Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2012-06-30

2012

Νανούρης Νικόλαος

Επικ. Καθηγ. Ευγενία Αντωνοπούλου (Επιβλέπουσα), Καθηγ. Παναγιώτης Νιάρχος, Επικ. Καθηγ. Ελένη Λιβανίου-Ροβίθη, Επικ. Καθηγ. Μαίρη Κοντιζά (Αντικατέστησε την κα Ε. Λιβανίου-Ροβίθη την 08/02/2011 λόγω συνταξιοδότησης)

Μελέτη των Μακροχρόνιων Παρατηρούμενων Μεταβολών της Τροχιακής Περιόδου στα Διπλά Εκλειπτικά Αστρικά Συστήματα

Ελληνικά

Το ερευνητικό αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αφορά τη
θεωρητική μελέτη μακροχρόνιων μεταβολών της τροχιακής περιόδου σε διπλά
εκλειπτικά αστρικά συστήματα. Η μελέτη αυτή έχει ως σκοπό την ανάπτυξη της
μεθοδολογίας εκείνης μέσω της οποίας θα καθίσταται δυνατός ο υπολογισμός του
ελάχιστου απαιτούμενου χρονικού εύρους παρατηρήσεων ώστε οι επιπτώσεις της
δράσης του εκάστοτε εξεταζόμενου μηχανισμού να είναι μετρήσιμες μέσω της
ανάλυσης των αντίστοιχων διαγραμμάτων O-C. Η παρατηρησιακή υποστήριξη της
διατριβής στηρίζεται στον προσδιορισμό χρόνων ελαχίστων που έχουν προκύψει μετά
από την παρατήρηση διπλών συστημάτων σε μακροχρόνια κλίμακα η οποία αγγίζει ή
και ξεπερνά τα 100 χρόνια. Επιβάλλοντας ένα μοντέλο σταθερής περιόδου (γραμμική
εφημερίδα) στους διαθέσιμους χρόνους ελαχίστων, η μελέτη των μεταβολών της
περιόδου γίνεται με βάση τη χρονική διαμόρφωση των παραγόμενων υπολοίπων. Η
ανάλυση των διαγραμμάτων O-C, όπως έχει ιστορικά επικρατήσει ο όρος, έχει
αποδειχθεί αξιόπιστο μέσο εξαγωγής συμπερασμάτων σχετικά με το χρονικό ρυθμό
μεταβολής της περιόδου ενώ, συμπληρωματικά, χρησιμοποιείται ως μέσο
επιβεβαίωσης της παρουσίας συγκεκριμένων φυσικών μηχανισμών που προκαλούν τις
μεταβολές της περιόδου. Η μεθοδολογία που παρουσιάζεται είναι πρωτότυπη και
είχε δύο βασικούς στόχους. Ο πρώτος στόχος είναι ο προσδιορισμός των
απαιτούμενων συνθηκών (π.χ. στάθμη θορύβου, χρονικό παράθυρο, ένταση φυσικών
μηχανισμών) ώστε μια συγκεκριμένη φυσική διαδικασία να καθίσταται ανιχνεύσιμη
μέσω της ανάλυσης των διαγραμμάτων O-C. Προσδιορίζονται έτσι αναλυτικές
εκφράσεις της τροχιακής περιόδου και των συναρτήσεων εκείνων που οφείλουν να
διαμορφώνουν το αντίστοιχο διάγραμμα O-C (συνθετικά διαγράμματα) κάτω από την
επίδραση του εκάστοτε μηχανισμού. Κάτω από την επιλογή συγκεκριμένης στάθμης
θορύβου, εκτιμώνται τα κρίσιμα απαιτούμενα χρονικά διαστήματα μετά τα οποία ο
κάθε μηχανισμός (ξεχωριστά) καθίσταται ανιχνεύσιμος. Ο δεύτερος στόχος αφορά
την αξιολόγηση του βαθμού αξιοπιστίας ορισμένων παραδοχών που μέχρι σήμερα
υϊοθετούνταν σε πληθώρα αναλύσεων διαγραμμάτων O-C και εύκολα μπορεί να βρει
κανείς στην υπάρχουσα βιβλιογραφία (π.χ. η παραβολική τάση ως δείκτης παρουσίας
ενός μακροχρόνιου μηχανισ
μού). Η προτεινόμενη μεθοδολογία οδήγησε σε χρήσιμες και απλές μαθηματικές
σχέσεις εκτίμησης φυσικών παραμέτρων των εμπλεκόμενων μηχανισμών με βάση την
πληροφορία η οποία έχει προκύψει από την ανάλυση των διαγραμμάτων O-C και
εφαρμόστηκε σε επτά αποχωρισμένα διπλά συστήματα. Πέντε από αυτά (YY Gem, CV
Boo, DU Leo, HS Hya, WZ Oph) δεν παρουσιάζουν καμία ένδειξη μεταβολής της
περιόδου τους, κάτι το οποίο εξηγήθηκε με επιτυχία κάτω από τη συνδυασμένη
δράση της απώλειας μάζας και της μαγνητικής πέδησης. Επιπλέον,
πραγματοποιηθήκαν ορισμένες παρατηρησιακές και στατιστικές μελέτες με σκοπό τον
προσδιορισμό της ακρίβειας του χρόνου ελαχίστου και τους παράγοντες που μπορούν
να επιδράσουν και να οδηγήσουν σε πιθανή λανθασμένη εκτίμησή του.

Διπλά Εκλειπτικά Συστήματα Αστέρων, Αστρικός Άνεμος, Απώλεια Μάζας και Στροφορμής, Χρόνοι Ελαχίστων, Συνθετικά Διαγράμματα O-C

Όχι

0

Ναι

330

xix, 366

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1309127/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1309127