Μονάδα:
Κατεύθυνση Χριστιανικής Λατρείας: ΛειτουργικήΒιβλιοθήκη Θεολογικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-03-04
Συγγραφέας:
Βενιανάκης Αστρινός (π. Ιωακειμ)
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
1. Επιβλέπων: Γεώργιος Φίλιας, Καθηγητής, Τομέας Χριστιανικής Λατρείας, Αγωγής και Διαποιμάσεως, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας & Θρησκειολογίας, ΕΚΠΑ
2. Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Ἀβύδου Κύριλλος (Κατερέλος), Καθηγητής, Τομέας Θρησκειολογίας, Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας, Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας & Θρησκειολογίας, ΕΚΠΑ
3. Αθανάσιος Γλάρος, Μον. Επίκ. Καθηγητής, Τομέας Κανονικού Δικαίου και Βυζαντινής Θεολογίας από του Θ΄αι. - Βιβλικών Σπουδών και Πολιτισμικού Βίου της Μεσογείου,Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας & Θρησκειολογίας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το Μυστήριο του Βαπτίσματος στην Εκκλησία της Αντιοχείας
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το Μυστήριο του Βαπτίσματος στην Εκκλησία της Αντιοχείας
Περίληψη:
Στην εργασία μας μελετήσαμε τα κείμενα τεσσάρων πηγών της περιοχής της Συρίας σε μία προσπάθεια να καταγράψουμε το τελετουργικό τυπικό του μυστηρίου του Βαπτίσματος στην περιοχή της Αντιόχειας κατά τον 4ο και 5οαι. Πρόκειται για τα κείμενα των Αποστολικών Διαταγών, τις Κατηχήσεις του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Θεοδώρου Μοψουεστίας και τέλος το κείμενο «Περί Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας» που αποδίδεται στο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη.
Τα στάδια της Κατηχήσεως ήταν δύο: το διδακτικό και το τελετουργικό.
Η κατηχητική διδασκαλία γνώρισε μεγάλη συστηματοποίηση και ανάπτυξη κατά τον 4ο αιώνα. Η διδασκαλία ήταν καθημερινή, οι δε ανάδοχοι ήταν παρόντες και βοηθούσαν σ’ αυτήν. Η διάρκειά της ήταν τριετής.
Το δεύτερο στάδιο της κατηχήσεως συνέπιπτε με την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. Οι κατηχούμενοι, που είχαν τα προσόντα, επιλέγονταν για το βάπτισμα, και εγγράφονταν στον ειδικό κατάλογο των φωτιζομένων
Στο στάδιο αυτό, μετά την καθημερινή κατήχηση των φωτιζομένων ακολουθούσαν οι εξορκισμοί, από ειδική ομάδα εξορκιστών, που σκοπό είχαν την απομάκρυνση του διαβόλου και των πονηρών πνευμάτων από τον υποψήφιο. Από την Μ. Πέμπτη, οι φωτιζόμενοι προετοιμάζονταν με την προσωπική τους καθαριότητα και τη νηστεία.
Οι Βαπτισματικές τελετές σύμφωνα με τις πηγές μας ξεκινούσαν με την απόταξη του διαβόλου και τη σύνταξη με το Χριστό των φωτιζομένων. Ακολουθούσε η προβαπτισματική χρίση και η τριττή κατάδυση και ανάδυση του βαπτιζομένου στο καθαγιασμένο ύδωρ. Κάθε κατάδυση συνοδευόταν από την επίκληση των τριών προσώπων της αγίας Τριάδας, η οποία θεμελιώνεται στην σχετική εντολή του Κυρίου προς τους μαθητές του μετά την Ανάσταση.
Οι μεταβαπτισματικές τελετουργικές πράξεις συνίστανται στην ένδυση των νεοφωτίστων, την προσευχή, το μεταβαπτισματικό χρίσμα, το οποίο δεν αναφέρεται από τον ιερό Χρυσόστομο, τον ασπασμό και στη σύνδεση του μυστηρίου του Βαπτίσματος με τη Θεία Ευχαριστία. Περί τριχοκουρίας οι πηγές μας δεν αναφέρουν κάποιο στοιχείο.
Δια της μελέτης των πηγών που εξετάσαμε διαπιστώσαμε το συναίσθημα ευθύνης και την σοβαρότητα με την οποία η Εκκλησία των πρώτων αιώνων αντιμετώπιζε το θέμα της ορθής επιλογής, της υποδοχής στις τάξεις των Κατηχουμένων και κατόπιν των Φωτιζομένων, της προετοιμασίας και τελικώς της βαπτίσεως, όλων όσων επιθυμούσαν να γίνουν μέλη της.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θρησκεία
Λέξεις-κλειδιά:
Ιωάννης Χρυσόστομος, Θεόδωρος Μοψουεστίας, Αποστολικες Διαταγές, Περί Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας, Βάπτισμα, Προβαπτισματική χρίση, Μεταβαπτισματική χρίση, Κατήχηση, Αντιόχεια, Συριακές πηγές, κατηχούμενοι, νεοφώτιστοι, φωτιζόμενοι, ανάδοχος, Ιεράρχης, εξορκισμοί, κατάδυση, ανάδυση, Λατρεία, Λειτουργική, μύρο.
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
187
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
κείμενο εργασιας του φοιτητη Αστρινου π. Ιωακειμ Βενιανακη.pdf
3 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
