Κατεύθυνση Χημεία και Τεχνολογία Περιβάλλοντος
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2016-10-19

2016

Πυργάκη Κωνσταντίνα

Εμμανουήλ Δασενάκης Καθηγητής (Επιβλέπων), Αριάδνη Αργυράκη Αναπλ. Καθηγήτρια,Ιωάννης Μήτσης Επίκ. Καθηγητής

Διερεύνηση της παρουσίας και προέλευσης του εξασθενούς χρωμίου στα φυσικά ύδατα της ευρύτερης περιοχής Γερανείων Ορέων και Λουτρακίου

Ελληνικά

Investigation of the occurrence and origin of hexavalent chromium in natural waters of Geraneia Mountains and Loutraki area

Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος
του Tμήματος Χημείας και στο Εργαστήριο Οικονομικής Γεωλογίας & Γεωχημείας του
τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών κι έχει ως σκοπό τη διερεύνηση της παρουσίας και
προέλευσης του Cr(VI) στα φυσικά ύδατα της ευρύτερης περιοχής Λουτρακίου και
Γερανείων Ορέων.Για την κατανόηση ενός τέτοιου πολύπλοκου φυσικoύ προβλήματος
είναι αναγκαία η συνδυασμένη, λεπτομερής και συστηματική έρευνα ως προς τα
γεωλογικά, υδροχημικά, γεωχημικά, ορυκτολογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά
της περιοχής έρευνας όσο και ως προς τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες και τις
χρήσεις γης.
Για τη συλλογή πρωτογενών δεδομένων στην παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε
δειγματοληψία υπόγειων (26 δείγματα) και επιφανειακών υδάτων (12 δέιγματα) τόσο
κατά την υγρή περίοδο Απριλίου 2015 όσο και κατά την ξηρή Σεπτεμβρίου 2015 (15
δείγματα) καθώς επίσης και συλλογή στερεών δειγμάτων συμπεριλαμβανομένων
πετρωμάτων, εδαφών και χαλαρών υλικών. Οι συγκεντρώσεις Cr(VI) στο νερό
μετρήθηκαν με φασματοφωτομετρία UV-VIS με όριο ανίχνευσης τα 2μg/L. Παράλληλα,
μετρήθηκε μία σειρά υδατικών παραμέτρων με συνδυασμό επιτόπου και εργαστηριακών
αναλυτικών τεχνικών οι οποίες επέτρεψαν τον πλήρη χαρακτηρισμό του τύπου του
νερού καθώς και τον εντοπισμό σημαντικών αλληλοσυσχετίσεων των χημικών
στοιχείων και ενώσεων που προσδιορίστηκαν.
Από την επεξεργασία όλων των παραπάνω στοιχείων προέκυψε ότι οι συγκεντρώσεις
Cr(VI) στο νερό βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με αυτά που έχουν ήδη μετρηθεί στην
περιοχή κατά προηγούμενες έρευνες. Συγκεκριμένα, μέτριες έως υψηλές
συγκεντρώσεις Cr(VI) εντοπίζονται στον μεταλλικό υδροφορέα του Λουτρακίου καθώς
και στον αλλουβιακό υδροφορέα του Σχίνου (max 120 μg/L). Η μέση συγκέντρωση του
Cr(VI) στα υπόγεια ύδατα του Λουτρακίου εκτιμήθηκε στην παρούσα έρευνα στα 22,8
μg/L και δεν ξεπερνά το ανώτερο αποδεκτό όριο για το συνολικό χρώμιο στο πόσιμο
νερό σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι 50μg/L. Oι πηγές
των Γερανείων Ορέων της υδρολογικής Λεκάνης του Λουτρακίου χαρακτηρίζονται από
πιο χαμηλές εώς μέτριες συγκεντρώσεις ενώ στα υδατορέματα το Cr(VI) βρίσκεται
στα φυσικά αναμενόμενα χαμηλά έως μη ανιχνεύσιμα επίπεδα. Tα ευρήματα αυτά δεν
εμπνέουν ανησυχία καθώς βρίσκονται σε συμφωνία με δημοσιευμένα αποτελέσματα της
διεθνούς βιβλιογραφίας τα οποία αναφέρονται σε περιοχές γεωγενούς προέλευσης
χρωμίου λόγω της παρουσίας υπερμαφικών πετρωμάτων (οφιόλιθοι). Aυτό το γεγονός
σε συνδυασμό με την υψηλή περιεκτικότητα του νερού του Λουτρακίου σε μαγνήσιο,
ένα στοιχείο πολύ ευεγερτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό, το καθιστά έναν
πολύτιμο φυσικό πόρο που χρήζει περιβαλλοντικής προστασίας.
Η προέλευση του Cr(VI) στα υπόγεια ύδατα κυρίως των αλλουβιακών υδροφόρων
οριζόντων αποδίδεται σε συνδυασμό παραγόντων οι οποίοι περιλαμβάνουν σε πρώτο
στάδιο την γεωγενή απελευθέρωση του τρισθενούς χρωμίου από τα υπερβασικά
πετρώματα και τα προϊόντα αποσάθρωσης τους και σ’ένα δεύτερο στάδιο την
οξείδωση του σε Cr(VI). Η παρούσα έρευνα εντόπισε τρεις διαφορετικούς πιθανούς
παράγοντες οι οποίοι εμπλέκονται στην απελευθέρωση του Cr(VI): α) γεωγενείς
φάσεις του Μn(IV) οι οποίες εντοπίστηκαν στα υπερμαφικά πετρώματα, β) νιτρικά
ιόντα τα οποία οφείλονται στις ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχεται ο υδροφόρος,
και γ) γεωγενείς φάσεις του Fe(III), χαρακτηριστικών δευτερογενών ορυκτών των
υπερμαφικών πετρωμάτων της περιοχής . Υπό το πρίσμα της γεωγενούς προέλευσης,
δεν τίθεται θέμα περιβαλλοντικής ευθύνης ως προς την παρουσία του C(VI) στα
φυσικά ύδατα της ευρύτερης περιοχής. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να πραγματοποιείται
συνεχής παρακολούθηση του φαινομένου και ταυτοχρόνως θα πρέπει να δοθεί
μεγαλύτερο βάρος στην έρευνα ως προς τον ρόλο που διαδραματίζουν επιπρόσθετες
ανθρωπογενείς πιέσεις όπως η νιτρορύπανση και η υφαλμύρινση στην εμφάνιση του
Cr(VI) στα υπόγεια ύδατα έτσι ώστε σε περίπτωση όξυνσης του φαινομένου να
μπορεί να γίνει σωστή αντιμετώπιση του με την εφαρμογή ορθών πρακτικών.

Εξασθενές Χρώμιο, Λουτράκι, Γεράνεια Όρη, Υπόγεια Ύδατα, Γεωγενής Ρύπανση

Ναι

1-9

Ναι

116

155

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1316896/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1316896