Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Νανάς Σεραφείμ, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κοτανίδου Αναστασία, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ρούτση Χριστίνα, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Στράντζαλης Γεώργιος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Επιβλέπων
Βασιλειάδης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ροβίνα Νικολέτα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φιλίππου Αναστάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η απώλεια μυϊκής μάζας σε βαρέως πάσχοντες είναι σημαντικός παράγοντας, που συμβάλλει στην εμφάνιση της μυϊκής αδυναμίας, της αποκτηθείσας στη ΜΕΘ (ICU-aw). Πολλές μελέτες έχουν αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα του ηλεκτρικού νευρομυϊκού ερεθισμού ως μέσο πρώιμης αποκατάστασης αλλά καμία ως τώρα δεν έχει εξετάσει την επίδραση εφαρμογής διαφορετικών πρωτοκόλλων στην απώλεια της μυϊκής μάζας. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της εφαρμογής δύο διαφορετικής συχνότητας πρωτοκόλλων στην απώλεια μυϊκής μάζας, σε ασθενείς που νοσηλεύονται στη ΜΕΘ.
Η μελέτη ήταν προοπτική, τυχαιοποιημένη και πραγματοποιήθηκε σε ασθενείς τριών γενικών ΜΕΘ. Πενήντα οκτώ ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν: 18 στην ομάδα ελέγχου και 40 στην ομάδα παρέμβασης με ΗΝΜΕ. Στην ομάδα παρέμβασης οι μισοί ασθενείς έλαβαν ΗΝΜΕ μεσαίας συχνότητας (MF -45 Hz) και οι άλλοι μισοί έλαβαν ΗΝΜΕ υψηλής συχνότητας (HF-75 Hz). Ο ΗΝΜΕ εφαρμόστηκε καθημερινά για 10 ημέρες νοσηλείας στη ΜΕΘ και στα δύο κάτω άκρα, στα κινητικά σημεία στον έσω και έξω πλατύ μυ καθώς και στο μακρό περονιαίο μυ. H ένταση της μυικής σύσπασης αξιολογήθηκε σε κάθε συνεδρία με κλίμακα που κυμαινόταν από το 0 (καμία σύσπαση) έως το 4 (κίνηση σε μεγάλο εύρος). Οι αλλαγές στη μυϊκή μάζα αξιολογήθηκαν με μετρήσεις με υπερηχογράφημα, που έγινε κατά την εισαγωγή και μετά από 10 ημέρες νοσηλεία στη ΜΕΘ, ώστε να υπολογιστεί το πάχος της μυϊκής στοιβάδας-εγκάρσια διάμετρος του ορθού μηριαίου και του μέσου πλατύ μυός. Δώδεκα ασθενείς από την ομάδα MF, επτά ασθενείς από την HF και 10 ασθενείς από την ομάδα ελέγχου τελικά αξιολογήθηκαν.
Κατά την εισαγωγή στη ΜΕΘ δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά (p>0,05) αντιστοίχως ανάμεσα στις ομάδες ελέγχου και παρέμβασης ΗΝΜΕ στην ηλικία (45±25 έναντι 55±16χρονών ), στο φύλο (7/3 έναντι 13/6 άρρεν/θήλυ) αλλά ούτε και στις κλίμακες βαρύτητας SOFA score (6±3 έναντι 7±3), APACHE II score (13±8 έναντι 13±6) και SAPS III score (46±15 έναντι 54±15). Κατά τη σύγκριση των δύο ομάδων παρέμβασης μεταξύ τους, δηλαδή ανάμεσα στην ομάδα μεσαίας συχνότητας MF και την ομάδα υψηλής συχνότητας HF, δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά (p>0,05) αντιστοίχως στην ηλικία (55±15 έναντι 55±13χρονών), στο φύλο (7/5 έναντι 6/1 άρρεν/θήλυ), στο SOFA score (7±3 έναντι 6±3), APACHE II score (15±6 έναντι 10±6) αλλά υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά (p=0,04) στο SAPS III score (60±12 έναντι 46±15).
