Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μανουσάκης Μενέλαος, Καθηγητής Ανοσολογίας Ρευματολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (επιβλέπων καθηγητής )
Βασιλόπουλος Δημήτριος, Καθηγητής Παθολογίας Ρευματολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χρούσος Γεώργιος, Καθηγητής Παιδιατρικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η ινομυαλγία (Fibromyalgia, FM) αποτελεί σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επίμονο και διάχυτο μυοσκελετικό άλγος και συνοδεύεται από κόπωση, διαταραχές του ύπνου, γνωσιακή δυσλειτουργία, άγχος, κατάθλιψη, δυσκαμψία και παραισθησίες. Πλήθος μελετών παρέχουν υποστηρικτικά στοιχεία για το ότι αποτελεί σχετιζόμενη με το στρες διαταραχή. Σκοπός μας ήταν να αξιολογήσουμε το αντιλαμβανόμενο στρες, ψυχολογικές μεταβλητές, την ποιότητα του ύπνου και την κορτιζόλη σιέλου, ως βιοδείκτη του στρες, σε ασθενείς με FM, πριν και μετά από ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα διαχείρισης του στρες και προαγωγής της υγείας.
Μέθοδοι: Μία πιλοτική, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη διεξήχθη προκειμένου να συγκρίνουμε την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος διαχείρισης του στρες που συνδύαζε τις τεχνικές της διαφραγματικής αναπνοής, της προοδευτικής μυικής χαλάρωσης, της νοερής απεικόνισης και της αυτογενούς εκπαίδευσης (n=16) με αυτό της ομάδας ελέγχου (wait list control group (n=16). Σταθμισμένα ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να αξιολογηθεί το αντιλαμβανόμενο στρες, το άγχος, η κατάθλιψη, η κατεύθυνση της εστίας ελέγχου για την υγεία, η ποιότητα του ύπνου, ο πόνος και τα γενικά συμπτώματα του συνδρόμου, στην έναρξη της μελέτης και μετά την παρέμβαση. Τέλος, έγινε λήψη δειγμάτων σιέλου από τους συμμετέχοντες τρεις φορές σε μία ημέρα, στην αρχή και μετά το τέλος του προγράμματος.
Αποτελέσματα: Στην ομάδα παρέμβασης, το αντιλαμβανόμενο στρες παρουσίασε σημαντική μείωση μετά το πρόγραμμα 8 εβδομάδων. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα διαχείρισης επέδειξαν στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου στο ψυχολογικό distress (άγχος, κατάθλιψη), στη συμπτωματολογία της FM (επηρεασμένη σωματική λειτουργικότητα, γενικά συμπτώματα) και την αντίληψη του πόνου (ένταση, βαθμό επίδρασης στην καθημερινότητα). Καμία επίδραση της παρέμβασης δεν παρατηρήθηκε στην κατεύθυνση της εστίας ελέγχου για την υγεία (εσωτερική, τύχη, ισχυροί άλλοι), Επιπρόσθετα, οι τεχνικές δια-χείρισης του στρες δεν μετέβαλαν σημαντικά την αυτοεκτίμηση και το προφίλ της κορτιζόλης σιέλου των συμμετεχουσών.
Λέξεις-κλειδιά:
Ινομυαλγία, Πόνος, Διαταραχές ύπνου,Συμπτώματα, Πολυδιάστατο πρόγραμμα διαχείρισης στρες
