Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αργυρή Γιαλεράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Βιοχημικός Αιματολογικού Εργαστηρίου ΠΓΝ "Αττικόν"
Αργύρης Τσαντές, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Δ/τής Αιματολογικού Εργαστηρίου ΠΓΝ "Αττικόν"
Δρ Ελισάβετ Γρουζή, MD Συντονίστρια Δ/ντρια ΝΥ Αιμοδοσίας, ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας».
Περίληψη:
Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τις επιπλοκές, άμεσες και απώτερες, των δοτών ολικού αίματος και αιμοπεταλίων αφαίρεσης. Με τη χρήση βιβλιογραφικής ανασκόπησης καθώς και ερευνητικών δεδομένων, πραγματοποιήθηκε ανάλυση του υπό μελέτη ζητήματος.
Μέσα από βιβλιογραφικές αναφορές που μελετήθηκαν, προσδιορίζεται η έννοια των δοτών ολικού αίματος και αιμοπεταλίων αφαίρεσης, ενώ παρουσιάζονται και οι επιπλοκές που βιώνουν οι δότες αυτοί, η σημαντικότητα και η συχνότητα αυτών. Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά σε προσπάθειες και μελέτες που αφορούν την μείωση και την καταπολέμηση των επιπλοκών αυτών.
Επιπλέον έγινε συλλογή δεδομένων από το νοσοκομειακό ίδρυμα «Άγιος Σάββας» και ακολούθησε ανάλυσή τους ώστε να διαπιστωθεί το είδος και η συχνότητα των επιπλοκών που παρατηρούνται στους δότες αίματος και αιμοπεταλίων αφαίρεσης. Στόχος ήταν, επίσης, η συνολική καταγραφή των κινδύνων και των ατόμων-ομάδων (τύπος αντίδρασης, χρόνος αντίδρασης, τύπος δότη, ηλικία, φύλο και αιματοκρίτης) που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης αυτών.
Τα βασικά αποτελέσματα της μελέτης όσον φορά την αιμοδοσία περιλαμβάνουν εμφάνιση ανεπιθύμητων αντιδράσεων στο 0,43% του συνόλου των αιμοδοτών καθιστώντας την διαδικασία αρκετά ασφαλή. Ακόμα, προσδιορίστηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση μόνο του φύλου με τον χρόνο αντίδρασης του δότη, με τους άνδρες να εμφανίζουν κατεξοχήν συμβάντα πριν ή κατά την διαδικασία και τις γυναίκες μετά την ολοκλήρωσή της. Η πλειοψηφία των δοτών που εμφάνισαν κάποια αντίδραση ήταν άνδρες και η επικρατέστερη αντίδραση ήταν συνολικά η βαγοτονική.
Στη συνέχεια, αναλύοντας τα αποτελέσματα της συλλογής αιμοπεταλίων αφαίρεσης, βρέθηκε μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης συμβάντων 1,01%. Περαιτέρω στατιστική ανάλυση έδειξε, επίσης, μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών που εμφανίζουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις, αλλά την τοπική αντίδραση ως τον κυρίαρχο τύπο. Ακόμα, εμφανίστηκε μικρότερη συχνότητα συμβάντων στους εθελοντές δότες, στους δότες με αιματοκρίτη χαμηλότερο από 35, αλλά και στην ηλικιακή ομάδα των 25-45 ετών. Οι στατιστικοί έλεγχοι κατέδειξαν συσχέτιση μόνο μεταξύ του τύπου της αντίδρασης και του τύπου του δότη, με τους δότες από το περιβάλλον του ασθενούς να εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά βαγοτονικής αντίδρασης.
Συνοψίζοντας, οι δύο διαδικασίες παρουσιάζουν μεγάλη ασφάλεια για τον δότη. Ωστόσο, για την κατάδειξη των παραμέτρων που οδηγούν στην εμφάνιση αντιδράσεων απαιτείται περαιτέρω μελέτη.
Λέξεις-κλειδιά:
Αιμοδοσία, Επιπλοκές, Δότες αιμοπεταλίων, Δότες ολικού αίματος, Βαγοτονική αντίδραση
