κινδύνων και παρουσιάστηκαν οι εκτιμητές Aälen-Johansen για ορισμένες μεταβλητές. Για την θνητότητα των βακτηριαιμιών υπολογίστηκε πολυπαραγοντικό GLM μοντέλο, ενώ η διάρκεια νοσηλείας των ασθενών με βακτηριαιμία υπολογίστηκε και πάλι με μοντέλο ανταγωνιστικών κινδύνων.
Αποτελέσματα: Καταγράφηκαν 126 βακτηριαιμίες σε 2.602 ασθενείς της μονάδας COVID-19 και 3.123 βακτηριαιμίες σε 68.930 ασθενείς στις μη-COVID κλινικές. Η επίπτωση στην κλινική COVID ήταν χαμηλότερη από το υπόλοιπο νοσοκομείο, ενώ κατά την περίοδο της Όμικρον, καταγράφηκε αυξημένη επίπτωση (p<0,01) στην κλινική COVID σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την Όμικρον, κάτι που δεν ισχύει για τις υπόλοιπες κλινικές του νοσοκομείου. Η επίπτωση από ανθεκτικά παθογόνα στην κλινική COVID ήταν σημαντικά αυξημένη (IRR: 2,505, 95% CI: 1,312 - 4,701) την περίοδο της Όμικρον. O επιπολασμός είχε σημαντικές διαφορές μεταξύ των περιόδων τόσο στην κλινική COVID (p=0,052) όσο και στις μη-COVID κλινικές (p<0,01), ενώ παρουσιάστηκε μειωμένος την περίοδο της Όμικρον στην COVID κλινική. Ο επιπολασμός από ανθεκτικά παθογόνα ήταν αυξημένος κατά 50% την περίοδο της Όμικρον, αλλά η αύξηση ήταν μη σημαντική (p=0,566). Οι παράγοντες που φαίνεται να σχετίζονται με την ανάπτυξη βακτηριαιμίας στην κλινική COVID ήταν η ηλικία (HR=1,023 ,p=0,005) , ο δείκτης Charlson (HR=1,133 ,p=0,022) , η CRP (HR=1,089 ,p=0,001) , η ύπαρξη νευρολογικών παθήσεων (HR=2,004 ,p=0,006) , η ύπαρξη ανοσοκαταστολής (HR=1,645 ,p=0,052) και η βαρύτητα COVID (HR=1,451 ,p=0,085) που δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Για τη θνητότητα των ασθενών στην κλινική COVID παρατηρήθηκε ότι η θνητότητα των ατόμων με βακτηριαιμία ήταν σταθερά υψηλότερη, σε σχέση με τα άτομα χωρίς βακτηριαιμία, σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. Οι παράγοντες που σχετίστηκαν σημαντικά με αυξημένη θνητότητα ήταν η ηλικία (OR=1,087 ,p<0,001) , ο δείκτης Charlson (OR=1,555 ,p<0,001) , η ύπαρξη νευρολογικών παθήσεων (OR=2,389 ,p=0,001), η βαρύτητα COVID (OR=94,08 ,p<0,001) και η ύπαρξη βακτηριαιμίας (OR=12,97 ,p=0,004), ενώ βρέθηκε να υπάρχει αλληλεπίδραση του δείκτη Charlson με την ύπαρξη νευρολογικής πάθησης και της βαρύτητας του COVID με την ύπαρξη βακτηριαιμίας. Τέλος η διάρκεια νοσηλείας των ασθενών με βακτηριαιμία ήταν αυξημένη και σχετίστηκε με 62% (p<0,001) μειωμένη πιθανότητα εξιτηρίου από το νοσοκομείο, ανεξάρτητα από την περίοδο, ενώ η ενδονοσοκομειακή βακτηριαιμία σχετίστηκε με 54% (p=0,006) μειωμένη πιθανότητα εξόδου από το νοσοκομείο.
Συμπεράσματα: Η επίπτωση των βακτηριαιμιών στην κλινική COVID ήταν χαμηλότερη από το υπόλοιπο νοσοκομείο με ταυτόχρονα σημαντική αύξηση την περίοδο της παραλλαγής Όμικρον, σε αντίθεση με τον επιπολασμό που παρουσίαζε ανομοιομορφία. Τα άτομα με νευρολογικές παθήσεις είχαν την μεγαλύτερη πιθανότητα κινδύνου για ανάπτυξη βακτηριαιμίας. Οι ασθενείς με βακτηριαιμία και χαμηλή βαρύτητα COVID είχαν 13 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα θνητότητας και εκτενέστερη διάρκεια νοσηλείας, ενώ οι ασθενείς που εισήλθαν με υψηλή βαρύτητα COVID χωρίς βακτηριαιμία είχαν 94 φορές μεγαλύτερη θνητότητα.