Μετά 10 ημέρες νοσηλείας στη ΜΕΘ η εγκάρσια διάμετρος στο δεξιό ορθό μηριαίο μειώθηκε στην ομάδα ελέγχου κατά 13,3±9,3% (p=0,003) και στην ομάδα παρέμβασης με ΗΝΜΕ 5,9±11% (p=0,008). Η εγκάρσια διάμετρος στο δεξιό μέσο πλατύ μειώθηκε στην ομάδα ελέγχου 25,3±15,3% (p=0,006) και στην ομάδα παρέμβασης με ΗΝΜΕ 12,9±21,2% (p=0,019). Στον αριστερό ορθό μηριαίο η εγκάρσια διάμετρος, επίσης, μειώθηκε στην ομάδα ελέγχου 10,3±11,0% (p=0,024) και στην ομάδα παρέμβασης με ΗΝΜΕ 4,7±12,4% (p=0,053). Η εγκάρσια διάμετρος στο αριστερό μέσο πλατύ μειώθηκε στην ομάδα ελέγχου 17,7±12,6% (p=0,059) και στην ομάδα παρέμβασης με ΗΝΜΕ 11,0±14,4% (p=0,014). Mόνο στο δεξί πόδι οι μειώσεις που παρατηρήθηκαν διέφεραν σημαντικά (p<0,05) ανάμεσα στις δυο ομάδες.
Η εγκάρσια διάμετρος στο δεξιό ορθό μηριαίο μειώθηκε στην ομάδα μεσαίας συχνότητας MF 7,2±7,9% (p=0,01) και στην ομάδα υψηλής συχνότητας HF 3,6±15,34% (p=0,83). Ανάμεσα στις δύο ομάδες δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το μέγεθος της μείωσης της εγκάρσιας διαμέτρου (απόλυτη τιμή ή ποσοστό) (p=0,30). Η εγκάρσια διάμετρος στο δεξιό μέσο πλατύ μειώθηκε στην ομάδα MF 17,0±16,6% (p=0,02) και στην ομάδα HF 6,6±27,3% (p=0,44). Ανάμεσα στις δύο ομάδες δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το μέγεθος της μείωσης της εγκάρσιας διαμέτρου (απόλυτη τιμή ή ποσοστό) (p=0,48). Στον αριστερό ορθό μηριαίο η εγκάρσια διάμετρος, επίσης, μειώθηκε στην ομάδα MF 22,8±12,9% (p=0,06) αλλά στην ομάδα HF αυξήθηκε 1,5±8,8%, (p=0,67). Ανάμεσα στις δύο ομάδες δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το μέγεθος της μείωσης της εγκάρσιας διαμέτρου (απόλυτη τιμή ή ποσοστό) (p=0,04). Η εγκάρσια διάμετρος στο αριστερό μέσο πλατύ μειώθηκε στην ομάδα MF 11,5±10,2%, (p=0,07) και ομοίως στην ομάδα HF 10,4±18,1%, (p=0,13). Ανάμεσα στις δύο ομάδες δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το μέγεθος της μείωσης της εγκάρσιας διαμέτρου (απόλυτη τιμή ή ποσοστό) (p=0,986).
Επίσης, δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στην MF και την HF ομάδα αντίστοιχα στο ποσοστό των συνεδριών που ολοκληρώθηκαν (89,2±19,2% έναντι 95,2±20.2%, p=0,16) και στην ένταση της μυϊκής σύσπασης (2,3±0,7 έναντι 2,9±0,7 p=0,09).
Το πρωτόκολλο υψηλής συχνότητας HF φάνηκε ότι υπάρχει μια τάση να επιτυγχάνει μικρότερη απώλεια μυϊκής μάζας συγκριτικά με το πρωτόκολλο μεσαίας συχνότητας MF. Αυτά τα ευρήματα, όμως, δεν μπορούν να οδηγήσουν σε κατηγορηματικά συμπεράσματα. Περισσότερες μελέτες στο μέλλον χρειάζονται, ώστε να τεκμηριωθεί το καλύτερο πρωτόκολλο για εφαρμογή ΗΝΜΕ σε βαρέως πάσχοντες.
