Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Θωμάς Νικολόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Επιβλέπων
Παύλος Μαραγκουδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αλέξανδρος Δελίδης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Τα κωφά παιδιά εμφανίζονται συχνά να έχουν ελλειμματικές δεξιότητες Λόγου ακόμα και κατόπιν της ακοολογικής τους αποκατάστασης, μέσω ακουστικών βαρηκοΐας ή κοχλιακών εμφυτευμάτων. Οι δυσκολίες αυτές συχνά είναι πολυεπίπεδες και επηρεάζουν αρνητικά το παιδί στην καθημερινή του ζωή, στη χρήση του Λόγου του, στις διαπροσωπικές του σχέσεις και στη μελλοντική ακαδημαϊκή του πορεία. Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία, θα επιχειρήσει μέσω βιβλιογραφικής ανασκόπησης σύγχρονων διεθνών ερευνών, να αναδείξει τις δεξιότητες Προφορικού Λόγου που επηρεάζονται από την επίδραση του ακουστικού ελλείμματος.
Μεθοδολογία: Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία αποτελεί μια συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, με χρήση 12 ερευνών. Η αναζήτηση των βιβλιογραφικών πηγών για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε μέσω της αναζήτησης άρθρων, σε ηλεκτρονική μορφή, από τις διαδικτυακές βάσεις δεδομένων Medline, Google Scholar καθώς και αναζήτηση από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης. Οι κύριοι όροι αναζήτησης που χρησιμοποιήθηκαν στις μηχανές αναζήτησης περιελάμβαναν τις παρακάτω λέξεις ή/και φράσεις: «επίδραση= επιρροή, συνέπεια», «κώφωση= πλήρης απώλεια ακοής, πλήρης απουσία ακοής», «ανάπτυξη = εξέλιξη, ανέλιξη, αύξηση, πρόοδο, εξελιγμός» και «Προφορικός Λόγος= εκφραστικός λόγος, προφορική γλώσσα».
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα στο σύνολό τους εστιάζουν σε ποικιλότητα δεξιοτήτων Λόγου που παρουσιάζονταν ελλειμματικές, ως συνέπεια του ακουστικού ελλείμματος. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την ανασκόπηση της σύγχρονης διεθνούς βιβλιογραφίας έδειξαν ότι παρά την ακοολογική αποκατάσταση των κωφών ατόμων, τα ελλείμματα Λόγου συνέχισαν να είναι σε αρκετές περιπτώσεις υπαρκτά ή ορισμένες δεξιότητες Λόγου να βρίσκονται στο κατώτερο φυσιολογικό βαθμό, σε σχέση με τους φυσιολογικά ακούοντες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα τα οποία προκύπτουν από τις συγκρίσεις των αποτελεσμάτων των παιδιών σε σχέση με τις μεθόδους ακοολογικής αποκατάστασης που επιλέχθηκαν, την πρώιμη ή την καθυστερημένη αποκατάσταση, καθώς και την επίδραση του χρόνου χρήσης των αποκαταστατικών μέσων, σε συνάρτηση με την βελτίωση των δεξιοτήτων Λόγου. Τόσο η πρώιμη ακοολογική αποκατάσταση μέσω κυρίως των κοχλιακών εμφυτευμάτων, όσο και η μεγαλύτερη χρονικά χρήση των αποκαταστατικών μέσων, φάνηκε να επιδρούν θετικά στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων Λόγου. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνεκτικότητα των αποτελεσμάτων ως προς τα διαπολιτισμικά χαρακτηριστικά που παρουσίαζε η κάθε έρευνα, η οποία συμπεριλήφθηκε στην παρούσα διπλωματική εργασία. Τα αποτελέσματα έδειξαν συνολικά ότι η επίδραση της κώφωσης είχε ως συνέπεια μεγαλύτερες επιπτώσεις στην Εκφραστική Γλώσσα, στον Σχηματισμό Προτάσεων και στην Σύνταξη, καθώς επίσης και στις δεξιότητες των τομέων Φωνολογίας και Μορφολογίας.
