Μονάδα:
ΠΜΣ Στρατηγικές Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Καταστροφών και ΚρίσεωνΒιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2016-10-04
Συγγραφέας:
Ψαρρής Δημήτριος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ε. Λέκκας Καθηγητής (Επιβλέπων), Ν. Βούλγαρης Καθηγητής, Ι. Κασσάρας Επίκ. Καθηγητής
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η αντίδραση του Κρατικού Μηχανισμού σε Τοπικό, Περιφερειακό και Κεντρικό Επίπεδο μετά το Σεισμό της 17ης Νοεμβρίου 2015 (Μ: 6,1) στο νησί της Λευκάδας
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
The Response of the Public Sector Authorities in a Local, Peripheral and Central Level after the Earthquake of the November 17th 2015 in the Island of Lefkada
Περίληψη:
Στις 17 Νοεμβρίου 2015 το νησί της Λευκάδας επλήγη από ισχυρότατο σεισμό
μεγέθους 6,1 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ με επίκεντρο Δυτικά του νησιού. Λόγω
του μικρού εστιακού βάθους του ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός στις
περισσότερες περιοχές της χώρας. Από το σεισμό δεν επλήγησαν τόσο τα σύγχρονα
κτήρια όσο οι παλαιές κατασκευές, προ του 1953 και οι παντός τύπου προσθήκες σε
αυτές που είχαν κατασκευαστεί χωρίς την επίβλεψη μηχανικού. Τη μεγαλύτερη ζημιά
από το σεισμό της Λευκάδας υπέστη το οδικό δίκτυο καθώς και τα παντός είδους
δίκτυα του νησιού λόγω του συνοδού γεωδυναμικού φαινομένου των κατολισθήσεων. Ο
τραγικός απολογισμός του σεισμού ήταν ο θάνατος δύο γυναικών, ο οποίος όμως δεν
επήλθε από κατάρρευση κάποιας κατοικίας αλλά από πτώση βράχου στη μία περίπτωση
και κατάρρευση ενός φράχτη στην άλλη. Λόγω της εποχής εκδήλωσης του φαινομένου
ο αριθμός των θυμάτων ήταν εξαιρετικά περιορισμένος σε σχέση με το αν ο σεισμός
εκδηλωνόταν κατά τους θερινούς μήνες όπου το νησί της Λευκάδας και ιδιαίτερα οι
δυτικές παραλίες αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών τόσο από την Ελλάδα
όσο και από το εξωτερικό. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται αρχικά μια γενική
παρουσίαση του νησιού της Λευκάδας με την παράθεση γενικών αλλά και ιστορικών
στοιχείων. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι οικονομικές και κοινωνικές δομές που
λειτουργούνστο νησί καθώς επίσης και ο ρόλος της κάθε μιας έναντι μια φυσικής
καταστροφής όπως ο σεισμός. Ακολούθωςκαι με βάση βιβλιογραφικά δεδομένα
αποτυπώνεται συνοπτικά το ευρύτερο γεωδυναμικό πλαίσιο τόσο του ελλαδικού χώρου
όσο και του Ιονίου Πελάγους και της Λευκάδας ειδικότερα. Παρουσιάζονται επίσης
στοιχεία που αφορούν ιστορικούς σεισμούς για τους χρόνους όπου υπάρχουν
αναφορές (13ος αιώνας μ.χ. και μετά). Κατόπιν και με βάση βιβλιογραφικές
αναφορές αλλά και μαρτυρίες κατοίκων επιχειρείται να περιγραφεί συνοπτικά ο
σεισμός που έπληξε το νησί τον Αύγουστο του 2003. Ακολούθως και με την ίδια
μεθοδολογία παρουσιάζεται ο σεισμός της 17ης Νοεμβρίου του 2015 με τις
επιπτώσεις που αυτός επέφερε στην πληγείσα περιοχή. Προκειμένου να γίνει
αντιληπτή η αντίδραση της τοπικής κοινωνίας έναντι του καταστροφικού αυτού
γεγονότος φάνηκε χρήσιμο στο εισαγωγικό μέρος να παρατεθούν κάποιες
κοινωνικοοικονομι
