Μονάδα:
Τμήμα ΙατρικήςΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2025-02-26
Συγγραφέας:
Στεργιούλα Αναστασία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Γεώργιος Αγρογιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ανδρέας Λάζαρης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Παναγιώτης Παπαγιάννης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευάγγελος Παντελής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ειρήνη Θυμαρά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Βασίλειος Κοντογεωργάκος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Βασίλειος-Βενσάν-Κωνσταντίνος Κουτουλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Παθολογοανατομική ανταπόκριση μετά από προεγχειρητική ακτινοθεραπεία στα σαρκώματα μαλακών μορίων
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Παθολογοανατομική ανταπόκριση μετά από προεγχειρητική ακτινοθεραπεία στα σαρκώματα μαλακών μορίων
Περίληψη:
Τα σαρκώματα μαλακών μορίων αποτελούν μια ετερογενή ομάδα σπάνιων όγκων προερχόμενων από μεσεγχυματικά κύτταρα. Η πρωτοπαθής εντόπιση αφορά κυρίως τα άνω και κάτω άκρα, ενώ σπανιότερα αφορά τον κορμό, την κεφαλή και τον τράχηλο, καθώς και τον οπισθοπερινοναϊκό χώρο. Η θεραπεία των σαρκωμάτων μαλακών μορίων απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που συνδυάζει χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία (στην περίπτωση όγκων με υψηλό κίνδυνο υποτροπής). Η χειρουργική εκτομή με αρνητικά όρια αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας αυτών των όγκων. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί είτε προεγχειρητικά είτε μετεγχειρητικά, προσφέροντας παρόμοια αποτελέσματα, αλλά με διαφορετικά προφίλ τοξικότητας. Στα πλεονεκτήματα της μετεγχειρητικής ακτινοθεραπείας έναντι της προεγχειρητικής, συγκαταλέγεται το γεγονός ότι προσφέρει τη δυνατότητα οριστικής ιστολογικής ταυτοποίησης του σαρκώματος. Αντιθέτως, η προεγχειρητική ακτινοθεραπεία πλεονεκτεί στο ότι χορηγείται μικρότερη δόση ακτινοβολίας στον όγκο και στο ότι η παθολογοανατομική ανταπόκριση στην ακτινοθεραπεία δύναται να χρησιμεύσει ως δείκτης πρόβλεψης των κλινικών αποτελεσμάτων. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η σχέση μεταξύ των παθολογοανατομικών ευρημάτων στα δείγματα εκτομής μετά από προεγχειρητική θεραπεία και των κλινικών αποτελεσμάτων παραμένει αβέβαιη, κυρίως λόγω των διαφορετικών μεθόδων αξιολόγησης και της έλλειψης μιας καθορισμένης τιμής αναφοράς για την αξιολόγηση της προγνωστικής επίδρασης της παθολογοανατομικής απόκρισης.
Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκαν τα παθολογοανατομικά ευρήματα και τα κλινικά αποτελέσματα ενός δείγματος 44 ασθενών με εντοπισμένο σάρκωμα μαλακών μορίων κορμού και άκρων που υποβλήθηκαν σε προεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Συγκεκριμένα, τα δείγματα εκτομής των ασθενών εξετάστηκαν από εξειδικευμένο στα σαρκώματα παθολογοανατόμο και μετρήθηκαν τα βιώσιμα καρκινικά κύτταρα, η νέκρωση, η ίνωση και η υαλοειδοποίηση. Η επιβίωση χωρίς τοπική υποτροπή (Local Relapse Free Survival - LRFS), η επιβίωση χωρίς απομακρυσμένες μεταστάσεις (Distant Metastasis Free Survival - DMFS) και η συνολική επιβίωση (Overall Survival - OS) υπολογίστηκαν με ανάλυση επιβίωσης Kaplan–Meier. Το μοντέλο αναλογικών κινδύνων Cox χρησιμοποιήθηκε για μονοπαραγοντική (univariate) και πολυπαραγοντική (multivariate) ανάλυση, προκειμένου να διερευνηθούν συσχετίσεις των κλινικών αποτελεσμάτων με την παθολογοανατομική ανταπόκριση.
Η στατιστική ανάλυση των παθολογοανατομικών αποτελεσμάτων της ακτινοθεραπείας ανέδειξε ό,τι κατά μέσο όρο τα ποσοστά των βιώσιμων καρκινικών κυττάρων, της νέκρωσης και της ίνωσης/υαλοειδοποίησης ήταν 20%, 11% και 40%, αντιστοίχως. Πλήρης παθολογοανατομική ανταπόκριση (pathologic Complete Response- pCR), οριζόμενη ως ≤5% βιώσιμα κύτταρα, επιτεύχθηκε στο 25% των περιπτώσεων των ασθενών της διατριβής. Τοπική υποτροπή σημειώθηκε στο 33% των περιπτώσεων, με σημαντικά υψηλότερο ποσοστό 64% μετά από εκτομή R1 σε σύγκριση με 22% μετά από εκτομή R0. Απομακρυσμένες μεταστάσεις παρατηρήθηκαν στο 42% των ασθενών, κυρίως στους πνεύμονες. Τα 3ετή ποσοστά LRFS, DMFS και OS ήταν 65%, 54% και 67%, αντίστοιχα. Παρατηρήθηκε συσχέτιση μεταξύ των αποτελεσμάτων της ακτινοθεραπείας και του μεγέθους, του βαθμού και του ιστολογικού υποτύπου του όγκου. Η κατηγοριοποίηση της παθολογοανατομικής ανταπόκρισης με βάση την κλίμακα βαθμολογίας της EORTC-STBSG δεν ανέδειξε συσχέτιση με τα κλινικά αποτελέσματα. Οι ασθενείς που πέτυχαν pCR εμφάνισαν χαμηλότερο κίνδυνο τοπικής υποτροπής και βελτιωμένη συνολική επιβίωση.
Επιπλέον, έγινε ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με την ενσωμάτωση της χρήσης νανοσωματιδίων στην προεγχειρητική ακτινοθεραπεία των σαρκωμάτων μαλακών μορίων με στόχο την επαύξηση της παθολογοανατομικής ανταπόκρισης και τη βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Εντοπίστηκαν και αναλύθηκαν μια μελέτη φάσης 1 και μια μελέτη φάσης 2/3. Αυτές οι μελέτες επικεντρώνονται στη χρήση νανοσωματιδίων αφνίου και ακτινοθεραπείας, ακολουθούμενης από χειρουργική αφαίρεση του σαρκώματος. Τα αποτελέσματα αυτών των ανασκοπήσεων έδειξαν ότι με τη χρήση των νανοσωματιδίων αφνίου το ποσοστό pCR της προεγχειρητικής ακτινοθεραπείας διπλασιάστηκε. Δεδομένου ότι η επίτευξη pCR έχει συνδεθεί με βελτίωση της συνολικής επιβίωσης των ασθενών αυτών, η χρήση των νανοσωματιδίων σε συνδυασμό με την προεγχειρητική ακτινοθεραπεία αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική για τη βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων των σαρκωμάτων μαλακών μορίων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Σαρκώματα, Ακτινοθεραπεία, Παθολογοανατομική ανταπόκριση
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
116