Συζήτηση: Στην συζήτηση αυτό που επιχειρήθηκε ήταν να επισημανθούν τα κοινά σημεία και οι διαφορές των ερευνών που χρησιμοποιήθηκαν στην βιβλιογραφική ανασκόπηση. Οι κύριοι πυλώνες που τέθηκαν ως προς τη μελέτη των ερευνών που συμπεριλήφθησαν ήταν ο αριθμός του δείγματος, το φύλο των συμμετεχόντων (όταν αυτό αναφερόταν από τους ερευνητές), οι ηλικίες των συμμετεχόντων κάθε έρευνας, η χρήση των αποκαταστατικών μέσων, η ύπαρξη ή όχι άλλων επιβαρυντικών παραγόντων/ διαταραχών, τα εργαλεία και οι μέθοδοι αξιολόγησης που χρησιμοποιήθηκαν στην εκάστοτε έρευνα, οι τομείς του Λόγου που αξιολογήθηκαν/ εξετάστηκαν και τα κύρια ευρήματα που παρέθεσαν οι ερευνητές. Ως προς τον αριθμό συμμετεχόντων στις ερευνητικές διαδικασίες υπήρχαν δείγματα που ποικίλλανε από 17 έως 451 συμμετέχοντες. Η χρήση κοχλιακού εμφυτεύματος φάνηκε να αποτελεί το αποκαταστατικό μέσο το οποίο χρησιμοποιούταν από τους περισσότερους συμμετέχοντες, ενώ η ύπαρξη επιβαρυντικών παραγόντων επιδρούσε επιπροσθέτως αρνητικά στις δεξιότητες Προφορικού Λόγου των συμμετεχόντων, όταν συνυπήρχαν με την κώφωση. Μεταξύ των ερευνών, διαπιστώθηκε μεγάλη ποικιλότητα ως προς τα αξιολογητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, με τις σταθμισμένες δοκιμασίες CELF και PLS -4, να απολαμβάνουν της μεγαλύτερης εμπιστοσύνης των ερευνητών. Συνολικά, η δεξιότητα Εκφραστικής – Προφορικής Γλώσσας φάνηκε να κεντρίζει το ενδιαφέρον των περισσότερων ερευνών που συμπεριλήφθησαν στην παρούσα βιβλιογραφική ανασκόπηση, με τις επιπτώσεις της κώφωσης, κατόπιν ακοολογικής αποκατάστασης, να είναι πιο έκδηλες στην Εκφραστική Γλώσσα, στον Σχηματισμό Προτάσεων, στην Σύνταξη, στην Φωνολογία και στη Μορφολογία.
Συμπεράσματα: Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την παρούσα βιβλιογραφική ανασκόπηση, εστιάζουν στη ποικιλομορφία που διαπιστώθηκε στο σύνολο των τομέων που αναλύθηκαν. Μεταξύ των ερευνών φάνηκε να υπάρχουν ποικίλα μεγέθη δειγμάτων, ηλικιών των συμμετεχόντων, χρήση διαφορετικών αξιολογητικών εργαλείων, καθώς και ποικιλότητα των γλωσσικών δεξιοτήτων που αξιολογήθηκαν. Παράλληλα οι έρευνες μας οδηγούν στα συμπεράσματα ότι η πρώιμη κοχλιακή εμφύτευση και η πρώιμη κατάκτηση γλωσσικών δεξιοτήτων, είναι σημαντικές αντίστοιχα για την κατάκτηση και την προοδευτική αύξηση των γλωσσικών ικανοτήτων των παιδιών με κώφωση. Επιπλέον, η χρήση κοχλιακού εμφυτεύματος υπερίσχυε της χρήσης ακουστικού βαρηκοΐας, στον πληθυσμό των ατόμων με κώφωση που συμμετείχαν στις έρευνες, καθώς επίσης φάνηκε η χρήση κοχλιακού εμφυτεύματος να είναι πιο αποτελεσματική, για τον πληθυσμό που εξετάστηκε. Επιπροσθέτως, η παρουσία συννοσηροτήτων, παράλληλα με την κώφωση, καθιστούσε ακόμα πιο ελλειμματικές τις δεξιότητες Προφορικού Λόγου των παιδιών με κώφωση. Τέλος, τα συμπεράσματα που εξήχθησαν αναφορικά με τις αξιολογητικές δοκιμασίες που χρησιμοποιήθηκαν από τις μελέτες που εντάχθηκαν στην παρούσα ανασκόπηση, έδειξαν ότι η Εκφραστική – Προφορική Γλώσσα αποτέλεσε την συχνότερα αξιολογήσιμη δεξιότητα και οι δεξιότητες αυτής μαζί με τον Σχηματισμό Προτάσεων, την Σύνταξη, την Φωνολογία και τη Μορφολογία φάνηκαν, σύμφωνα με τους ερευνητές, να έχουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την παρουσία της κώφωσης, σε παιδιά που χρησιμοποιούν κοχλιακό εμφύτευμα ή ακουστικό βαρηκοΐας. Κρίνεται ως σημαντική η διεξαγωγή έρευνας σε ελληνικό πληθυσμό και η εξαγωγή συμπερασμάτων αναφορικά με την εμπλοκή του φύλου στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων Προφορικού Λόγου σε παιδιά με κώφωση, που είναι χρήστες κοχλιακού εμφυτεύματος και ακουστικού βαρηκοΐας.