κές παράμετροι από τις οποίες προκύπτουν δεδομένα για την κοινωνική έρευνα που
θα ακολουθήσει και είναι δομημένη στα πλαίσια της γενικής κουλτούρας του
νησιού. Επιχειρείται ακόμα μια συνοπτική παρουσίαση των διοικητικών αλλά και
των πάσης φύσεως δομών που λειτουργούν στο νησί σύμφωνα με την υπάρχουσα
διοικητική διαίρεσητου σχεδίου Καλλικράτης. Το κύριο που η εργασία αυτή
πραγματεύεται όμως είναι η απόκριση των δομών της διοίκησης έναντι του
καταστροφικού αυτού γεγονότος σε Τοπικό, Περιφερειακό – Αποκεντρωμένο και
Κεντρικό επίπεδο. Ο σεισμός της Λευκάδας είναι το δεύτερο γεγονός μετά τους
σεισμούς της Κεφαλονιάς του 2014 που η πολιτεία καλείται να δειαχειριστεί με
τις νέες δομές Τοπικής Αυτοδιοίκησης όπως αυτές προέκυψαν από το σχέδιο
«Καλλικράτης». Η εμπειρία ωστόσο δεν καταδεικνύει σημαντικές αλλαγές στην πράξη
παρά μόνο στην κατανομή των αρμοδιοτήτων με επίκεντρο τις υπηρεσίες της
Περιφέρειας. Παρ’ όλα αυτά ο ρόλος της κεντρικής διοίκησης είναι και παραμένει
καίριος με δεδομένο ότι τις πρώτες ώρες μετά το σεισμό και χωρίς την ακριβή
εικόνα της καταστροφής σε ό,τι αφορά θύματα και ζημιές θα ήταν άκρως
παρακινδυνευμένη η διαχείριση του συμβάντος σε αμιγώς περιφερειακό επίπεδο.
Τέλος επιχειρείται μια κοινωνική έρευνα, όπως περιγράφηκε και προηγούμενα,
βασισμένη στις μαρτυρίες των πληγέντων οι οποίοι ταξινομούνται ανάλογα με τα
δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους, ο βαθμός στον οποίο
επλήγησαν από το σεισμό καθώς επίσης και ο βαθμός ικανοποίησής τους από την
αντίδραση της πολιτείας σε ό,τι αφορά την παροχή βοήθειας, στέγασης και σίτισης
τις πρώτες στιγμές μετά το σεισμό. Η έρευνα αυτή έχει γίνει με απόλυτο σεβασμό
στους πληγέντες με την παρουσία μας στο νησί όσο αυτή διήρκεσε να είναι
διακριτική πλην όμως αποτελεσματική. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια μελέτη σε
όλα τα επίπεδα της Δημόσιας Διοίκησης, στις φάσεις της κινητοποίησής της αλλά
και της απόκρισης. Δεν αποτελεί μια γεωλογική μελέτη και τα οποιαδήποτε
στοιχεία περιέχονται, βασίζονται σε βιβλιογραφικές αναφορές.. Επιχειρείται μια
μελέτη των επιπτώσεων του καταστροφικού γεγονότος σε συνδυασμό με τις ενέργειες
και της δράσεις για την αντιμετώπισή του. Όπως προαναφέρθηκε το παρόν πόνημα
αυτό βασίζεται αποκλειστικά σε βιβλιογραφικά στοιχεία σε ό,τι αφορά τη γεωλογία
της περιοχής, το ιστορικό σεισμικότητας και την περιγραφή του φαινομένου.
Επίσης σε βιβλιογραφικές αναφορές έχουν βασιστεί και τα όποια στοιχεία
παρατίθενται σε σχέση με τις θεωρητικές προσεγγίσεις της διαχείρισης
καταστροφών. Στο δεύετερο μέρος η εργασία βασίζεται σε προσωπική έρευνα στον
τόπο που επλήγη από το σεισμό με ατομικό φωτογραφικό υλικό που αφορά στις
πρώτες εικόνες μετά από αυτόν αλλά και προσωπική έρευνα σε ό,τι αφορά την
αντίδραση της Δημόσιας Διοίκησης σε όλα τα επίπεδα δεδομένου ότι είχα την
ευκαιρία να παρακολουθήσω τις συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συντονιστικού
Οργάνου Πολιτικής Προστασίας .
Λέξεις-κλειδιά:
Σεισμός Λευκάδας 2015, Απόκριση Κρατικού Μηχανισμού, Στρατηγική Διαχείρισης Κρίσεων σε Τοπικό, Αποκεντρωμένο και Κεντρικό Επίπεδο, Λευκάδα, Σεισμός
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
65
