Μονάδα:
Κατεύθυνση Προϊστορική ΑρχαιολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-11-19
Συγγραφέας:
Γιαγκουδάκη Κωνσταντίνα-Παγώνα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γιάννης Παπαδάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Κοπανιάς, Επίκουρος Καθηγητής Αρχαιολογίας της Ανατολικής Μεσογείου, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Αφροδίτη Χασιακού, Λέκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Εθνοτική ταυτότητα και κοινωνική οργάνωση στα κυκλαδικού τύπου νεκροταφεία της Αττικής και της Εύβοιας: αρχαιολογικά και οστεοαρχαιολογικά δεδομένα
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Εθνοτική ταυτότητα και κοινωνική οργάνωση στα κυκλαδικού τύπου νεκροταφεία της Αττικής και της Εύβοιας: αρχαιολογικά και οστεοαρχαιολογικά δεδομένα
Περίληψη:
Στα μέσα της 3ης χιλιετίας χρονολογείται η έναρξη του εμπορίου μακράς εμβέλειας στο Αιγαίο, γεγονός που δημιούργησε ένα εύφορο πεδίο ανταλλαγής ιδεών, τεχνογνωσίας και τεχνέργων και συντέλεσε στη δημιουργία μιας «πολιτισμικής κοινής». Σύμφωνα με αρκετούς ερευνητές, αποτέλεσμα του συγκεκριμένου φαινομένου είναι η μεγάλη διασπορά κυκλαδικών αντικειμένων και πρώτων υλών σε περιοχές εκτός των Κυκλάδων, ενώ οι κάτοικοι των Κυκλάδων παρουσιάζονται ως θαλασσοπόροι και κύριοι διακινητές τους.
Κατά τη μελέτη του υλικού πολιτισμού των αττικών και ευβοϊκών νεκροταφείων της ΠΕΧ, έχουν διαπιστωθεί έντονα κυκλαδικά στοιχεία στην ταφική αρχιτεκτονική, στα κινητά ευρήματα και στις ταφικές πρακτικές. Η παραπάνω παρατήρηση οδήγησε στη διαπίστωση ότι τα προαναφερθέντα νεκροταφεία διαφοροποιούνται από αυτά της ηπειρωτικής Ελλάδας της ίδιας περιόδου και ότι παρουσιάζουν περισσότερες ομοιότητες με τα νεκροταφεία των Κυκλάδων, γεγονός που οδήγησε μερίδα επιστημόνων, να τους αποδώσουν τον χαρακτηρισμό «πρωτοκυκλαδικά νεκροταφεία».
Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι αποτέλεσμα της προγενέστερης έρευνας αλλά και της πεποίθησης πολλών αρχαιολόγων ότι τα ευρήματα που συνοδεύουν έναν νεκρό είναι απαραιτήτως ενδεικτικά της καταγωγής ή της κοινωνικής του θέσης. Κατά συνέπεια, θεωρείται δεδομένη η παρουσία ανθρώπων από τις Κυκλάδες στις συγκεκριμένες θέσεις, η οποία σύμφωνα με ορισμένους μελετητές πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του αποικισμού των συγκεκριμένων περιοχών. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο ο υλικός πολιτισμός εξισώνεται με την εθνοτική ταυτότητα των ανθρώπων μιας προϊστορικής κοινότητας.
Στόχος της συγκεκριμένης μελέτης είναι η εξέταση σε ένα πρώτο επίπεδο των κυκλαδικού τύπου νεκροταφείων της Αττικής (Τσέπι, Αστέρια, Άγιος Κοσμάς) και της Εύβοιας (Μάνικα, Γκισούρι, Αγία Τριάδα). Έπειτα, σε ένα δεύτερο επίπεδο επιδιώκεται η εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το ζήτημα της παρουσίας κυκλαδικών πληθυσμών σε αυτές τις περιοχές και της εθνοτικής ταυτότητας των νεκρών που ενταφιάσθηκαν στα συγκεκριμένα νεκροταφεία. Για την καλύτερη κατανόηση της ΠΧ κοινωνίας, αρχικά εξετάζεται σε θεωρητική βάση το ζήτημα των αποικιών και της εθνοτικής ταυτότητας. Στη συνέχεια, παράλληλα με τα ταφικά δεδομένα εξετάζονται και τα οικιστικά, καθώς στους οικισμούς εντοπίζονται τα προσωπικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης των ατόμων της κοινότητας, από τη μελέτη των οποίων μπορούν να προκύψουν ασφαλέστερα συμπεράσματα για την κοινωνική σύνθεση. Αναφορικά με την ταυτοποίηση της καταγωγής των κατοίκων των παραπάνω περιοχών, χρησιμοποιούνται οι αναλύσεις οστών (αναλύσεις στροντίου και DNA) που έχουν πραγματοποιηθεί στα υπό εξέταση νεκροταφεία, καθώς μόνο αυτές μπορούν να προσφέρουν περισσότερο ασφαλείς απαντήσεις. Στο τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τη σύνθεση των δεδομένων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Αρχαιολογία
Λέξεις-κλειδιά:
Κυκλάδες, Αττική, Εύβοια, εθνοτική ταυτότητα, αποικίες, νεκροταφεία, Τσέπι, Αστέρια, Άγιος Κοσμάς, Μάνικα, Γκισούρι, Αγία Τριάδα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
97
