Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ράλλης Μιχαήλ, Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ρούσσης Βασίλειος, Καθηγητής, Τομέας Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Τμήμα Φαρμακευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Δάλλας Παρασκευάς, Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Η φλεγμονή του δέρματος αποτελεί ένα από τα κυριότερα συμπτώματα πολλών δερματικών παθήσεων και έναν από τους κύριους λόγους καθυστέρησης της επούλωσης. Η φλεγμονή από την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας στο δέρμα αντιμετωπίζεται συνήθως με τη χρήση διαφόρων τοπικών σκευασμάτων όπως κρέμες και γέλες• αντικείμενο μελετών αποτελεί η θεραπεία της με εφαρμογή επιθεμάτων.
Βασιζόμενη σε προηγούμενη μελέτη, εξετάστηκε ως προς την αντιφλεγμονώδη δράση τους σε μύες πολυμερικό επίθεμα με υδατικό εκχύλισμα του φλοιού Pinus halepensis στη συγκέντρωση κορεσμού που ήταν δυνατή να παρασκευαστεί μέσω ηλεκτροστατικής ινοποίησης. Συντέθηκαν δυο επιθέματα νανοϊνών αποτελούμενα από Αλγινικό Νάτριο (SA), Οξική Κυτταρίνη (CA), Πολυαιθυλενοξείδιο (PEO) και εκχύλισμα P. halepensis σε ποσοστά 15,1% w/w και 26,2% w/w. Επιπλέον, παρασκευάστηκε ένα επίθεμα από SA, CA και PEO και ένα με CA και PEO. Ως μάρτυρας χρησιμοποιήθηκε αποστειρωμένη γάζα ίδιων διαστάσεων με τα πολυμερικά επιθέματα. Η αξιολόγηση της αντιφλεγμονώδους δράσης των επιθεμάτων έγινε σε άτριχους, θηλυκούς μύες, τύπου SKH-1 οι οποίοι χωρίστηκαν σε 5 ομάδες των 8 ζώων και ακτινοβολήθηκαν άπαξ με τρεις ελάχιστες ερυθηματώδεις δόσεις (3 M.E.D.). Σε κάθε ομάδα γινόταν καθημερινή εφαρμογή του αντίστοιχου επιθέματος. Πριν την ακτινοβόληση, κατά τη διάρκεια του πειράματος και στο τέλος ελήφθησαν μετρήσεις πάχους δέρματος, άδηλης απώλειας ύδατος, ενυδάτωσης, σμήγματος, ερυθρότητας του δέρματος των μυών. Την 18η μέρα τα ζώα θυσιάστηκαν και ελήφθησαν τμήματα δέρματος από την ανατομική περιοχή της φλεγμονής για ιστοπαθολογική αξιολόγηση.
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την αντιφλεγμονώδη δράση του υδατικού εκχυλίσματος φλοιού P. halepensis, καθώς η ομάδα στην οποία εφαρμόστηκε το επίθεμα με το μεγαλύτερο ποσοστό (26,2% w/w) παρουσίασε σημαντική δράση έναντι της φλεγμονής
Στη συνέχεια αντικείμενο μελέτης αποτέλεσε η επιβεβαίωση της επουλωτικής και αντιμικροβιακής δράσης της πρόπολης σε μορφή πολυμερικού επιθέματος και η εύρεση της βέλτιστης φαρμακοδυναμικής δόσης. Παρ’ όλες τις ευεργετικές της δράσεις η χρήση της πρόπολης στη θεραπεία των πληγών εμποδίζεται λόγω της τοξικότητας της αιθανόλης που είναι ο συνήθης φορέας της. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίστηκε με την εξάτμιση του διαλύτη μέσω της μεθόδου της ηλεκτροστατικής ινοποίησης. Αρχικά, συντέθηκαν 6 επιθέματα νανοϊνών αποτελούμενα από Πολυκαπρολακτόνη (PCL), Πολυβινυλοπυρρολιδόνη (PVP) και εκχύλισμα πρόπολης σε ποσοστά 0,1%, 0,4%, 0,7%, 1%, 15% και 30% w/w καθώς και ένα επίθεμα αποτελούμενο από τα πολυμερή PCL και PVP. Επίσης, χρησιμοποιήθηκε αποστειρωμένη γάζα ίδιων διαστάσεων με τα πολυμερικά επιθέματα ως μάρτυρας. Η αξιολόγηση της επουλωτικής δράσης των επιθεμάτων έγινε σε άτριχους, αρσενικούς μύες, τύπου SKH-1 σε 2 φάσεις. Στην πρώτη φάση εξετάστηκαν τα επιθέματα με τις 3 υψηλές περιεκτικότητες σε πρόπολη σε ομάδες των 8 ζώων στα οποία είχε προκληθεί τραύμα εμβαδού 1 cm2. Σε κάθε ομάδα γινόταν καθημερινή εφαρμογή του αντίστοιχου επιθέματος. Πριν την πρόκληση της πληγής και στο τέλος του πειράματος ελήφθησαν μετρήσεις πάχους δέρματος, άδηλης απώλειας ύδατος, ενυδάτωσης, ερυθρότητας, και ελαστικότητας του δέρματος των μυών. Την 1η ημέρα και την 14η ημέρα του πειράματος έγινε λήψη φωτογραφιών με την εξειδικευμένη κάμερα Antera 3D. Στη δεύτερη φάση, η περιεκτικότητα σε πρόπολη των επιθεμάτων μειώθηκε λόγω εμφάνισης ερεθισμού στο πρώτο πείραμα. Τα επιθέματα εξετάστηκαν σε ομάδες των 8 ζώων και ελήφθησαν οι ίδιες μετρήσεις. Στο τέλος του κάθε πειράματος τα ζώα θυσιάστηκαν και ελήφθησαν τμήματα δέρματος από το σημείο του τραύματος για ιστοπαθολογική αξιολόγηση.
Η κλινική εικόνα, η φωτοτεκμηρίωση, η μείωση του εμβαδού της πληγής σε συνδυασμό με την ιστοπαθολογική αξιολόγηση έδειξαν ότι το επίθεμα με 0,7% w/w εκχυλίσματος πρόπολης προωθεί σημαντικά την επουλωτική διαδικασία.
Σε επόμενο στάδιο αξίζει να μελετηθεί η αντιμικροβιακή και επουλωτική δράση της πρόπολης in vitro και in vivo.
Λέξεις-κλειδιά:
Δερματική Φλεγμονή, Πληγή, Εκχύλισμα Pinus Halepensis, Πρόπολη, Ηλεκτροστατική Ινοποίηση, Επιθέματα
