Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαριάννα Πολίτου, Αναπ. Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ιωάννης Βασιλειάδης, Επ. Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ευάγγελος Τέρπος, Αναπ. Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η παρούσα ερευνητική εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αφορά στην μέτρηση επιπέδου θρομβομοντουλίνης (ΤΜ) σε ασθενείς Μονάδας Εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) κατά την εισαγωγή τους εντός 24 ωρών στο νοσοκομείο. Η θρομβομοντουλίνη (ΤΜ) είναι μεμβρανικός, γλυκοπρωτεϊνικός υποδοχέας που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στην επιφάνεια των ενδοθηλιακών κυττάρων, ειδικά στην μικροκυκλοφορία, όπου δρα ως αντιπηκτικό. Κατά τη διάρκεια της σήψης, η έκφραση της ΤΜ στην επιφάνεια του ενεργοποιημένου ενδοθηλίου μειώνεται λόγω απόρριψης του μορίου και η συγκέντρωσή της στον ορό αυξάνει. Η αύξηση αυτή θεωρείται δείκτης ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας ενώ παράλληλα η ΤΜ θεωρείται ότι ασκεί προστατευτική δράση στο ενδοθήλιο κατά την σήψη. Τα επίπεδα της ΤΜ στην εξέλιξη της σήψης δεν έχουν επαρκώς μελετηθεί. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι ο έλεγχος της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας, με τη μέτρηση των επιπέδων ΤΜ, σε ασθενείς της ΜΕΘ με εικόνα σοβαρής σήψης/σηπτικού shock, κατά την εισαγωγή και επί σημαντικής επιδείνωσης.
ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ
Μελετήθηκαν 11 ασθενείς που εισήχθησαν στη ΜΕΘ δημόσιου νοσοκομείο από το Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο του 2015. Ήταν 6 άνδρες και 5 γυναίκες, ηλικίας 70.55±8.94 ετών με BMI 28.17±6.46 Kg/m2. Το APACHE εισαγωγής ήταν 22.45±4.72 και το SOFA εισαγωγής 10.09±3.42. Οι ασθενείς είχαν εικόνα σοβαρής σήψης/σηπτικού shock και, παρά την εφαρμοζόμενη θεραπευτική αγωγή και την υποστήριξη των ζωτικών τους λειτουργιών, στη συνέχεια παρουσίασαν σημαντική επιδείνωση. Ως επιδείνωση οριζόταν η αύξηση των αναγκών σε αγγειοδραστικά, κατά τον ορισμό των διαβαθμίσεων στο SOFA score, ή η αύξηση των
επιπέδων του γαλακτικού και η συνολική αύξηση του SOFA score. Οι 8 από τους ασθενείς είχαν λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού (με ταυτοποίηση του λοιμώδους αιτίου σε 2 από αυτούς: Rhinovirus και Klebsiella pneumoniae) ενώ οι υπόλοιποι παρουσίαζαν: λοιμώδη περικαρδίτιδα σε έδαφος καρκινωματώδους διασποράς, περιτονίτιδα μετά από διάτρηση στομάχου (από το περιτοναϊκό υγρό απομονώθηκαν Staphylococcus aureus και Streptococcus anginosus) και μεσοθωρακίτιδα (Streptococcus constellatus). Έγινε καταγραφή των βασικών κλινικών και εργαστηριακών παραμέτρων κατά την εισαγωγή και στο 24ωρο της επιδείνωσης ενώ μετρήθηκαν τα επίπεδα ΤΜ στον ορό των ασθενών τις ίδιες χρονικές στιγμές.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Από τους 11 ασθενείς οι 10 απεβίωσαν. Στον έλεγχο των ασθενών κατά τη φάση της επιδείνωσης παρατηρήθηκε, σε σχέση με την εισαγωγή, αύξηση του SOFA (12.18±4.07 vs 10.09±3.42, p=0.006), αύξηση της μέσης δόσης νοραδρεναλίνης κατά τη διάρκεια του 24ώρου (0.424±0.236 vs 0.185±0.136 mcg/kg/min, p=0.004), αύξηση του αριθμού των λευκοκυττάρων (24797±13465 vs 18271±9269 /μl, p=0.02) και μείωση της αιμοσφαιρίνης (9.90±1.45 vs 11.56±1.85 g/dl, p=0.004) και του αριθμού των αιμοπεταλίων (161518±127506 vs 254955±119552 /μl, p=0.064). Επίσης παρατηρήθηκε αύξηση των επιπέδων του γαλακτικού οξέος (3.77±3.20 vs 1.98±0.96 mmol/l, p=0.076) και του ελλείμματος βάσης (1.69±4.13 vs -4.12±7.50 mmol/l, p=0.075) ενώ η συγκέντρωση της αλβουμίνης μειώθηκε σημαντικά (1.60±0.46 vs 2.11±0.96 g/dl, p=0.011). Τα επίπεδα θρομβομοντουλίνη στον ορό παρουσίασαν αύξηση, στα όρια της στατιστικής σημαντικότητας (10100.32±6537.79 vs 7123.76±3872.74 (pg/ml)∙10, p=0.087) ενώ διαπιστώθηκαν ισχυρές, σημαντικές συσχετίσεις των επιπέδων θρομβομοντουλίνη κατά την εισαγωγή με το APACHE εισαγωγής (r=0.696, p=0.017), το SOFA στην εισαγωγή (r=0.932, p<0.0001) και τα επίπεδα αλβουμίνης (αρνητική συσχέτιση, r= -0.547, p=0.08). Στην επιδείνωση τα επίπεδα θρομβομοντουλίνης είχαν ισχυρή
συσχέτιση με το αντίστοιχο SOFA (r=0.853, p=0.001) και το έλλειμμα βάσης (αρνητική συσχέτιση, r=-0.709, p=0.022).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τα επίπεδα θρομβομοντουλίνης αυξάνουν επί επιδείνωσης της αιμοδυναμικής αστάθειας και της ανεπάρκειας οργάνων και συστημάτων σε βαρέως πάσχοντες σηπτικούς ασθενείς ενώ παρουσιάζουν ισχυρή συσχέτιση με τα score βαρύτητας.
