Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ευαγγελία Χαρμανδάρη, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Μαστοράκος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ουρανία Τσιτσιλώνη, Καθηγήτρια, Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Χρούσος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Τσίγκος, Καθηγητής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Ιωάννης Μανιός, Καθηγητής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Φλώρα Μπακοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΣΚΟΠΟΣ
Η καρδιαγγειακή νόσος(CVD) αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θνησιμότητας παγκοσμίως. Ένας αριθμός παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου έχουν συσχετιστεί με την εμφάνιση πρώιμης αθηρωμάτωσης, όπως η παχυσαρκία,ο ΣΔΙΙ, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία,το μεταβολικό σύνδρομο(MΣ). Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της προγνωστικής αξίας και δυνατότητας χρήσης ως δεικτών πρόληψης CVD νέων μη παραδοσιακών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου σε παιδιά και εφήβους με MΣ, η συσχέτισή τους με το βαθμό αθηρωμάτωσης και η τροποποίησή τους με την εφαρμογή ενός εξατομικευμένου διεπιστημονικού προγράμματος διατροφής και άσκησης.
ΜΕΘΟΔΟΙ
Σχεδιάστηκε προοπτική μελέτη ασθενών-μαρτύρων στην οποία συμμετείχαν ασθενείς που παρακολουθούνταν στο Ιατρείο Αντιμετώπισης Αυξημένου Βάρους. Η ομάδα ασθενών περιελάμβανε παιδιά και έφηβους που πληρούσαν τα κριτήρια της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη για το MΣ, ενώ η ομάδα ελέγχου περιελάμβανε παιδιά και εφήβους με παχυσαρκία χωρίς MΣ. Στρατολογήθηκαν ογδόντα εννέα (n=89) παιδιά και έφηβοι με MΣ[μέση ηλικία±SD:13,19±0,20έτη, 59 αγόρια(66,3%), 30 κορίτσια(33,7%),15 προεφηβικής ηλικίας (16,8%),74 έφηβοι(83,1%)] και εξήντα (n=60) παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι[μέση ηλικία±SD:12,05±0,28έτη, 37 αγόρια(61,7%), 23 κορίτσια(38,3%),17 προεφηβικής ηλικίας (28,3%), 43 έφηβοι(71,7%)] ασθενείς-μάρτυρες. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε κλινική εξέταση, triplex καρωτίδων, υπερηχογράφημα καρδιάς και ήπατος, ελήφθη αιματολογικός, βιοχημικός, ενδοκρινολογικός έλεγχος και προσδιορίστηκε με κυτταρομετρία(CBA) το προφίλ των κυτταροκινών που εμπλέκονται στην λιπώδη φλεγμονή. Με τη συμπλήρωση ενός έτους παρέμβασης, οι ασθενείς υποβλήθηκαν εκ νέου στον αρχικό κλινικοεργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Από την μελέτη των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου, μετά από ένα έτος παρέμβασης, στους ασθενείς με ΜΣ διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική μείωση συστολικής αρτηριακής πιέσεως(P<0,01) και αύξηση της HDL(P<0,05).Μελετώντας τους μη παραδοσιακούς παράγοντες, μετά την παρέμβαση, στην ομάδα με ΜΣ διαπιστώθηκε σημαντική ελάττωση των αναλογιών TG/HDL(P<0,05) και ApoB/ApoA1(P<0,01), των συγκεντρώσεων λεπτίνης(P<0,01) και IL-6(P<0,01).Οι ασθενείς με ΜΣ παρουσίαζαν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις των προφλεγμονωδών κυτταροκινών TNF-α, IL-17A, INF-γ συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου(P<0,05).
Από το triplex καρωτίδων καταγράφηκε μέση τιμή πάχους έσω-μέσου χιτώνα(cIMT) κοινής καρωτίδας 0,65±0,03mm στην ομάδα MΣ κατά την αρχική αξιολόγηση, τιμή υψηλότερη από το φυσιολογικό εύρος:0,49±0,03mm για την ηλικία, και με στατιστικώς σημαντική διαφορά από την ομάδα ελέγχου,0,50±0,02mm. Επιπλέον, καταγράφηκε στατιστικώς σημαντική βελτίωση του cIMT μετά την παρέμβαση στην ομάδα MΣ(P<0,01). Oι ασθενείς με ΜΣ παρουσίαζαν υψηλότερες τιμές πάχους μεσοκοιλιακού διαφράγματος κατά τη συστολή(IVSs),μεγαλύτερη τελοδιαστολική(LVIDd) και τελοσυστολική(LVIDs) διάμετρο αριστερής κοιλίας συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, γεγονός που καταδεικνύει τον πιθανό κίνδυνο αρχόμενης υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας που συνοδεύει το MΣ. Από τον U/S ήπατος διαπιστώθηκε NAFLD στον πληθυσμό με ΜΣ σε ποσοστό 51,5%, ενώ μετά την παρέμβαση παρατηρήθηκε παράλληλη βελτίωση της στεάτωσης, του cIMT και της IL-6. Από τον έλεγχο πιθανών προγνωστικών παραγόντων, οι ανεξάρτητες μεταβλητές που έχουν συσχετιστεί με τη λιπώδη φλεγμονή, όπως η lL-6, ο δείκτης HOMA-IR και η περίμετρος μέσης, αναδείχθηκαν ως θετικοί προγνωστικοί παράγοντες για την εκτίμηση της πρώιμης έναρξης αθηρωμάτωσης στην παιδική και εφηβική ηλικία.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα αποτελέσματά μας καταδεικνύουν αυξημένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο για την ομάδα ασθενών με ΜΣ, ενώ διαπιστώθηκε σημαντική βελτίωση στις καρδιαγγειακές παραμέτρους και στο προφίλ των προφλεγμονωδών παραγόντων μετά την παρέμβαση. Νέοι, μη παραδοσιακοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως οι αναλογίες TG/HDL, ApoB/ApoA1, οι συγκεντρώσεις λεπτίνης και IL-6, παρουσίασαν σημαντική βελτίωση μετά από ένα έτος εφαρμογής του προγράμματος παρέμβασης.
