Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κουτσούκη Δ., Καθηγήτρια, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μαριδάκη Μ., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ,ΕΚΠΑ
Σκορδίλης Ε., Λέκτορας, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξεταστεί η εμφάνιση της παχυσαρκίας σε παιδιά με νοητική καθυστέρηση (ΝΚ) και να διαπιστωθεί αν υπάρχει διαφοροποίηση, αναφορικά με το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και τις διατροφικές συνήθειες των γονέων τους, με την πρόθεση των γονέων να υιοθετήσουν υγιεινή διατροφή, καθώς και με τη συμμετοχή των παιδιών σε εξωσχολικές φυσικές δραστηριότητες.
ΜΕΘΟΔΟΣ: Εξετάστηκε ο ΔΜΣ συνολικά 73 παιδιών,17 κοριτσιών και 56 αγοριών, ηλικίας 7 έως 12 ετών και αξιολογήθηκαν οι απαντήσεις 41 γονέων στα ερωτηματολόγια Θεωρίας Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς (ΘΣΣ) και Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων (ΕΣΚΤ). Όλα τα παιδιά είχαν ελαφριά και μέτρια ΝΚ και η επιλογή τους έγινε από δημόσια ειδικά δημοτικά σχολεία και από συλλόγους προσαρμοσμένων κινητικών δραστηριοτήτων του νομού Αττικής.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Βρέθηκε ότι, τα ποσοστά παχυσαρκίας και σωματικού υπέρβαρου στα παιδιά με ΝΚ, ήταν 20,5% και 28,8% αντίστοιχα. Επίσης, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, τα κορίτσια είχαν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας (23,5%) και σωματικού υπέρβαρου (42,2%), σε σχέση με τα αγόρια (19,6% και 25% αντίστοιχα). Συγκριτικά με τα παιδιά της ίδιας χρονολογικής ηλικίας χωρίς ΝΚ, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά με ΝΚ είχαν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας. Ο ΔΜΣ παιδιών με ΝΚ και των γονέων τους συσχετιζόταν θετικά, ωστόσο η συσχέτιση δεν ήταν στατιστικά σημαντική.
Αναφορικά με τις απαντήσεις των γονέων στο ΕΣΚΤ, βρέθηκε ότι οι διατροφικές τους συνήθειες σχετίζονται με το ΔΜΣ των παιδιών τους και ότι η κατανάλωση δημητριακών από τις μητέρες, αποτελεί ικανοποιητικό παράγοντα πρόβλεψης του ΔΜΣ των παιδιών. Επιπλέον, οι αναλύσεις έδειξαν ότι η πρόθεση των γονέων για υιοθέτηση υγιεινής διατροφής ήταν γενικά θετική. Σημαντικές διαφορές, όμως βρέθηκαν στις απαντήσεις των μητέρων, αναφορικά με τον παράγοντα στάσεις. Συγκεκριμένα, οι μητέρες των παιδιών με παχυσαρκία είχαν θετικότερες στάσεις από τις μητέρες των παιδιών με σωματικό υπέρβαρο. Επίσης, βρέθηκε ότι παράγοντας πρόβλεψης του ΔΜΣ των παιδιών ήταν ο αντιλαμβανόμενος έλεγχος των μητέρων.
Η συμμετοχή σε εξωσχολικές φυσικές δραστηριότητες διαφοροποιούσε και το ΔΜΣ των παιδιών. Τα παιδιά που συμμετείχαν είχαν μεγαλύτερο ΔΜΣ από τα παιδιά που δε συμμετείχαν. Η συμμετοχή των παιδιών με ΝΚ σε εξωσχολικές φυσικές δραστηριότητες δε βρέθηκε να επηρεάζει τη συμπεριφορά των γονέων, για την υιοθέτηση υγιεινής διατροφής. Σημαντικές διαφορές βρέθηκαν μόνο στον παράγοντα κοινωνικά πρότυπα στις απαντήσεις των πατέρων. Οι πατέρες που τα παιδιά τους συμμετείχαν σε φυσικές δραστηριότητες είχαν υψηλότερες τιμές στα κοινωνικά πρότυπα από τους πατέρες των παιδιών που δε συμμετείχαν.
Τέλος, στην εξέταση των διατροφικών συνηθειών, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, σχετικά με την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στις μητέρες. Οι μητέρες των παιδιών που συμμετείχαν σε φυσικές δραστηριότητες, κατανάλωναν και μεγαλύτερες ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων, συγκριτικά με τις μητέρες των παιδιών που δε συμμετείχαν.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα παραπάνω στοιχεία αφορούν μόνο στο δείγμα της παρούσας έρευνας, ωστόσο είναι ενδεικτικά για τη συχνότητα της παχυσαρκίας στα άτομα με ΝΚ και για το ρόλο των γονέων. Συμπερασματικά, φαίνεται ότι το ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών με ΝΚ είναι ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με το γενικό πληθυσμό και ότι βασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες σχετίζονται με τους γονείς.
