Μονάδα:
Κατεύθυνση ΛαογραφίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-06-15
Συγγραφέας:
Τσανασίδης Χρήστος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαριάνθη Καπλάνογλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Κατερίνα Κορρέ-Ζωγράφου, Ομότιμη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Βασιλική Χρυσανθοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Κωνσταντίνος Τσανασίδης: ένας σύγχρονος λαϊκός ζωγράφος στη Σιάτιστα Κοζάνης
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Κωνσταντίνος Τσανασίδης: ένας σύγχρονος λαϊκός ζωγράφος στη Σιάτιστα Κοζάνης
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα έχει ως αντικείμενό της να ανατρέξει στο χρόνο και να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν μέσω της λαϊκής τέχνης. Είναι χωρισμένη σε δύο μέρη: το πρώτο μέρος αφορά τις τοιχογραφίες και την εσωτερική διακόσμηση των αρχοντικών του 18ου και του 19ου αιώνα στη Σιάτιστα. Αυτή η μικρή πόλη της Δυτικής Μακεδονίας (στο νομό Κοζάνης), είναι τόπος αναφοράς δεδομένου ότι τα αρχοντικά της αποτελούν απτές μαρτυρίες της περιόδου της οικονομικής και, συνεπώς, πολιτιστικής της άνθησης. Το δεύτερο μέρος αφορά την τέχνη ενός σύγχρονου λαϊκού ζωγράφου που ζει στη Σιάτιστα και είναι ο πατέρας του συγγραφέα αυτής της μελέτης.
Στην αρχή της εργασίας γίνεται μια αναφορά στις λαογραφικές προσεγγίσεις με θέμα τη λαϊκή τέχνη και τη λαϊκή ζωγραφική. Έπειτα γίνεται μια παρουσίαση των κοινωνικο-οικονομικών και ιστορικο-ιδεολογικών συνθηκών οι οποίες ευνόησαν το χτίσιμο των αρχοντικών της Σιάτιστας αλλά και τον τοιχογραφικό τους διάκοσμο. Μετά από την ανάλυση της εσωτερικής διακόσμησης των αρχοντικών, στο μέτρο του δυνατού, το πρώτο μέρος κλείνει με παράθεση των λαϊκών ζωγράφων του 18ου και 19ου αιώνα που έδρασαν στη Σιάτιστα και της τεχνικής τους.
Στη συνέχεια ο αναγνώστης της μελέτης πληροφορείται για το κύριο θέμα της, τον σύγχρονο λαϊκό ζωγράφο και πατέρα του ερευνητή, τον Κωνσταντίνο Τσανασίδη, ο οποίος ζει στη Σιάτιστα, έχει τις ρίζες του στον Πόντο και του οποίου οι πρόγονοι ήρθαν στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα ως πρόσφυγες. Μέσα από την αφήγηση της ζωής του, προσεγγίζουμε τις αξίες, τη μετα-μνήμη, τη νοοτροπία και την πολιτισμική του ταυτότητα. Όλα αυτά τα στοιχεία της προσωπικότητας του λαϊκού ζωγράφου είναι έκφραση των χαρακτηριστικών του τρόπου ζωής των προγόνων του στον Πόντο, αλλά και του τρόπου ζωής στη Σιάτιστα και παρουσιάζονται με μέσο το πινέλο του πάνω σε διάφορες ζωγραφικές επιφάνειες.
Κατόπιν, γίνεται μια εξέταση των θεματικών των έργων του λαϊκού καλλιτέχνη. Ο ζωγράφος χρησιμοποιεί ως πηγή έμπνευσής του τη δική του φαντασία και επικαλείται τη μνήμη του με σκοπό να επιλέξει τα θέματα και τις μορφές ώστε να τις οργανώσει σε ένα ζωγραφικό σύνολο. Από τη μία πλευρά βλέπουμε εικόνες της αγροτικής και βουκολικής ζωής οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο του προνεωτερικού χωριού. Από την άλλη, όμως υπάρχουν έργα στα οποία ο ζωγράφος αναμειγνύει το παραδοσιακό με το μοντέρνο και το τοπικό με το παγκοσμιοποιημένο παρουσιάζοντας τη μετανάστευση, το ποδόσφαιρο ή τους τουρίστες που εντυπωσιάζονται από την ομορφιά του φυσικού τοπίου και της ζωής του χωριού. Στη συνέχεια, εξετάζουμε τα χρώματα, τα συγκεκριμένα υλικά και τις τεχνικές της ζωγραφικής τέχνης του και αν ο λαϊκός ζωγράφος προσαρμόζεται ο ίδιος σε ένα καλλιτεχνικό πλαίσιο.
Τα έργα του Κωνσταντίνου Τσανασίδη, διαθέτουν, αφενός, έναν απόλυτα προσωπικό τόνο κυρίως στον τρόπο με τον οποίο συσχετίζει την απεικόνιση της φυσικής, κοινωνικής και σύγχρονης πραγματικότητας με τα σύμβολα και, αφετέρου, μια προσωπική ερμηνεία του κόσμου. Χρησιμοποιεί τη ζωγραφική του «λαϊκή» δεξιοτεχνία για να μορφοποιήσει εικαστικά τους εσωτερικούς δεσμούς της προνεωτερικής κοινότητας με μια πληθώρα αφηγηματικών παραστάσεων, άλλοτε ρεαλιστικά και άλλοτε λυρικά και ποιητικά για να εκφράσει την προσωπική του ερμηνεία του κόσμου, να μεταφερθεί ο ίδιος και να μεταφέρει και το θεατή των έργων του στην προνεωτερική εποχή με σκοπό να την εξιδανικεύσουν αμφότεροι.
Ο Τσανασίδης εξιδανικεύοντας και συνεχίζοντας την παράδοση που τη συνειδητοποιεί ως παρόν ενώ την ίδια στιγμή επιθυμεί και να εκφραστεί, όσο μπορεί, με έναν εκσυγχρονισμένο τρόπο, θα μπορούσε ίσως να θεωρηθεί ως μια μορφή ενεργητικής επιβίωσης-συνέχειας της παράδοσης.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Λαογραφία
Λέξεις-κλειδιά:
λαϊκή τέχνη, λαϊκή ζωγραφική, ελληνική εμπορική αστική τάξη, Σιάτιστα, αρχοντικά, λαϊκοί ζωγράφοι, μνήμη, αφήγηση ζωής, Πόντος, αγροτοποιμενική ζωή, προνεωτερική κοινωνία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
75
