Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κελεπερτζής Ευστράτιος, Ε.ΔΙ.Π, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Σχολή Θετικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη γεωχημική μελέτη της αστικής και περιαστικής περιοχής του Βόλου. Στόχος της είναι ο προσδιορισμός και η ερμηνεία των συγκεντρώσεων των κύριων στοιχείων (Ca, Fe, Al) και ιχνοστοιχείων (Pb, Zn, Cu, Cr, Mn, Ni, Cd, As και Sb), καθώς και ο διαχωρισμός των πηγών προέλευσης των χημικών στοιχείων, όπου είναι δυνατό, σε γεωγενείς και ανθρωπογενείς. Για τον σκοπό αυτό συλλέχθηκε το επιφανειακό έδαφος (0 - 10 cm) από 41 θέσεις δειγματοληψίας, δεδομένου ότι είναι ο κυριότερος αποδέκτης της αστικής ρύπανσης, αφού λειτουργεί ως συλλέκτης και ταμιευτήρας τοξικών ή μη ουσιών. Η περιοχή μελέτης αποτελείται από ένα εργοστάσιο χαλυβουργίας στα δυτικά (N=8), ένα εργοστάσιο τσιμέντου στα ανατολικά (N=12), έναν βιομηχανικό χώρο (N=10) και το κέντρο της πόλης του Βόλου (N=15). Η περιοχή αυτή μελετήθηκε επειδή θεωρήθηκε ως μια πιθανή επικίνδυνη περιοχή μόλυνσης από δυνητικά τοξικά στοιχεία. Η έρευνα αυτή επικεντρώνεται στον προσδιορισμό των συγκεντρώσεων των εξής χημικών στοιχείων: Pb (19 – 662 ppm), Zn (72 – 1651 ppm), Cu (15 – 206 ppm), Cr (91 – 401 ppm), As (7 – 1853 ppm), Sb (1 – 31 ppm), Ni (38 – 169 ppm), Mn (391 – 2247 ppm), Cd (0,1 – 3 ppm), Fe (11257 – 57584 ppm), Ca (24367 – 223102 ppm) και Al (25393 – 68284 ppm). Βρέθηκαν σημαντικοί ανθρωπογενείς εμπλουτισμοί των στοιχείων Cd (median EF ~ 7), Pb (median EF ~ 15) και Zn (median EF ~ 8) σε σχέση με το γεωχημικό υπόβαθρο γύρω από τη χαλυβουργία στην περιοχή του Βελεστίνου. Το υψηλό περιεχόμενο σε As (median EF ~ 57) και Sb (median EF ~ 3) στα εδαφικά δείγματα γύρω από το εργοστάσιο ΑΓΕΤ αποδίδεται σε φυσικές πηγές που συσχετίζονται με γειτονική μεταλλοφορία. Τα δείγματα εδάφους στο κέντρο της πόλης παρουσιάζουν ήπιο εμπλουτισμό όσον αφορά τους τυπικούς δείκτες (Pb median EF ~ 5 και Zn median EF ~ 3 ) της ρύπανσης σε αστικές περιοχές. Τα εδάφη μέσα στη βιομηχανική περιοχή του Βόλου χαρακτηρίζονται από χαμηλούς συντελεστές εμπλουτισμού όσον αφορά τα περισσότερα μέταλλα με την εξαίρεση του μέτριου εμπλουτισμού του Cd (median EF ~3). Τα αποτελέσματα της έρευνας συμβάλλουν στην αξιολόγηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των εδαφών στον Βόλο και αποδεικνύουν ότι η γεωχημική κατανομή των κύριων στοιχείων και ιχνοστοιχείων, καθώς και οι συγκεντρώσεις τους έχουν άμεση σχέση με τη γεωλογία–κοιτασματολογία της περιοχής.
Λέξεις-κλειδιά:
αστικά εδάφη, βιομηχανικά εδάφη, δυνητικά τοξικά στοιχεία, ρύπανση εδάφους, χαλυβουργία, τσιμεντοβιομηχανία
