Περίληψη:
Το αστικό πράσινο παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των
πόλεων. Ανάλογα με την πληθυσμιακή αύξηση στις πόλεις, αυξάνεται η παραγωγή και
η χρήση μετάλλων που ως αποτέλεσμα έχει, η ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος
συμπεριλαμβανομένων των εδαφών, του νερού και της ατμόσφαιρας, να υποβαθμίζεται
διακυβεύοντας την ανθρώπινη υγεία. Με τη βοήθεια της αστικής περιβαλλοντικής
γεωχημείας διερευνώνται σημαντικές διεργασίες για την απόθεση, τη χωρική
κατανομή, τη διασπορά, την κινητικότητα και τα γεωχημικά χαρακτηριστικά
ορισμένων, δυνητικά επικίνδυνων ιχνοστοιχείων στα εδάφη. Η γνώση που παράγεται
μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εκτίμηση της ρύπανσης του
περιβάλλοντος από ιχνοστοιχεία και στην αξιολόγηση των δυνητικών κινδύνων στην
ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Με γνώμονα τα παραπάνω, στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας μελετήθηκε μια σειρά
γεωχημικών περιβαλλοντικών παραμέτρων (βαρέα μέταλλα) στο Πάρκο Περιβαλλοντικής
Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», μία περιοχή αναψυχής εντός του αστικού
ιστού της Αθήνας. Η δειγματοληψία εστιάστηκε σε δύο παιδικές χαρές του πάρκου,
με ιδιαίτερα μεγάλη επισκεψιμότητα σε καθημερινή βάση. Το εξεταζόμενο γεωχημικό
μέσο είναι το επιφανειακό έδαφος, το οποίο ενδιαφέρει από άποψη έκθεσης σε
δυνητική ρύπανση, κυρίως για τα παιδιά, μέσω της συμπτωματικής επαφής και
εισόδου στον οργανισμό τους κατά το παιχνίδι και της συχνής κίνησης των χεριών
στο στόμα.
Συγκεκριμένα, για τον έλεγχο ψευδο-ολικών συγκεντρώσεων των βαρέων μετάλλων Pb,
Zn, Cu, Mn, Cr, Ni, Co, Cd έγινε διαλυτοποίηση των δειγμάτων εδάφους με οξέα εν
θερμώ. Οι αντίστοιχες μέσες τιμές που προσδιορίστηκαν είναι 27, 45, 17, 272,
47, 49, 11 mg/Kg αντίστοιχα. Για την εκτίμηση της βιοπροσβασιμότητας των
συγκεντρώσεων βαρέων μετάλλων στο επιφανειακό έδαφος, χρησιμοποιήθηκε αραιό
υδροχλωρικό οξύ σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και οι μέσες τιμές που
υπολογίστηκαν με τη μέθοδο αυτή είναι 26, 30, 10, 345, 6, 14, 8 σε mg/Kg
αντίστοιχα. Οι παραπάνω τιμές είναι χαμηλές με βάση διεθνή όρια. Επιπλέον, για
την εκτίμηση της in situ ετερογένειας του εδάφους ως προς τις συγκεντρώσεις
βαρέων μετάλλων υπολογίστηκε η τιμή της σχετικής τυπικής απόκλισης (RSD sampl%)
σε διάφορες χωρικές κλίμακες. Διαπιστώνεται γενικά αύξηση της ετερογένειας για
τα στοιχεία με αύξηση της απόστασης.
Λέξεις-κλειδιά:
Αστική γεωχημεία, Ρύπανση περιβάλλοντος, Βαρέα μέταλλα, Έδαφος, In situ ετερογένεια
